Czy kojarzysz ten polski symbol? Rozpoznają go ci, którzy bardzo uważali na lekcjach historii

Historia to nie tylko wkuwanie dat wielkich bitew i innych czynów zbrojnych, czy uczenie się na pamięć biografii wielkich Polaków. To opowieść o ludziach, czasach i wydarzeniach, a pomóc w tym mogą obrazy, ilustracje i inne grafiki. Ten herb rodowy również wiele zdradza. Rozpoznajesz, co przedstawia i jak się nazywa?

Ten herb rodzinny wzmiankowany był już w najstarszym zachowanym do dziś polskim herbarzu, "Insignia seu clenodia Regis et Regni Poloniae", spisanym przez historyka Jana Długosza. Mowa oczywiście o herbie Janina, który swoją nazwę wziął od miejscowości Janina, zlokalizowanej w powiecie buskim (dawniej powiecie stopnickim). Wieś ta w XII w. wchodziła w skład uposażenia zakonu szpitalników św. Jana, któremu zawdzięcza swoją nazwę. Który z polskich rodów posługiwał się tym specyficznym symbolem? To Sobiescy, a wśród nich król - Jan III Sobieski.

Zobacz wideo Fundacja Piotra Głowackiego ma misję. W tle wspinaczka i program dla szkół [materiał wydawcy kobieta.gazeta.pl]

Ród Sobieskich herbu Janina

Ród Sobieskich początkowo był rodziną skromną. Wiadomo, że wywodzili się z ziemi stężyckiej w województwie sandomierskim, konkretnie z wsi Sobieszyn. W XVII wieku członkowie rodu nadal podpisywali się na dokumentach historycznych czy innych treściach wraz z tytułem z Sobieszyna, chociaż od dawna już nie posiadali tej miejscowości.

W ciągu trzech pokoleń ród ten osiągnął najwyższą pozycję społeczną i polityczną. Czasy jego prosperity to panowanie króla Jana III Sobieskiego. Przyszedł on na świat 17 sierpnia 1629 roku w Olesku, obecnie leżącym w granicach Ukrainy. Był synem kasztelana krakowskiego Jakuba i Teofili z Daniłowiczów. Jego pradziadkiem był hetman wielki koronny Stanisław Żółkiewski – na kartach historii zasłynął jako ten, który zwyciężył pod Kłuszynem w 1610 roku.

Jan III Sobieski uważany jest dziś za jednego z najwybitniejszych polskich monarchów i wodzów. Przy tematach poświęconych jego dokonaniom pojawiają się różne obrazy. Od husarza, po słynny obraz Jana Matejki "Jan Sobieski pod Wiedniem". Jednak na lekcjach historii istotne są także są herby szlacheckie. I tu właśnie pojawia się Herb Janina, którego używał również król Polski, Jan III Sobieski.

Legenda rodu, czyli ile jest w tych podaniach prawdy

Rodowe herby zwykle wiążą się z jakąś niesamowitą historią, opowiadaną z pokolenia na pokolenie. Tak jest również i w tym przypadku. Nazwa miała się wziąć od Janiny - wsi, która wchodziła niegdyś w skład majątku Sobieskich.

Jednak do czasów współczesnych przetrwała pewna legenda. "Według niektórych nadany od Bolesława Chrobrego, Króla Polskiego, około roku 1000. rycerzowi Janikowi tak dla wzrostu małego nazwanemu, ze wojsku Polskiemu, które nieprzyjaciel strzałami raził, szczytów kilka prędko zgotowawszy, lud z niemi na czoło uszykował do bitwy, i mocno wsparł nieprzyjaciela, za co, ten klejnot odebrał" - wzmiankował o niej pisarz Kasper Niesiecki w swoim opracowaniu. "Drudzy, (...) początki tego herbu zwalają, na Leszka pierwszego, jakoby on w owej przemysłem swoim dostąpionej wiktorii, gdzie krzaki i chrosty w szyszaki i tarcze postroił, jednemu, który mu w tym pomagał, ten herb nadał" - dodał kronikarz.

Więcej o: