Przyczyny zapalenia opon mózgowych mogą być bardzo różne. Choroba najczęściej wywoływana jest przez wirusy i bakterie, ale zdarzają się przypadki, że odpowiadają za nią również grzyby i pasożyty. Zapalenie opon mózgowych to schorzenie, które dotyka opon mózgowych, błon otaczających mózg i rdzenia kręgowego. W zależności od przyczyny zapalenie opon mózgowych może mieć różny przebieg, któremu towarzyszy szereg objawów.
W jaki sposób ujawnia się zapalenie opon mózgowych? Objawy towarzyszące chorobie na początku przypominają symptomy typowe dla grypy. Pierwsze objawy zapalenia opon mózgowych (również u dzieci) to m.in.:
W dalszej kolejności - po upływie dwóch-trzech dni - występują także:
Za zapalenie opon mózgowych u dzieci najczęściej odpowiadają bakterie (głównie Streptococcus pneumoniae, Neisseria meningitidis, Listeria monocytogenes oraz Haemophilus influenzae). Bakterie wywołujące zapalenie opon mózgowych mogą gromadzić się w ogniskach zapalnych w organizmie, a następnie przez krew przedostać się do płynu mózgowo-rdzeniowego. W przypadku bakteryjnego zapalenia opon mózgowych stosowana jest antybiotykoterapia oraz leczenie objawowe z wykorzystaniem środków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych.
Jak ochronić dziecko przed zapaleniem opon mózgowych? Pomogą:
Wirusowe zapalenie opon mózgowych zazwyczaj jest spowodowane przez wirus Coxsackie. Ten rodzaj choroby występuje bardzo często, ale jego przebieg jest z reguły znacznie łagodniejszy niż w przypadku zapalenia opon mózgowych o podłożu bakteryjnym. Leczenie wirusowego zapalenia opon mózgowych polega na podawaniu leków przeciwwirusowych (np. acyklowir) oraz preparatów mających złagodzić objawy grypopodobne.
Jakie konsekwencje może nieść zapalenie opon mózgowych? Skutki przebycia choroby mogą być długofalowe i niebezpieczne dla zdrowia, dlatego tak ważne jest niezwłoczne włączenie leczenia. W przypadku zapalenia opon mózgowych o podłożu wirusowym przebieg jest zazwyczaj łagodny i nie pozostawia trwałych uszczerbków na zdrowiu. Znacznie groźniejsze dla zdrowia jest bakteryjne zapalenie opon mózgowych. Może ono prowadzić do takich konsekwencji jak: obrzęk mózgu, padaczka, niedowłady, zaburzenia mowy i słuchu, wodogłowie, a nawet śmierć.
Odkleszczowe zapalenie opon mózgowych to choroba odzwierzęca, która najczęściej jest spowodowana wkłuciem przez zakażonego kleszcza, ale może być również wynikiem spożycia niepasteryzowanego mleka pochodzącego od zainfekowanych krów lub kóz. Za rozwój odkleszczowego zapalenia opon mózgowych odpowiada wirus KZM.
Kleszczowe zapalenie opon mózgowych przebiega w dwóch fazach. W początkowym stadium choroby objawy przypominają grypę. Osoba zakażona ma wysoką temperaturę i uciążliwy ból mięśni. Druga faza choroby określana jest jako stadium neurologiczne. Poza objawami charakterystycznymi dla grypy pojawiają się symptomy ze strony centralnego układu nerwowego tj. sztywność karku, padaczka, zaburzenia świadomości, zaburzenia równowagi. Warto zaznaczyć, że nie zawsze dochodzi do rozwoju drugiej fazy choroby i organizm może dawać jedynie objawy grypopodobne.
Czy istnieje skuteczna metoda ochrony przed groźnymi konsekwencjami, jakie może spowodować wkłucie się kleszcza w nasze ciało? Zalecane są przede wszystkim szczepienia ochronne. Powinny poddać się im osoby pracujące w lesie oraz rolnicy, choć tak naprawdę na zakażenie wirusem jesteśmy narażeni w różnych okolicznościach, nawet podczas spaceru po parku. Wybierając się do lasu lub na tereny zielone, warto założyć odpowiedni strój, a po powrocie do domu dokładnie obejrzeć swoje ciało pod kątem ewentualnej obecności kleszcza.