• Link został skopiowany

Był bratem Mieszka I, ale wymazano go z kart historii. Rodzinną miłość przekreśliła zawiść?

Pierwszym historycznym władcą Polski, od którego wszystko się zaczęło, był Mieszko I. Wstąpił on na tron przypuszczalnie około 960 r. Początki jego panowania są słabo opisane. Bazujemy w dużej mierze na podaniach i legendach. Zdaniem najstarszego polskiego kronikarza, Anonima zwanego Gallem, jego ojcem był Siemomysł, który oprócz samego Mieszka, miał jeszcze dwóch innych synów, jednak historia o nich milczy. Dlaczego?
Historia zapamiętała tylko Mieszka. Śmierć jego dwóch braci owiana jest tajmenicą
Fot. Rysunek Jana Matejki z cyklu Poczet królów i książąt polskich / Wikimedia Commons

Siemomysł, o którym w swych kronikach wspomina Gall Anonim, spłodził co najmniej trzech synów. Oprócz Mieszka, miał być także jeszcze Czcibor oraz jeden syna, którego imię z nieznanych przyczyn zostało pominięte w podaniach o rodzie Piastów. Na temat tego ostatniego wiadomo tylko tyle, że zginął na wojnie, co w ówczesnych czasach nie było czymś nietypowym, bo okres panowania pierwszych Piastów to nieustanne wojny, bitwy i najazdy.

Zobacz wideo Czy polska szkoła jest do niczego? [SONDA]

Było trzech braci, ale tylko jeden z nich mógł zostać władcą

Mieszko I urodził się około roku 935. Władzę po ojcu, Siemomyśle, przejął w latach pięćdziesiątych X wieku, jako syn pierworodny. To jemu, jako prawdopodobnie najstarszemu z rodzeństwa, należała się cała scheda po ojcu. Jednak miał on jeszcze dwóch braci, którzy może nieco zawistnie patrzyli na to, jak ich brat jednoczy plemiona. A może byli wierni i lojalni?

Mieszko I najkrwawszy z braci?

Panowanie Mieszka I to czasy dość niespokojne, szybko wplątał się on w trudną wojnę z zachodnim sąsiadem – związkiem słowiańskich plemion określanych wspólną nazwą Lutyków. W walkach stracił jednego z braci, który, chociaż dowodził jego wojami, nie został zapamiętany z imienia. Dlaczego? Wszak sam Mieszko musiał mu ufać, skoro oddał część swoich oddziałów pod jego komendę. "Można na podstawie tego domniemywać, iż brat panującego księcia posiadał odpowiednie kompetencje wojskowe, w przeciwnym bowiem razie jest wątpliwe, by Mieszko wprzęgnął go do działań wojennych i oddał mu do dyspozycji swoich wojów" – rozważa autor artykułu Mariusz Samp, na portalu onet.pl.

Saski kronikarz Widukind z Korbei, opisując boje komesa Wichmana z księciem Polan Mieszkiem, zanotował: "W dwóch bitwach pokonał króla Mieszko, którzy rządził Słowianami zwanymi Licicawiki, zabijając przy tym jego brata, okup od niego wymuszając". Wydarzenia te datuje się powszechnie na 963 r., a sama bitwa dla wojów Piastów miała być bardzo krwawa. Ponoć ulegli pod napierającym ciężarem armii wroga.

Nieznany z imienia brat Mieszka I, który zginął w toczącej się wojnie, nie zapisał się na karatach historii. Powody mogą być tu różne. Może nie był na tyle wart wspomnienia w kronikach i przekazach? A może w chwili próby przeszedł na stronę wroga, zdradzając brata, za co spotkała go surowa kara? Tu nic nie jest pewne, jednak pamiętajmy o tym, że to zwycięzcy piszą karty historii, toteż sam Mieszko I mógł mieć dość spory wpływ na to, by wymazać go z pamięci potomnych.

Czcibor – wierny i lojalny brat Mieszka I?

Kroniki średniowieczne wspominają o jeszcze jednym bracie Mieszka I. Tym razem mowa o Cziciborze, wojowniku, który już został wymieniony z imienia. Pojawia się on na kartach kroniki Thietmara. Biskup merseburski w swoim dziele opisał napaść margrabiego marchii wschodniej Hodona na państwo Mieszka, która zakończyła się haniebną klęską wojów niemieckich, ale to właśnie w tym wątku zostało podkreślone zaangażowanie nie Mieszka, lecz jego brata. Można wyciągnąć wręcz wniosek, że księcia polskiego w ogóle tam nie było. Tak boje te opisał na kartach swego dzieła Thietmar: "Tymczasem dostojny margrabia Hodo, zebrawszy wojsko, napadł z nim na Mieszka [...]. Kiedy w dzień św. Jana Chrzciciela [24 czerwca] starli się z Mieszkiem, odnieśli zrazu zwycięstwo, lecz potem w miejscowości zwanej Cedynią brat jego Czcibor zadał im klęskę kładąc trupem wszystkich najlepszych rycerzy [...]".

Mamy więc wymienionego Czibora, ale tu również brak jasnych i konkretnych informacji odnośnie jego życia. Wiemy, że walczył wiernie i lojalnie dla swego brata Mieszka. Czcibor (określony w źródłach mianem "Cidebur") nie był najprawdopodobniej księciem piastowskim, który mógłby stanąć na czele jednoczącego się państwa Polan, co zapewne wpłynęło na to, iż nie odegrał on większej roli w ówczesnym państwie polskim. A jak umarł? O tym historia milczy. 

Więcej o: