Dysplazja stawu biodrowego - czym jest
Dzieci rodzą się z bardzo delikatnymi i podatnymi na urazy stawami. Nieprawidłowości w rozwoju stawów biodrowych zdarzają się u około pięciu proc. noworodków. Dysplazja pojawia się, gdy niedojrzałe elementy stawo biodrowego malucha przesuną się względem siebie tak, że cały skomplikowany układ ulega zaburzeniu.
Stawy biodrowe noworodka i niemowlęcia w pierwszych tygodniach życia są delikatne i niestabilne. W związku z fizjologiczną niedojrzałością różnych elementów anatomicznych stawu, tworzące je kości można stosunkowo łatwo przesuwać względem siebie. Gdy kość udowa wysunie się trwale poza panewkę na kości udowej, staw nie rozwija się prawidłowo. Grozi to również zwichnięciem stawu, czyli stanem gdy główka kości udowej nie styka się z panewką stawu.
W przyszłości mogłoby to spowodować bóle nóg i poważne trudności z prawidłowym poruszaniem się. Charakterystycznym objawem nieleczonej dysplazji jest koślawy chód. Najczęściej dochodzi do dysplazji jednostronnej, chociaż może ona dotyczyć obu bioder. Dziewczynki cierpią na nią częściej niż chłopcy. Ryzyko dysplazji jest większe u dzieci, których rodzice lub rodzeństwo również ją mieli i u urodzonych z ciąży mnogiej lub ułożonych w pozycji miednicowej w trakcie porodu.
W pierwszym roku życia bardzo ważne jest dbanie o prawidłowe ułożenie nóg, a tym samym zapobieganie dysplazji. Jeśli jakieś nieprawidłowości wystąpią, to kluczowa jest wczesna diagnoza i jak najszybsze podjęcie leczenia. Późno wykryta dysplazja stawu biodrowego jest trudniejsza do skorygowania.
Czy można uniknąć dysplazji stawu biodrowego?
W niektórych przypadkach dysplazji nie da się zapobiec, gdyż elementy stawu biodrowego dziecka ulegają przemieszczeniu do nieprawidłowej pozycji jeszcze przed urodzeniem lub w trakcie porodu, jednak u wielu dzieci właściwe wykonywanie codziennych czynności przy niemowlęciu, jak przewijanie i noszenie pozwala uniknąć niepotrzebnych problemów ze stawami. Szczególnie ostrożnie trzeba dobierać sprzęty przeznaczone dla najmłodszych niemowląt np. nosidełka czy foteliki. U starszych dzieci trzeba zwracać uwagę, by nie wyrobiły sobie nawyku siadania w tzw. pozycji W (ugięte nogi w kolanach a stopy rozsunięte na boki przy pośladkach).
Dysplazja stawu biodrowego u niemowląt - diagnoza
Stawy biodrowe noworodka są dokładnie badane jeszcze w trakcie pobytu mamy i dziecka w szpitalu. Wynik zostaje zapisany w książeczce zdrowia. Później będą okresowo kontrolowane przez pediatrę podczas rutynowych wizyt w przychodni. Pierwsza kontrola bioderek powinna być przeprowadzona pomiędzy 6. a 12. tygodniem życia malucha. Dziecko nie odczuwa dyskomfortu ani bólu w trakcie badania, które polega na odpowiednim przywodzeniu i odwodzeniu nóżek. Fakt, że maluch nie ma problemów z poruszaniem nóżkami w stawach biodrowych, nie oznacza jednak, że wszystko działa i rozwija się prawidłowo. Dysplazja stawu biodrowego nie boli.
Jakie są objawy dysplazji stawu biodrowego?
- Przy dysplazji u noworodka wyczuwalna jest niestabilność biodra, czyli przeskakiwanie kości udowej w stawie.
- U starszych dzieci dysplazja powoduje trudności z prawidłowym odginaniem nogi na bok w stawie biodrowym.
- Wszelki nieprawidłowości powinien zauważyć lekarz, w trakcie fachowo przeprowadzonego badania. Jeśli zauważymy niepokojące objawy przy pielęgnacji niemowlęcia, zaobserwujemy niesymetryczną ruchomość jego nóżek, wydaje nam się, że jedna noga jest krótsza albo pośladki nie układają się tak samo z obu stron, trzeba niezwłocznie skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu, który może zlecić badanie USG lub skierować do ortopedy.
Leczenie dysplazji stawu biodrowego
Jeśli lekarz stwierdzi u dziecka tylko drobne zmiany w obrębie stawu biodrowego, zaleci szerokie pieluchowanie i jak najczęstsze układanie malucha na brzuchu (nie wcześniej jednak niż po szóstym tygodniu życia).
W trudniejszych przypadkach zalecane są specjalne ortezy (jest ich wiele rodzajów: majtki Weickerta, pieluszki Frejki, szelki Pavlika, rozwórka Koszli, aparat Jordana-Hohmanna), które wymuszają prawidłowe ustawienie stawu biodrowego - nogi niemowlęcia są w nich szeroko rozstawione.
Leczenie ortezą może nie być wystarczające. Wtedy kolejnym krokiem jest nastawienie biodra i założenie dziecku gipsowego opatrunku.
Jeśli nie udaje się osiągnąć poprawy, lub gdy leczenie rozpoczęto za późno, konieczna może się okazać operacja korygująca panewkę stawu biodrowego.
To także może cię zainteresować:
