Choroba Heinego-Medina (zwana również pod nazwą polio lub ostrego nagminnego porażenia dziecięcego) powodowana jest przez wirus zapalenia rogów przednich rdzenia kręgowego (tzw. wirus polio). Nazwa choroby wywodzi się od nazwisk dwóch uczonych, którzy w XIX wieku zajmowali się jej badaniem i szczegółowym opisem.
Choroba ta została wpisana w roku 1890 na listę ostrych chorób zakaźnych. Dzięki przetrwałym do dziś egipskim malowidłom przedstawiającym ludzi z wiotkimi kończynami wiadomo, że porażenie dziecięce znane było już w starożytności. Wirus polio dostaje się do organizmu na drodze fekalno-oralnej, a następnie przenika przez nabłonek jelit. Po koło 14 dniach inkubacji atakuje cały układ krwionośny oraz węzły chłonne. Obecnie istnieje kilka skutecznych szczepionek przeciwko wirusowi polio - między innymi szczepionka Koprowskiego, Salka oraz Sabina.
Z różnych przyczyn przebieg choroby Heinego-Medina może się u poszczególnych chorych znacząco różnić. Mogą wystąpić postacie niezagrażające życiu, jak i te, które prowadzą bezpośrednio do śmierci. Wyróżnia się następujące postacie polio:
1. Postać bezobjawowa - najczęściej występująca forma zakażenia poliowirusami
2. Zakażenie poronne - charakteryzuje się objawami nieswoistymi
3. Aseptyczne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych - pojawia się dosyć sporadycznie (u około jednego procenta chorych). Postać niegroźna, ustępująca samoistnie i nie pozostawiająca groźnych powikłań zdrowotnych
4. Postać porażenna - występuje u około 0.1 proc. zakażonych i dzieli się na trzy poszczególne przebiegi:
5. Zespół poporażenny (post-polio) - pojawia się zazwyczaj po około 25 latach u blisko 30 proc. osób, które przeszły porażenie. Przebieg zespołu post-polio jest bardzo powolny i nie obserwuje się wyraźnego destrukcyjnego wpływu na czynności mięśni. Charakterystycznym elementem tego przebiegu jest wiotczenie mięśni nieobjętych pierwotnie atakiem wirusa polio.
Objawy choroby Heinego-Medina związane są ściśle z jej postacią. Ponad 90 proc. wszystkich przypadków zakażeń przebiega bez jakichkolwiek objawów. Objawy porażenia poronnego, z którym organizm jest w stanie walczyć samodzielnie, pojawiają się z reguły po kilku dniach od przedostania się wirusa polio do organizmu. Zalicza się do nich gorączka, ból gardła oraz biegunka.
Zdecydowanie najgroźniejszą (ale bardzo rzadką) postacią choroby jest postać porażenna, w której wirus po dostaniu się do organizmu wędruje do przednich rogów rdzenia kręgowego. Konsekwencją tego jest bardzo szybka (około 30-40 godzin po zakażeniu) destrukcja neuronów ruchowych, co prowadzi do niesymetrycznego zwiotczenia kończyn - najczęściej dolnych. Do objawów towarzyszących postaci porażennej zalicza się gorączkę, ostre bóle głowy, a także niewydolność dróg oddechowych.
Niestety przyczynowe leczenie choroby polio nie jest możliwe. Po zakażeniu i pojawieniu się pierwszych objawów choroby stosuje się więc rehabilitację, której zadaniem jest uchronienie mięśni przed ich całkowitym porażeniem. U chorych dotkniętych tą chorobą stosuje się specjalistyczne aparaty wspomagające mięśnie podczas ruchu.
Istnieje kilka skutecznych szczepionek przeciwko wirusowi polio, które w Polsce są obowiązkowe i refundowane w ramach NFZ. Pierwszy rodzaj szczepionki (szczepionka Salka, IPV) podawany jest pozajelitowo. Zawiera ona zabite wirusy, które wywołują odpowiedź ogólnoustrojową. Kolejną jest szczepionka Sabina (OPV), która składa się z żywych wirusów (otrzymanych sztucznie, o znacznie mniejszej zdolności wchłaniania się i mnożenia w organizmie) podawanych do organizmu doustnie.
To także może cię zainteresować: