Diagnoza: alergia

Kiedy słyszy się diagnozę ?alergia?, łatwo wpaść w panikę. Wśród często sprzecznych zaleceń, zasłyszanych opowieści o okropnych wysypkach i skomplikowanych, pełnych wyrzeczeń dietach, warto mimo wszystko zachować spokój, rozsądek i odrobinę optymizmu.

Alergia w ciężkiej postaci występuje naprawdę rzadko, a i z nią lekarze radzą sobie coraz lepiej. W lżejszej co prawda komplikuje życie, ale żeby komplikowała jak najmniej, warto jak najwięcej o niej wiedzieć. Nie tylko, czym jest i jak się objawia, ale przede wszystkim - jak zorganizować życie dziecka na co dzień i jak sobie radzić z drobnymi problemami, które często przy alergii wcale nie są drobne. Krótko mówiąc - jak żyć z alergią, żeby nie stała się udręką.

Czy to alergia?

Jest mnóstwo objawów, które mogą, choć wcale nie muszą wskazywać na alergię. Większość symptomów podanych poniżej znają wszystkie mamy - każdy maluch czasem nie ma apetytu, każdego czasami boli brzuszek, miewa kłopoty z zasypianiem, katar czy lekki kaszel bez konkretnego powodu. Jednak wyraźne, trwające dłużej, uporczywe objawy mogące wskazywać na uczulenie, powinny skłonić nas do wizyty u alergologa. Oto one:

brak apetytu, niechęć do niektórych pokarmów

biegunka, cuchnące stolce z domieszką śluzu lub krwi

ulewanie lub wymioty po posiłku, niepokój

uporczywe bóle brzucha, kolki

zmiany skórne (drobna wysypka, pokrzywka, liszaj), często bardziej zaognione po posiłku

ciemieniucha na głowie, czasem na brwiach

bladość skóry, podkrążone oczy, ogólne osłabienie, słabe przybieranie na wadze

kłopoty z zasypianiem, niespokojny sen, chrapanie

częste infekcje, zwłaszcza ucha środkowego, krtani, oskrzeli

zatkany nos, sapka, wodnisty katar

przekrwione spojówki, swędzenie i pieczenie oczu

chrząkanie, chrypka, świszczący oddech, kaszel, często po wysiłku, w nocy i nad ranem.

bóle stawów i mięsni

nadmierna potliwość,

bóle głowy, podwyższona temperatura

zmęczenie, nadpobudliwość, zaburzenia koncentracji

Co uczula?

Im szybciej zostanie postawiona prawidłowa diagnoza, tym lepiej. Żeby się przekonać czy i na co dziecko jest uczulone, lekarz może zlecić zrobienie testów. Przeważnie najpierw mierzy się poziom charakterystycznych dla alergików przeciwciał IgE - jeśli jest on wysoki, to oznacza, że dziecko ma alergię, choć jeszcze nie wiadomo, na co. Małemu dziecku (poniżej 3. roku życia) robi się testy z krwi oznaczając poziom IgE dla poszczególnych alergenów. U starszego dziecka można przeprowadzić testy skórne, podczas których lekarz delikatnie nakłuwa skórę przedramienia (lub pleców) i na każdym zadrapaniu umieszcza kropelkę innego alergenu. Jeśli potraktowane alergenem miejsce zaczyna piec, swędzieć, pojawia się obrzęk i zaczerwienienie, najprawdopodobniej oznacza to, że maluchowi szkodzi ten właśnie alergen. Innym rodzajem testów skórnych są tzw. testy płatkowe, polegające na naklejeniu na skórę specjalnej bibułki nasączonej alergenem. Wyniki sprawdza się po 48 godzinach.

Jak się leczyć?

Leczenie alergii polega przede wszystkim na unikaniu kontaktów z alergenem. Czasem jest to w miarę proste, kiedy np. dziecko ma uczulenie na nikiel, a czasem bardzo trudne np. przy uczuleniu na roztocze kurzu domowego czy pyłki. W takich sytuacjach warto porozmawiać z alergologiem o odczulaniu polegającym na podawaniu minimalnych dawek alergenu. Niestety odczulanie można zacząć dopiero wtedy, kiedy maluch skończy 5-6 lat, a cała kuracja trwa ok. 5 lat.

Po zdiagnozowaniu alergii lekarz często przepisuje lekarstwa, które dziecko ma przyjmować, stale lub okresowo. Ważne jest ścisłe przestrzeganie tych zaleceń - nie można na własną rękę odstawiać leków, bo "dziecku się polepszyło". Rodzice często obawiają się, że leki antyalergiczne nie są dla dziecka bezpieczne. Warto porozmawiać o tym z lekarzem, upewnić się, czy leki nie są przepisane trochę "na wyrost", np. przy bardzo lekkiej lub, co gorsza, nie do końca zdiagnozowanej alergii.

Po rozpoznaniu alergii najczęściej zalecane są leki przeciwhistaminowe oraz budzące szczególne obawy sterydy wziewne. Preparaty te przyjmowane w dawkach zalecanych przez alergologa są bezpieczne, nawet przy długotrwałym stosowaniu.

Z apteczki alergika

Kiedy objawy alergii bardzo dziecku dokuczają, lekarz przepisze prawdopodobnie leki antyhistaminowe (np. Zyrtec, Loratydynę, Allertec). Przy alergii wziewnej pomóc mogą różne preparaty oczyszczające nos i ułatwiające oddychanie (np. krople do nosa Cromohexal, Nosaller - puder w sprayu tworzący w nosie ochronną warstwę uniemożliwiającą przedostawanie się alergenów wziewnych, np. pyłków), aerozole do nosa (np. Tonimer Baby, Pneumovit, Disnemar, Sterimar Mn). Suchej i wrażliwej skórze alergika przyniesie ulgę smarowanie Linomagiem, Sudocremem, kremem Topialyse, Alantanem oraz kąpiel ze specjalistycznymi kosmetykami dla alergików, np. emulsją Oilatum, płynem Balneum Hermal Plus, kremem myjącym Mustela Stelatopia i szamponem Emolium. Nim jednak sięgniemy po te specyfiki, poradźmy się alergologa, który opiekuje się dzieckiem.

Słowniczek ważniejszych terminów

Alergia - nadwrażliwość organizmu na obce białka (np. białka mleka krowiego, pyłków roślin, wydzielin zwierząt). Układ odpornościowy alergika traktuje je jak coś szkodliwego i produkuje przeciw nim specyficzne przeciwciała IgE. Wiążą się one z tzw. komórkami tucznymi (rozsianymi we wszystkich tkankach) i gdy wyimaginowany wróg wtargnie do organizmu, uwalniają z nich histaminę i inne mediatory reakcji alergicznej. Te zaś wywołują najrozmaitsze objawy uczulenia, np. katar sienny, astmę, wysypkę.

Terapia polega na unikaniu alergenów, przerywaniu reakcji alergicznej lub łagodzeniu objawów za pomocą leków, a także na odczulaniu (najczęściej przy alergii wziewnej, u dzieci powyżej 5.-6. roku życia).

Alergia pokarmowa - uczulenie na pewne składniki pokarmowe, u niemowląt najczęściej na białka mleka krowiego. Objawia się zaburzeniami trawienia, zmianami skórnymi, a czasem dolegliwościami ze strony układu oddechowego. U 90 proc. dzieci mija do końca 3. roku życia, pod warunkiem przestrzegania odpowiedniej diety.

Alergia wziewna - uczulenie na alergeny przedostające się do organizmu drogą oddechową. U młodszych dzieci powoduje alergiczny nieżyt nosa, u starszych może przebiegać pod postacią astmy oskrzelowej. Czasem towarzyszą jej zmiany skórne.

Alergia kontaktowa - nadwrażliwość skóry na bezpośredni kontakt z substancją uczulającą, np. z metalami, niektórymi kosmetykami czy proszkami do prania. Objawia się miejscowym zaczerwienieniem, wysypką, obrzękiem, czasem dolegliwościami ze strony układu oddechowego.

Alergeny - substancje, które u osób nadwrażliwych wywołują reakcję alergiczną. Wśród alergenów pokarmowych poza białkami mleka krowiego najczęściej i najmocniej uczulają jajka, truskawki, pomidory, seler, orzechy, kakao, czekolada, ryby, owoce cytrusowe, soja, rzadziej gluten. Wśród pyłków - trawy, brzoza, leszczyna i olcha. Do najsilniejszych alergenów pochodzenia zwierzęcego należą roztocza, sierść kota i konia.

Astma alergiczna - przewlekłe zapalenie oskrzeli, wywołane nadwrażliwością na alergeny wziewne, rzadziej pokarmowe. Kontakt z alergenem powoduje atak duszności i kaszlu. Dziecko chore na astmę musi regularnie przyjmować leki, najczęściej steroidy wziewne (Beclocort, Budesonid, Flixotide), i stale mieć przy sobie lek rozszerzający oskrzela (Berotec, Ventolin, Berodual), by użyć go w razie napadu duszności.

(Atopowe zapalenie skóry (wyprysk atopowy, świerzbiączka) - choroba wywołana nadwrażliwością na alergeny pokarmowe lub wziewne. Objawia się swędzącymi zmianami skórnymi. W okresach zaostrzenia stosuje się kremy lub maści (przy silnych zmianach - sterydowe). U dzieci powyżej 2. roku życia można je zastąpić nowszymi maściami niesterydowymi (Elidel, Protopic). 60 proc. dzieci wyrasta z AZS do końca 2. roku życia, kolejne 20 proc. - przed ukończeniem pięciu lat.

Anafilaktyczny wstrząs - najsilniejsza uogólniona postać reakcji alergicznej, z gwałtownym spadkiem ciśnienia krwi, któremu towarzyszą zimne poty i omdlenie. Jest to stan bezpośrednio zagrażający życiu, dlatego potrzebna jest natychmiastowa pomoc lekarska.

Więcej o:
Copyright © Agora SA