"Jak co rok, w okresie, w którym część świata obchodzi Wielki Post, a instytucje kościelne organizują rekolekcje dla dzieci i młodzieży, pojawiają się pytania dotyczące praw i obowiązków nauczycieli" - zaczął Józefaciuk w sieci, argumentując, że bezsprzecznie zmniejsza się liczba uczniów uczęszczających na katechezę w szkołach publicznych.
Jego wypowiedź miała skłonić do refleksji, czy nie powinno odejść się od organizowania rekolekcji wielkopostnych w szkołach. "Czasami jest to kilka osób na oddział lub wręcz kilkanaście w szkole. Pomimo tego, na trzy dni zawieszane są zajęcia dla uczniów oraz nie są naliczane nadgodziny dla nauczycieli" - napisał.
Zwrócił również uwagę na fakt, że coraz głośniej mówi się również o zmuszaniu nauczycieli do organizowania wyjść do kościoła oraz przymusie uczestniczenia nauczycieli w rekolekcjach pod płaszczykiem opieki nad uczniami.
Czy szkoły muszą organizować rekolekcje? Poseł KO komentuje
Marcin Józefaciuk zaznaczył, że jego refleksja ma na celu zwrócenie uwagi na wieloletnie zaniedbania oraz nieprawidłowości w realizowaniu rekolekcji w szkołach. Jak sam wspomina, jego marzeniem jest, aby w polskich szkołach zapanowała normalność - swoboda. To właśnie dlatego wystosował kilka słów do dyrektorów, nauczycieli, księży, uczniów i samych rodziców.
- "Szanowni dyrektorzy - nie macie prawa żądać od nauczycieli bycia ani kierownikiem, ani opiekunem na wyjściu do kościoła. Nie wyobrażam sobie, jak ktoś może zmusić swojego pracownika do tego. Jeśli jednak uważacie inaczej, to macie obowiązek zabezpieczyć bezpieczeństwo waszemu pracownikowi, w tym miejsce (nie w kościele), z którego nauczyciel może skorzystać, czekając na koniec imprezy. Opiekę w kościele nad uczniami przejmuje ksiądz. Szkoła nie jest organizatorem rekolekcji, więc nie musi angażować nauczycieli;
- Szanowni nauczyciele - nie musicie zatwierdzać w kalendarzu szkolnym trzech dni wolnych na rekolekcje. Dodatkowo macie prawo odmówić wykonania polecenia organizacji wyjścia do kościoła. Macie również prawo do godnych warunków pracy. Macie prawo oczekiwać przestrzegania przepisów BHP przez pracodawcę;
- Szanowni księża - macie prawo i obowiązek porozumieć się ze szkołą i możecie zorganizować rekolekcje dla grupy uczęszczającej na katechezę w szkole lub w kościele po lekcjach. Możecie również sami przyprowadzić i odprowadzić uczniów;
- Szanowni uczniowie - macie prawo do rzetelnej nauki oraz do wolności myśli, sumienia i religii. Nikt Was nie może zmusić do uczestniczenia w rekolekcjach ani do ponoszenia konsekwencji, jeśli nie pójdziecie;
- Szanowni rodzice - macie prawo do wychowywania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami a żadna instytucja, tym bardziej oświatowa, nie ma prawa dyskryminować Was lub Waszych dzieci ze względu na wyznanie lub bezwyznaniowość. Macie prawo walczyć z ideologizacją Waszych pociech".
Poseł KO wspomniał, że niektóre kościoły organizują rekolekcje dla uczniów po zajęciach szkolnych albo jednodniowe na arenach sportowych, gdzie impreza spełniała swoją rolę. Takie przedsięwzięcia były np. w Łodzi.
Rekolekcje to nie jest przymus. Do tego szkoły nie mogą nikogo zmuszać
Polskie prawo umożliwia zwolnienie uczniów z lekcji na czas spotkań religijnych, jednocześnie pozwalając szkołom na prowadzenie normalnych zajęć. Mówi o tym rozporządzenie ministra edukacji narodowej w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach:
§ 10. 1. Uczniowie uczęszczający na naukę religii mają prawo do zwolnienia z zajęć szkolnych w celu odbycia trzydniowych rekolekcji wielkopostnych, jeżeli rekolekcje te stanowią praktykę danego kościoła lub innego związku wyznaniowego. W czasie trwania rekolekcji szkoła nie jest zwolniona z realizowania funkcji opiekuńczej i wychowawczej. [...] 3. O terminie rekolekcji dyrektor szkoły powinien być powiadomiony przez organizujących rekolekcje na co najmniej miesiąc przed terminem rozpoczęcia rekolekcji [...]
Uczestnictwo w rekolekcjach z punktu widzenia prawa, to przywilej, ale nie obowiązek. W związku z tym dyrekcja szkoły nie może w żaden sposób ingerować w to, kto uczestniczy w tych spotkaniach religijnych, a więc nie może:
- zmuszać uczniów i nauczycieli do uczestniczenia w rekolekcjach,
- sprawdzać obecności podczas spotkań religijnych,
- zmusić nauczycieli do pilnowania uczniów podczas rekolekcji.
Poza tym rekolekcje powinny się odbywać po zajęciach szkolnych w danym dniu, a nie podczas ich trwania. Jednak to wciąż nieczęsta praktyka.
