Liszajec zakaźny to choroba, którą najłatwiej zarażają się maluchy w wieku od 2 do 6 lat, przede wszystkim te, które chodzą do żłobka lub przedszkola. Podobnie jak w wielu chorobach wirusowych wieku dziecięcego najważniejszym objawem jest wysypka. Jednak liszajec zakaźny jest wywoływany nie przez wirusy, a bakterie. Objawy liszajca zakaźnego są bardzo charakterystyczne i trudno go pomylić z inną chorobą – wystarczy zobaczyć zdjęcia, na których widać skórę zaatakowaną przez liszajec. Trudno mówić o okresie wylęgania, bo liszajec zakaźny nie jest chorobą wirusową, objawy pojawiają się bardzo szybko po kontakcie z inną zarażoną osobą.
Liszajec zakaźny – objawy łatwe do rozpoznania
Jakie ma objawy liszajec zakaźny u dzieci i dorosłych? Pojawia się wysypka: na twarzy, w okolicach nosa i ust, czasem na szyi i kończynach. U niemowląt liszajec zakaźny atakuje również okolice pupy, bo trudniej tam o zachowanie perfekcyjnej higieny, a ciepło i wilgoć sprzyjają rozwojowi bakterii.
Wysypka w liszajcu zakaźnym ma formę drobnych pęcherzyków wypełnionych płynem. Pęcherzyki szybko pękają, a ropna wydzielina zasycha i pozostawia miodowożółte strupki – te strupki to wyraźny znak, że mamy do czynienia z liszajcem zakaźnym. Zmiany przeważnie nie są (choć mogą być) bolesne ani swędzące. Niekiedy chory na liszajca zakaźnego źle się czuje i ma powiększone te węzły chłonne, które znajdują się blisko zmienionych chorobowo miejsc. Najczęstszą postacią jest liszajec zakaźny bezpęcherzowy – wbrew nazwie objawia się właśnie wysypką z drobnymi pęcherzykami. Liszajec może też przyjąć postać zapalenia mieszków włosowych gronkowcowy liszajec mieszków włosowych) lub owrzodzenia skóry z powiększeniem węzłów chłonnych (niesztowica).
Objawy liszajca zakaźnego:
- wysypka, najczęściej na twarzy i kończynach,
- wysypkę tworzą drobne pęcherzyki wypełnione płynem,
- po pęknięciu pęcherzyków pozostają miodowożółte strupki,
- chory może mieć złe samopoczucie, świąd skóry, powiększone węzły chłonne.
Liszajec zakaźny często atakuje skórę już zmienioną chorobowo, gdy bariera obronna organizmu jest nadwerężona. Liszajec może się pojawić np. u dzieci z atopowym zapaleniem skóry, po ospie wietrznej, a nawet tam, gdzie są ranki po ukąszeniach owadów – określa się go wówczas jako liszajec zakaźny wtórny.
Liszajec zakaźny wywołują bakterie
Liszajec zakaźny wywołują bakterie żyjące na skórze – gronkowce (Staphylococcus aureus) lub paciorkowce (Streptococcus pyogenes). Chorobą bardzo łatwo się zarazić poprzez bezpośredni kontakt z chorym lub jego rzeczami. Dzieci mogą się zarazić od rówieśników, ale też bawiąc się cudzymi czy wspólnymi zabawkami. Liszajec zakaźny u dorosłych zdarza się zdecydowanie rzadziej, trzeba jednak pamiętać, że narażone na zakażenie są np. osoby uprawiające sporty kontaktowe. Chorobotwórcze bakterie mogą trafić na naszą skórę również poprzez używanie np. tej samej gąbki do mycia, ręcznika, pościeli.
Liszajec zakaźny rozwija się łatwiej w cieple, zakażeniom sprzyjają upały. Bardziej podatne są na niego osoby o osłabionej odporności i chorujące na cukrzycę.
Liszajec zakaźny - leczenie
Jak można leczyć liszajec zakaźny? Nie ma określonych wskazać do leczenia liszajca zakaźnego. Stosuje się kilka sposobów:
- smarowanie lub spryskiwanie skóry z wysypką preparatem odkażającym,
- podawanie miejscowo antybiotyków w maści lub aerozolu,
- podawanie antybiotyków doustnie.
Zdarza się też, że lekarz zaleci wyłącznie przemywanie skóry i jej delikatne osuszanie, bez stosowania jakichkolwiek dodatkowych środków hamujących rozwój bakterii. Jeśli liszajec zakaźny ma łagodną postać - wysypka występuje na niewielkiej powierzchni skóry, a chory nie ma dodatkowych dolegliwości - leki nie są konieczne, a choroba mija sama. Jednak podanie antybiotyków przyspiesza powrót do zdrowia, chroni przed nawrotami stanu zapalnego i powikłaniami liszajca zakaźnego, z których najcięższym jest kłębuszkowe zapalenie nerek.
Liszajec zakaźny – jakie leczenie jest najbardziej skuteczne?
Bakterie wywołujące liszajec zakaźny są wrażliwe na antybiotyki. Antybiotyki stosowane miejscowo (podawane na skórę w maści lub aerozolu) są co najmniej równie skuteczne jak podawane doustnie. Najlepiej wybierać tę pierwszą formę leczenia liszajca zakaźnego - nie tylko ze względu na skuteczność, ale także ze względu na potencjalne działania niepożądane. Doustnie przyjmowane antybiotyki niszczą równowagę flory bakteryjnej w jelitach, mają wpływ na późniejszą odporność organizmu i nasze problemy z układem pokarmowym. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy wysypka obejmuje bardzo dużą powierzchnię skóry. Łatwiej wówczas połknąć antybiotyk, niż regularnie aplikować go na skórę tak, aby odpowiednio zadziałał. Z antybiotyków stosowanych miejscowo w leczeniu liszajca zakaźnego najskuteczniejsze są mupirocyna i kwas fusydowy.
Jeśli liszajec przebiega łagodnie, można się zdecydować na leczenie domowe, bez antybiotyków. Trzeba tylko myć skórę i osuszać ją delikatnie, bez rozdrapywania strupków. Można także stosować środki odkażające (np. wodę utlenioną), choć w badaniach nie udowodniono jednoznacznie ich skuteczności – równie dobre efekty może przynieść zwykła higiena. Zawsze trzeba pilnie obserwować przebieg choroby, a jeśli się przedłuża – zastosować antybiotyki. Leczony liszajec znika po kilku-kilkunastu dniach, nieleczony – nawet kilka tygodni.
To także może cię zainteresować:
