• Link został skopiowany

"Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią" - analiza i interpretacja wiersza. Podkreślamy najważniejsze rzeczy

"Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią" to najdłuższy średniowieczny wiersz polski, który znamy do dziś. Dzieło pochodzi z początku XV w. To utwór o charakterze moralizatorsko-dydaktycznym, w którym został poruszony charakterystyczny dla czasów średniowiecza motyw "memento mori".
Matura (zdjęcie ilustracyjne)
Fot. Maciej Wasilewski / Agencja Wyborcza.pl

Autor dzieła nie jest znany, ponieważ w średniowieczu utwory nie były podpisywane. W "Rozmowie Mistrza Polikarpa ze Śmiercią" została poruszona tematyka przemijania człowieka i nieuchronności śmierci. Dialog pomiędzy tytułowym Polikarpem i spersonifikowaną Śmiercią, w bezpośredni sposób pokazuje, że wszyscy ludzie są równi wobec nieuchronnego kresu swojego życia, ponieważ przed śmiercią nie ma ucieczki.  

Zobacz wideo Dr Iga Kazimierczyk: Zmiany nie zaszły, rozgoryczenie jest bardzo duże

"Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią" - opracowanie utworu. O czym jest wstęp? 

To średniowieczne dzieło literackie podąża za motywem "memento mori" - pamiętaj o śmierci. O czym dokładnie jest wiersz "Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią"? Opracowanie zaczniemy od omówienia pierwszej strofy. Autor prosi Boga o natchnienie, aby mógł stworzyć utwór na Jego chwałę i "ku ludzkiemu polepszeniu!". Dalsza część ma charakter moralizatorski. Jest w niej zawarte przypomnienie, że śmierć jest wpisana w egzystencję ludzką i nie ma możliwości ucieczki przed nią, choć wiele osób wypiera ten fakt. Jako przykład zostaje przytoczona historia mędrca Polikarpa.  

O czym rozmawia mistrz Polikarp ze Śmiercią? Spotkanie tytułowych postaci

Tytułowy Polikarp jest uczonym. Podczas modlitwy w kościele prosi Boga o spotkanie ze Śmiercią i dostaje taką możliwość. O czym rozmawia mistrz Polikarp ze Śmiercią? Na początku jest przerażony, ponieważ okazuje się, że Śmierć ma postać nagiej kobiety o szkaradnym wyglądzie:

"Uźrzał człowieka nagiego, 
Przyrodzenia niewieściego, 
Obraza wielmi szkaradnego, 
Łoktuszą przepasanego. 
Chuda, blada, żółte lice, 
Łszczy się jako miednica, 
Upadł ci jej koniec nosa, 
Z oczu płynie krwawa rosa"

Polikarp pada krzyżem na kościelną posadzkę, a Śmierć jest zdziwiona jego reakcją. Zapewnia, że to nie jego czas na umieranie, a celem spotkania jest jedynie rozmowa. Uczony prosi Śmierć, aby odłożyła kosę, jednak ta odmawia, tłumacząc, że zawsze ma ją przy sobie. Po tym rozpoczyna się dialog. 

Zobacz też: "Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu" - interpretacja, streszczenie i omówienie lektury

"Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią" - interpretacja wiersza. Czego uczony chciał dowiedzieć się od Śmierci?

O czym jest dialog między tytułowymi postaciami z wiersza "Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią"? Interpretacja rozmowy poniżej:

  • w pierwszej kolejności Polikarp jest ciekawy, kiedy powstała Śmierć i czy ma rodziców tak, jak człowiek. Okazuje się, że życie dał jej Bóg i powstała wraz z pojawieniem się grzechu pierworodnego;
  • Polikarp zadaje Śmierci pytanie dotyczące możliwości uchronienia się przed nią lub jej przekupienia i dowiaduje się, że uśmierca ona ludzi bez wytchnienia i nie ma możliwości ucieczki przed jej kosą, gdy nadejdzie kres życia;
  • Śmierć ma moc uśmiercania każdego, jedynym wyjątkiem jest Chrystus, który co prawda umarł, ale zmartwychwstał;
  • Polikarp zadaje Śmierci pytanie o to, co zrobi, gdy zabije wszystkich ludzi, czym wzbudza gniew i rozwściecza swoją rozmówczynię;
  • w pytaniach uczonego pojawia się także wątek lekarzy, którzy - według własnego mniemania - są w stanie przedłużyć życie człowieka i mogą tym samym pokrzyżować plany Śmierci. Śmierć odpowiada, że w rzeczywistości to nie medycy decydują o długości życia i każdy umrze, gdy przyjdzie na niego czas.

Czego nauczył się Polikarp? Wobec śmierci wszyscy są równi 

Jako podsumowanie warto powtórzyć to, czego nauczył się Polikarp podczas rozmowy ze Śmiercią:

  • Śmierć przychodzi do każdego, niezależnie od jego wieku, statusu społecznego, wykonywanego zawodu czy zgromadzonego majątku - śmierć zaprasza wszystkich do danse macabre (motyw tańca śmierci);
  • przed Śmiercią nie można się schować; 
  • Śmierć ma władzę pozbawić życia każdego, jednak ci, którzy wiedli uczciwe życie, mogą się spodziewać łagodniejszego zgonu;
  • na polecenie Śmierci dusze opuszczają ciało nie tylko w przypadku ludzi, ale też zwierząt;
  • Śmierć traktuje ludzi równo, niezależnie, czy jest to papież czy żebrak. 

Zdajesz maturę w tym roku? Zapraszamy do udziału w sondzie oraz do komentowania.

Więcej o: