Sól fizjologiczna - zastosowanie i właściwości

Sól fizjologiczna, czyli wodny roztwór chlorku sodu, to bezpieczna substancja mająca wiele zastosowań. Jest pomocna m.in. w nawadnianiu organizmu, nawilżaniu śluzówek, pielęgnacji noworodka czy inhalacji.

Sól fizjologiczna - co to jest i jak się ją stosuje?

Sól fizjologiczna, nazywana również płynem fizjologicznym, roztworem fizjologicznym lub roztworem soli fizjologicznej - to wodny roztwór izotoniczny zawierający chlorek sodu. Najczęściej dostępna jest w stężeniu: 0,9 proc.

Ze względu na swoje stężenie, roztwór ten ma neutralny wpływ na ludzki organizm, dzięki czemu niemal nie istnieją przeciwwskazania do jej stosowania. Może być stosowana nawet w okresie ciąży i w okresie karmienia piersią. Istnieje jednak kilka ostrzeżeń dotyczących jej używania. W formie płynu infuzyjnego, sól fizjologiczną stosuje się w medycynie do nawadniania organizmu i uzupełniania niedoboru elektrolitów, zapobiegając odwodnieniu, np. po operacjach chirurgicznych. Głównie chodzi o wyrównanie niedoborów jonów chlorkowych i/lub sodowych. Oba pierwiastki, występujące w formie jonów, są najważniejszymi składnikami płynu pozakomórkowego.

Jako środek obojętny dla tkanek, niepowodujący podrażnień, sól fizjologiczną stosuje się do przemywania gardła i gałek ocznych przy objawach tzw. zespołu suchego oka, do nawilżania śluzówek nosa, które mogą przesuszać się zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Powszechnie wykorzystuje się ją do inhalacji osób cierpiących na nawracające lub przewlekłe infekcje dróg oddechowych. Doskonale sprawdzi się także do pielęgnacji niemowlaka, szczególnie w przypadku czyszczenie noska dziecka i przemywania oczu. Sól może zawierać różne dodatki i leki, w zależności od przeznaczenia.

Sól fizjologiczna - dawkowanie

Jak dawkować sól fizjologiczną? Choć wydawać, by się mogło, że dawkowanie soli fizjologicznej jest "uniwersalne" to jednak powinno być ustalane w sposób indywidualny. Przede wszystkim biorąc pod uwagę takie czynniki jak: stan zdrowia pacjenta, masa ciała, wieku czy stężenie elektrolitów.

  • Przy wstrzyknięciu dożylnym dozowana jest dawka 1- 4l/d, injekcja odbywa się z prędkością do 500 ml/h.
  • W przypadku wkraplania do płynu fizjologicznego oczu: 3-4 razy dziennie po 1 kropli.
  • W przypadku inhalacji: 1 ampułka roztworu 2-4 razy dziennie.

Zanim przyjmie się większe ilości soli fizjologicznej, trzeba ogrzać je do temperatury ciała. W trakcie podawania soli nie należy stosować innych leków, które zawierają jony chlorkowe i sodowe.

Sól fizjologiczna dla noworodków i niemowląt

Sól fizjologiczna jest również bardzo przydatna w przypadku pielęgnacji noworodków i niemowląt. Przyda się m.in. do codziennego przemywania oczu dziecka. Przydadzą się do tego także sterylne gaziki lub ewentualnie waciki kosmetyczne. Najlepiej przecierać oczy dwa razy dziennie - w ten sposób unikniemy infekcji, którą może wywołać naturalnie pojawiająca się w kącikach oczu wydzielina.

Sól sprawdzi się także w przypadku czyszczenia nosa. Stosowanie jej po wieczornej kąpieli nawilży błonę śluzową nosa i ułatwi oddychanie w czasie snu. Niedrożność nosa będzie utrudniała karmienie - zarówno piersią, jak i butelką, co spowoduje u dziecka duży dyskomfort.

Sól fizjologiczna - przeciwwskazania do stosowania

Pomimo tego, że sól fizjologiczna jest bezpieczna, nie wszyscy mogą korzystać z niej jako leku. Jej właściwości mogą spowodować u niektórych osób pojawienie się pewnych niepożądanych działań. Nie jest ona wskazana w przypadku osób cierpiących na: głębokie zaburzenia gospodarki elektrolitowej,mających przewodnienie organizmu, bądź obrzęk płuc, czy niewydolność serca i nerek. U tych osób mogą wystąpić takie skutki uboczne jak:

W przypadku stosowania soli fizjologicznej w postaci kropli do oczu, zdarza się niekiedy łagodne podrażnienie oka - takie skutki występują jednak bardzo rzadko.

Sól fizjologiczna - inhalacja

W przypadku schorzeń układu oddechowego można stosować inhalacje z soli fizjologicznej. Dobrze działają one na chore oskrzela, przy przeziębieniu, wodnistym katarze, nieżycie nosa i gardła, jak też przy bólu zatok. Można ją przygotować i przeprowadzić w warunkach domowych. Inhalacja solą fizjologiczną rozrzedza i upłynnia zalegającą wydzielinę, dzięki czemu łatwiej spływa ona z zatok i w efekcie ułatwia regenerację nabłonka dróg oddechowych.

Do inhalacji wykorzystuje się inhalatory, nebulizatory, względnie gorące płyny. Stosowanie tych urządzeń sprawia, że lek dociera bezpośrednio do miejsca przeznaczenia. Inhalator wprowadza go drogą wziewną przez płuca, nebulizator tworząc mgiełkę, a gorący płyn tworząc parę. Lepiej nie przeprowadzać inhalacji po wysiłku fizycznym, po jedzeniu i przeciwnie - gdy jesteśmy głodni. Pary z gorących płynów nie stosujemy u dzieci (ryzyko poparzenia).

Sól fizjologiczna - skuteczna w przypadku kataru

Co przyniesie dorosłym ulgę podczas kataru? Płukanie nosa roztworem wykonanym z soli fizjologicznej - to bardzo proste i skuteczne rozwiązanie. Sól fizjologiczna - jak ją zrobić w domowym zaciszu?

Do płukania nosa potrzebujesz:

  • Jednej ampułki soli fizjologicznej 

lub

  • Jedną łyżeczka soli kuchennej
  • Pół szklanki wody

Przygotowanie:

Jedną łyżeczkę soli kuchennej należy rozpuścić w połowie szklanki wody. W ten sposób powstałym lub gotowym płynem z apteki płukać nos. Wciągać, chwile przytrzymać i następnie wydmuchać. Płukanka rozrzedza zalegającą wydzielinę, ułatwiając jej usunięcie.

Niemowlętom i małym dzieciom zakraplamy jedynie kilka kropel (dwie-trzy), które rozrzedzą wydzielinę.

To także może cię zainteresować:

Więcej o: