Motywy biblijne i ich znaczenie w utworze literackim. Gdzie można znaleźć nawiązania do Pisma Świętego?

Twórcy z różnych epok chętnie nawiązują w swoich dziełach do Pisma Świętego i nic dziwnego - Biblia nie bez powodu jest nazywana "Księgą nad księgami". A jakie są to nawiązania i co oznaczają? Sprawdźcie, co powinniście wiedzieć o biblijnych motywach w literaturze.
Zobacz wideo Jakie są problemy polskiej edukacji? "Każdy musi iść na korki" [SONDA]

Czym są motywy biblijne w utworach (nie tylko literackich)? Są nawiązaniami do postaci, wydarzeń i innych zagadnień poruszonych w Piśmie Świętym, zwłaszcza w przypowieściach. Do najważniejszych należą (za Polki.pl):

  • raj (Eden) oraz piekło,
  • wąż (szatan)  i jabłko Adama,
  • apokalipsa i koniec świata,
  • plagi egipskie,
  • śmierć,
  • Jezus Chrystus i Matka Boska,
  • syn marnotrawny,
  • trąby jerychońskie,
  • salomonowy wyrok,
  • judaszowe srebrniki,
  • kainowe znamię,
  • arka Noego,
  • Sodoma i Gomora,
  • słup soli,
  • wieża Babel, 
  • gorejący krzak,
  • manna z nieba,
  • przejście morza suchą nogą,
  • miska soczewicy,
  • wdowi grosz.

A w jakich konkretnie utworach literackich można znaleźć nawiązania do powyższych motywów? I jakie mają one znaczenie? Zobaczcie, co musicie o tym wiedzieć na egzamin.

Motywy biblijne w utworach literackich. Te lektury trzeba znać na egzaminie

Nawiązania do Biblii pojawiają się w wielu lekturach, których znajomość jest wymagana na maturze czy egzaminie ósmoklasisty. Są to następujące utwory literackie (za serwisem AleKlasa.pl): 

  • "Boska Komedia" - Dante Alighieri - alegoryczna wizja wędrówki przez piekło, czyściec i raj,
  • "Pieśni" - Jan Kochanowski - tutaj Bóg jest przedstawiony jako stwórca świata,
  • "Kazania sejmowe" - ks. Piotr Skarga - nawiązują do stylu, jest także proroczy charakter i obrazowanie paraboliczne,
  • "Balladyna" - Juliusz Słowacki - motyw kainowej zbrodni,
  • "Nie - Boska komedia" - Zygmunt Krasiński - również wędrówka przez piekło, czyściec i raj, a także objawienie Jezusa Chrystusa,
  • "Quo vadis" - Henryk Sienkiewicz - luźne nawiązanie do Dziejów Apostolskich.

Jaką rolę mają motywy biblijne w wymienionych utworach? Przede wszystkim opisaniu świata przedstawionego w konkretny i zrozumiały dla odbiorcy sposób. Jak czytamy na portalu KochamJP, nawiązania do Pisma Świętego pozwalają autorom na przekazanie czytelnikom ściśle określonych wartości moralnych, wyjaśnienia pewnych wydarzeń (w tym przyszłych), jak i nadaniu im sensu, zwłaszcza cierpieniu (np. martyrologia dobrze widoczna w III części Dziadów A. Mickiewicza) i nadziei na lepsze jutro (mesjanizm). 

Motywy biblijne w utworach literackich. Nawiązania do Pisma Świętego są w wielu dziełach

Poza wyżej wymienionymi lekturami motywy biblijne są widoczne również w wielu innych utworach. Należą do nich między innymi religijne wiersze i pieśni, zwłaszcza kolędy i psalmy, a także:

  • Apokryfy, np. "Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa" (Rozmyślanie przemyskie),
  • Misterium Mikołaja z Wilkowiecka "Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim",
  • "Mała apokalipsa" Tadeusza Konwickiego,
  • "Wieża" i "Drugie przyjście" Gustawa Herlinga-Grudzińskiego,
  • "Listy Nikodema" Jana Dobraczyńskiego,
  • "Mistrz i Małgorzata" Michaiła Bułhakowa, 
  • "Na wschód od Edenu" Johna Steinbecka,
  • "Imię róży"Umberta Eco,
  • Tragedie i opery o postaciach biblijnych.

Więcej ciekawych artykułów o dzieciach znajdziecie na naszej stronie głównej Gazeta.pl.

Więcej o: