W ramach wsparcia organów prowadzących publiczne szkoły podstawowe w tworzeniu bezpiecznych i higienicznych warunków lokalowych umożliwiających uczniom spożywanie ciepłych posiłków, uruchomiono wieloletni program rządowy pod nazwą "Posiłek w szkole i w domu". W związku z tym, w latach szkolnych 2024-2028 przewidziano dofinansowanie stołówek szkolnych w wysokości 200 mln złotych.
Szkoły muszą zapewnić uczniom możliwość zjedzenia jednego ciepłego posiłku dziennie
Szkoły mają obowiązek zapewnić każdemu uczniowi możliwość zjedzenia jednego posiłku dziennie każdego dnia w roku szkolnym. Wynika to przede wszystkim z potrzeby kształtowania prawidłowych nawyków żywieniowych wśród uczniów rozpoczynających przygodę ze szkołą podstawową. Ma to również szczególne znaczenie w przypadku walki z rosnącą epidemią otyłości wśród najmłodszych. Uzasadnienie zawarte w projekcie ustawy brzmiało następująco:
W okresie wzrostu i rozwoju organizmu właściwe żywienie wpływa nie tylko na stan zdrowia i funkcje poznawcze, lecz pomaga także chronić organizm przez poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi w późniejszym okresie. Zbilansowany i gorący posiłek jest istotny dla racjonalnego odżywiania uczniów. Ponadto, prawidłowe nawyki żywieniowe najczęściej kształtują się w młodym wieku.
Kto płaci za obiady w szkole i co nie może być wliczone do kosztów?
A zatem, każdy uczeń powinien mieć zapewniony ciepły posiłek w szkole. Program rządowy jednak nie wymusza na dyrekcji posiadania stołówki. - W celu realizacji powyższego obowiązku - szkoła może bowiem zorganizować własną kuchnię, korzystać z usług firmy cateringowej albo zawrzeć w tym przedmiocie porozumienie z inną szkołą (i korzystać np. z jej infrastruktury w tym zakresie), czytamy w serwisie infor.pl.
Nie ważne jednak w jaki sposób szkoła realizuje obowiązek wydawania posiłków, to czy uczeń będzie z nich korzystał zależy tylko od jego rodziców lub opiekunów i z zasady jest odpłatne. Wysokość wszelkich opłat ustala dyrekcja szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym. I o ile opłaty mogą obejmować wszystko co związane z produktami niezbędnymi do przyrządzenia posiłków, nie mogą zostać wliczone koszty związane z przygotowaniem i dowozem posiłków do szkoły.
"Opłaty za korzystanie z posiłku w stołówce zorganizowanej w publicznej szkole (…) powinny być ustalane przez radę gminy jako równowartość surowców wykorzystanych do ich przygotowania. Pozostałe koszty, takie jak wynagrodzenie pracowników, składki naliczane od ich wynagrodzeń oraz nakłady na utrzymanie kuchni powinny obciążać organ prowadzący. W przypadku braku kuchni w placówce, co powoduje, że organ prowadzący nie ponosi kosztów wyżej wymienionych, rodzi po stronie tego organu obowiązek pokrycia wydatków związanych z przygotowaniem i dowozem posiłków do zorganizowanej przez gminę stołówki (jadalni)."
- wynika z wyroku NSA z dnia 26 października 2009 r. o sygn. I OSK 567/09