Astma u dzieci i niemowlaków - jak rozpoznać objawy

Astma oskrzelowa to jedna z typowych chorób cywilizacyjnych. Co roku zapada na nią coraz więcej osób. Lekarze sądzą, że to najprawdopodobniej skutek coraz bardziej zanieczyszczonego środowiska i zwiększonej liczby alergenów podrażniających układ oddechowy. Astma u dzieci warunkowana jest częściowo genetycznie. Może być wynikiem alergii wziewnej lub przebytego stanu zapalnego układu oddechowego.

Według danych WHO na astmę oskrzelową chorować może nawet 300 milionów osób na całym świecie. Około 30 proc. wszystkich przypadków choroby to astma u dzieci. W Polsce zachorowalność wśród najmłodszych sięga nawet 10 proc. Jak rozpoznać astmę u dzieci i jak sobie z nią poradzić?

Astma oskrzelowa: przyczyny i objawy

Na czym polega astma? Astma oskrzelowa oznacza, że kanaliki w oskrzelach zwężają się, a co za tym idzie, powietrze z trudem przepływa z i do płuc. Głównym objawem astmy są napadowe duszności w momencie zwężenia kanalików oskrzeli, ale czasem może to być wyłącznie kaszel. Poza napadami chorzy przeważnie nie odczuwają innych objawów. Do najczęściej występujących objawów astmy oskrzelowej należą:

• duszności,
• poczucie obrzęku w klatce piersiowej i krtani,
• świsty przy oddychaniu,
• bardzo suchy kaszel, zwłaszcza w nocy i nad ranem.

Napady duszności w astmie u dzieci i dorosłych może wywołać dym papierosowy, pleśń w powietrzu, kontakt z sierścią zwierząt lub innymi alergenami. Czynniki nasilające astmę oskrzelową to m.in. stres, zimne powietrze, duża wilgotność powietrza, wysiłek fizyczny lub infekcja.

Astma u dzieci

Jednym z możliwych sygnałów sugerujących, że mamy do czynienia z rozwijającą się u dziecka astmą, są nawracające infekcje dróg oddechowych, w szczególności zapalenia oskrzeli. Co ciekawe, w wieku przedszkolnym na astmę częściej chorują chłopcy, później (w okresie dojrzewania) częściej diagnozuje się ją u dziewczynek. U nastolatków objawy mogą zniknąć, jeśli mamy do czynienia z alergią, bo dziecko z niej "wyrasta". Mogą jednak powrócić w wieku dorosłym.

Jeśli dziecko często kaszle (najczęściej nocą i nad ranem), ma płytki oddech i zdarza mu się odczuwać gniecenie w klatce piersiowej, rodzice koniecznie powinni wybrać z nim na wizytę u lekarza. Pediatra lub lekarz rodzinny zaleci dodatkową diagnostykę, która wykluczy lub potwierdzi astmę u dziecka. Jeśli zdiagnozuje się astmę oskrzelową, lekarz dobiera odpowiednie leczenie.

Jeśli pediatra nie stwierdzi w danym momencie astmy, nie znaczy to niestety, że dziecko jej nie ma. Astma może się dopiero rozwijać, pamiętajmy też, że objawy pojawiają się i nasilają dość gwałtownie, nie są dokuczliwe cały czas.

Astma – leczenie kontrolujące i objawowe

Nie ma sposobu na całkowite wyleczenie astmy, można jednak skutecznie kontrolować i niwelować większość jej objawów tak, aby normalnie żyć z chorobą.

Większość osób chorujących na astmę leczy się dwutorowo. Na co dzień przyjmują leki rozszerzające oskrzela, przeciwzapalne i przeciwhistaminowe (jeśli astma związana jest z alergią), które przeciwdziałają napadom astmy. W przypadku nagłych napadów konieczne jest podanie dodatkowych leków rozkurczających oskrzela. Chorzy na astmę powinni stale nosić ze sobą inhalator. Jeśli na astmę cierpi małe dziecko, inhalator powinna mieć osoba, która opiekuje się maluchem – rodzice, przedszkolanka lub nauczyciel. Astma u niemowląt jest szczególnie niebezpieczna, ale na szczęście można wtedy stosować inhalatory z maseczkami, co umożliwia podanie leków.

Jeśli silne objawy występują rzadko, lekarz może zdecydować o ograniczeniu leków. Chorzy na astmę oskrzelową powinni unikać stresu, zadymionych miejsc (i na pewno nie palić!), pomieszczeń zagrzybionych czy o wysokiej wilgotności. Warto dbać o regularny tryb życia i umiarkowany wysiłek fizyczny.

Astma w ciąży

Kobiety, które chorują na astmę, muszą szczególnie uważać na siebie podczas ciąży. Zmiany hormonalne, które wtedy zachodzą, mogą doprowadzić do złagodzenia objawów astmy (u ok. 1/3 kobiet). Niestety, u 1/3 ciężarnych objawy astmy się nasilają, szczególnie po 25. tygodniu. Silniejsze objawy mogą prowadzić do powikłań w ciąży, przedwczesnych skurczów, niedotlenienia, nadciśnienia i rzucawki. Na szczęście odpowiednio kontrolowana i dobrze leczona astma nie skutkuje tak niebezpiecznymi powikłaniami.

To także może cię zainteresować:

Dochodzenie w sprawie kaszlu

Alergia czy przeziębienie - jak je odróżnić?