Astma oskrzelowa (dychawica)

Częsta choroba dzieci, związana z nieprawidłową reakcją dróg oddechowych na substancje przez innych tolerowane.

Pod wpływem drażniącego czynnika mięśnie oskrzeli kurczą się, gruczoły oskrzelowe produkują gęstą wydzielinę, a błona śluzowa ulega obrzękowi. Wszystko to utrudnia swobodny przepływ powietrza i powoduje duszność.

Astma dotyka sześciu maluchów na stu. Prawdopodobieństwo zachorowania znacznie jednak wzrasta, jeśli cierpi na nią któreś z rodziców. Ale nawet przy braku obciążeń rodzinnych duże stężenie uczulających drobin w otoczeniu (takich jak dym papierosowy, spaliny, sierść psa lub kota) może u dziecka wywołać lub zaostrzyć astmę.

Astma ujawnia się zwykle przed ukończeniem 5. roku życia.

U niemowląt rzadko występuje typowa duszność, częściej inne choroby alergiczne: skaza białkowa, katar sienny. U dwulatka mogą pojawić się już typowe zaburzenia oddechowe:

suchy, męczący kaszel, zwłaszcza w nocy;

świszczący oddech;

uczucie braku powietrza.

Zazwyczaj nie dochodzi przy tym do podniesienia temperatury, co odróżnia dychawicę od infekcji dróg oddechowych (oskrzeli i oskrzelików), które są najczęstszą przyczyną świszczącego oddechu u małych dzieci.

U ponad połowy dzieci astma ma przebieg łagodny. Napady duszności i kaszel pojawiają się sporadycznie, głównie podczas infekcji, przy zmianie klimatu. Te maluchy tylko doraźnie dostają leki. U pozostałych przebieg choroby jest cięższy. Ataki astmy pojawiają się głównie w nocy.

Duszności wywołują:

alergeny - pyłki, drobiny kurzu, sierść zwierząt, niekiedy pokarmy;

infekcje;

dym tytoniowy, spaliny, substancje chemiczne (farby, lakiery);

zmiany pogody - przy wilgotnej, chłodnej i mglistej aurze malec czuje się znacznie gorzej;

wysiłek fizyczny - duszność pojawia po intensywnym biegu, śmiechu czy krzyku, zwłaszcza jeżeli powietrze jest suche i zimne;

silne przeżycia psychiczne.

Zapobieganie, tak jak przy innych chorobach alergicznych, polega na unikaniu substancji wywołujących ataki. Dziecko nie może się przemęczać, ale umiarkowane ćwiczenia fizyczne są wskazane (pływanie, gimnastyka). Ubieranie malucha stosownie do pogody w dużej mierze chroni przed infekcjami, podobnie jak utrzymywanie stałej temperatury w mieszkaniu.

Lekarz przepisze dziecku na stałe środki, które rozszerzają oskrzela, ułatwiają oddychanie i działają przeciwzapalnie. Podaje się je w syropie lub tabletkach, a najczęściej w aerozolu - w czasie wdechu dziecko wciąga rozpylony lek wprost do płuc.

Zawsze należy podawać dawki leków przepisane przez lekarza. Nie wolno ich zwiększać "na wszelki wypadek", gdyż mogłoby to maluchowi zaszkodzić. W domu trzeba mieć zapas leków na kilka dni. Opiekunowie malca w przedszkolu powinni wiedzieć, jak mu pomóc w razie napadu duszności.

Jeżeli dziecko się dusi, jest przerażone i z trudem łapie powietrze, a podawane leki nie skutkują - należy wezwać pogotowie. W miarę możności trzeba zachować spokój, by nie potęgować przerażenia malucha. Konieczny może być pobyt w szpitalu i zastosowanie leków dożylnie, a także podanie tlenu.

Astmę na tle alergicznym może złagodzić lub wyleczyć odczulanie (patrz: alergia). Czasem dobrze robi zmiana klimatu. Lekarz, który zna dziecko, powinien doradzić, dokąd wyjechać.

Większość dzieci, które cierpią na łagodną postać astmy, wyrasta z niej w okresie dojrzewania. U pozostałych objawy utrzymują się ze zmiennym nasileniem przez całe życie. Postępy w leczeniu astmy znacznie poprawiły sytuację osób cierpiących na tę chorobę.

Więcej o:
Copyright © Agora SA