Wady zgryzu u dzieci - jak ich uniknąć?

Dzięki odpowiedniej pielęgnacji możemy sporo zrobić, by w przyszłości malec nie miał kłopotów ze zgryzem i nie musiał nosić aparatu ortodontycznego.

Co zrobić, by uniknąć wad zgryzu u niemowląt i małych dzieci (0-3 lata)

KARM W DOBREJ POZYCJI

Noworodek ma naturalnie cofniętą bródkę. Powinno to ustąpić do ok. 6. miesiąca. Podczas karmienia - piersią, i butelką - układaj malucha pod kątem 40-45 stopni do poziomu. W tej pozycji musi wysunąć bródkę, by objąć brodawkę lub smoczek, i uruchamia mięśnie wysuwające żuchwę do przodu. Nie podkładaj pod butelkę pieluszki, która niepotrzebnie odpycha bródkę do tyłu.

KUPUJ DOBRE SMOCZKI

Używając butelki, wybierz smoczek zalecany przez ortodontów. Dobry smoczek wymusza wysuwanie żuchwy do przodu i ma małe dziurki - mleko ma płynąć powoli, bo wtedy kości szczęk i język pracują prawidłowo.

LEPIEJ SMOCZEK NIŻ KCIUK

2-3-miesięczne dziecko może zacząć ssać paluszek lub róg kocyka. W ten sposób zaspo-kaja naturalną potrzebę ssania. Zaniknie ona ok. 18. miesiąca. Jeśli twój maluch ma nasilony odruch ssania, daj mu smoczek-uspokajacz. Zwróć uwagę, by - podobnie jak smoczek do butelki - miał atest stomatologiczny.

Po upływie około półtora roku trzeba się pozbyć smoczka. Pożegnanie ze smoczkiem łatwiej pójdzie maluchowi zaabsorbowanemu poznawaniem świata na dwóch nogach.

Z wyeliminowaniem nawyku ssania rożka kocyka czy kciuka jest już znacznie trudniej.

ZACHĘCAJ DO GRYZIENIA

Ważne, by w okresie rozszerzania diety konsystencja dań stopniowo przechodziła od płynnych, przez półpłynne, do stałych, twardych. Dzięki żuciu ścierają się zęby mleczne, co jest niezbędne do wymiany zębów i prawidłowego rozwoju jamy ustnej. Maluchy unikające twardych pokarmów częściej mają wady zgryzu.

Co zrobić, by uniknąć wad zgryzu u przedszkolaków (3-6 lat)

UWAŻAJ NA NIEKTÓRE NAWYKI DZIECKA

Starsze dzieci nie powinny wkładać do ust i żuć zabawek. Inne niekorzystne nawyki to ssanie wargi, przygryzanie policzka od wewnątrz, obgryzanie paznokci, gryzienie kredki czy ołówka. Mogą doprowadzić do nieprawidłowego ustawienia zębów. Jak je wyeliminować? Nie jest to łatwe, ale odwracanie uwagi i uczenie innych form rozładowywania emocji (np. trzymanie w dłoni gumki do włosów czy piłeczki antystresowej) zazwyczaj przynosi skutek.

PILNUJ, BY DZIECKO ŻUŁO I PRAWĄ, I LEWĄ STRONĄ

Preferencja jednej ze stron może prowadzić do wad poprzecznych zgryzu.

Pamiętaj o higienie zębów i lecz próchnicę. O zęby mleczne trzeba dbać co najmniej tak jak o stałe. Konieczna jest codzienna higiena, regularne przeglądy stomatologiczne i wypełnianie ubytków. Przedwczesna utrata zębów mlecznych może zaburzać wyrzynanie się i ustawienie zębów stałych.

DBAJ O ODPORNOŚĆ I OCZYSZCZANIE NOSA

Zdarza się, że u dzieci często zapadających na infekcje górnych dróg oddechowych rozwijają się wady zgryzu spowodowane oddychaniem przez usta. To kolejny argument za tym, aby wzmacniać odporność dziecka. Kiedy ma katar, dbaj o higienę nosa, zwłaszcza przed snem. Sól fizjologiczna, spacery, wietrzenie i nawilżanie powietrza mogą w tym pomóc.

PILNUJ JĘZYKA

Dzieci rodzą się z tzw. niemowlęcym typem połykania: przełykając mleko, wsuwają język między górne a dolne wały dziąsłowe. Dzięki takiemu uszczelnieniu buzi mleko się nie wylewa. Ten odruch zanika, gdy malec ma ok. 2 i pół roku. U części dzieci wysuwanie języka do przodu przy połykaniu śliny utrzymuje się dłużej. Jeśli twoje dziecko ma już trzy lata i widzisz, że jego język wciąż się nie cofnął, warto nad tym popracować, inaczej nawyk może przyczynić się do rozwoju wad wymowy i wad ortodontycznych. Zaproponuj proste ćwiczenia, np. kląskanie lub ssanie malutkiego cukierka (chodzi o to, żeby jak najdłużej trzymać go w buzi i przytrzymywać językiem podczas łykania śliny). Wspaniale, jeśli uda się powtarzać zabawę kilka razy dziennie (ale i raz dziennie ma sens, o ile jest wykonywane systematycznie). Dziecko pięcio-, sześcioletnie można posadzić przed lusterkiem i pokazać mu, jak prawidłowo połykać, trzymając język przyciśnięty do podniebienia z dala od łuków zębowych.

Kiedy do ortodonty?

Rodzice rzadko są w stanie sami wychwycić wady zgryzu u malucha. Bywa jednak, że w rysach twarzy dziecka coś ich niepokoi, np. wysunięcie czy cofnięcie bródki. Zapewne wychwyci to też dentysta. Kolejny krok to konsultacja u ortodonty. Zwykle na pierwszą kontrolę ortodontyczną trafia maluch, gdy ma 6-7 lat i pierwsze zęby stałe. Zdarza się jednak, że już 3-latki trafiają pod opiekę specjalisty od zgryzu. Najmłodszym pacjentom ortodonta zaleca zazwyczaj na początek proste ćwiczenia. Niekiedy zaś niezbędne są ruchome aparaty ortodontyczne.

Bezpłatną opieką ortodontyczną w Polsce są objęte wszystkie dzieci do 13. roku życia (dzieci z wadami rozwojowymi - do 18. roku życia). Refundowane są zarówno wizyty, jak i aparaty. Do ortodonty nie potrzeba skierowania, ale z reguły na pierwszą wizytę trzeba dość długo czekać.

Konsultacja: dr n. med. BEATA BUGAŁA-MUSIATOWICZ, specjalista ortodonta

Więcej o:
Copyright © Agora SA