Matylda od kilku lat mieszka w Szwecji. Wyjechała na studia, zaczęła pracę, a potem wraz z chłopakiem, a późniejszym mężem zdecydowała się tam założyć rodzinę. Matylda, obecnie mama miesięcznej Laury, opowiada nam jak wygląda prowadzenie ciąży w Szwecji, poród i opieka po porodzie. Warunki, jakie panują w tamtejszych szpitalach są naprawdę godne pozazdroszczenia.
Dagmara Dąbek: Jak znalazłaś się w Szwecji?
Matylda: Do Szwecji przeprowadziłam się ponad pięć lat temu, żeby podjąć studia magisterskie na Uniwersytecie Sztokholmskim. Jeszcze wtedy nie byłam pewna, jak długo tu zostaniemy, towarzyszył mi mój ówczesny chłopak, a obecnie mąż. Po ukończeniu studiów podjęłam tu pracę i okazało się, że być może jest to nasze miejsce na Ziemi.
W Szwecji urodziła się Twoja córka?
Tak, tutaj urodziłam córkę i prowadziłam całą ciążę.
Czy w Szwecji istnieją jakieś przywileje dla kobiet w ciąży?
Jest to na pewno opieka położnicza, która w odróżnieniu od innych wizyt lekarskich (gdzie każdorazowo płacimy 250 koron do momentu osiągnięcia kwoty 1250 koron rocznie) zawsze jest darmowa, podobnie jak wszelkie badania oraz poród. Bardzo często kobiety, których ciąża przebiega bez komplikacji, pozostają aktywne zawodowo aż do trzech tygodni lub miesiąca przed porodem. Jeżeli jednak praca wymaga nadmiernego wysiłku fizycznego bądź odbywa się w niekorzystnych warunkach, pracodawca jest zobowiązany do zmiany zakresu obowiązków ciężarnej.
Jak wygląda prowadzenie ciąży w Szwecji?
Ciąża w Szwecji prowadzona jest przez położną, o ile oczywiście przebiega bez poważniejszych komplikacji. Opieka położnicza jest zupełnie bezpłatna, a wizyty planowane są co miesiąc, zaś pod koniec ciąży co dwa tygodnie. Jeżeli chodzi o badanie USG, to rekomenduje się przeprowadzenie go około 18-20 tygodnia ciąży, można również skorzystać z takiej opcji wcześniej, około 13 tygodnia, jeżeli chcemy sprawdzić prawdopodobieństwo wad genetycznych. Podczas standardowej wizyty położna mierzy brzuch i słucha tętna płodu; jeżeli pojawiają się jakiekolwiek wątpliwości co do rozwoju dziecka, kobieta jest odsyłana na dodatkowe badanie ultrasonograficzne także na późniejszym etapie ciąży.
Czy w ciąży każda kobieta może wykonać badania prenatalne wykrywające wady płodu?
Jak najbardziej, każda kobieta otrzymuje od położnej informacje o badaniach prenatalnych, które może wykonać bezpłatnie w okolicy 13 tygodnia ciąży.
W Szwecji rodzi się w państwowym szpitalu czy prywatnym?
Państwowe szpitale reprezentują najwyższy poziom opieki położniczej, dlatego bez względu na to, czy mamy do czynienia z przyszłym następcą tronu, dzieckiem celebrytów, czy też każdym innym maluchem - nowi mieszkańcy Szwecji przychodzą na świat w tym samym miejscu.
Porody w domu? Czy doule są popularne?
Każda kobieta, która życzy sobie opieki douli lub chciałaby rodzić w domu, może oczywiście skorzystać z takiej opcji. Pod koniec ciąży ciężarna ma też możliwość przygotowania własnego listu z planem oraz preferencjami dotyczącymi przebiegu porodu, który wręczy położnej przyjmującej ją na porodówce.
Stworzyłaś swój plan porodu i położna brała go pod uwagę?
Tak, ułożyłam plan porodu, który był tematem dyskusji podczas wizyty u położnej prowadzącej ciążę, a później zapoznała się z nim każda położna rozpoczynająca zmianę podczas wielogodzinnego porodu. Pojawiły się w nim m.in. kwestie łagodzenia bólu, ale także życzenia czy obawy ciężarnej, które były dyskutowane i jak najbardziej respektowane. Nawet przez chwilę nie czułam, że którakolwiek z próśb mogłaby zostać podważona czy potraktowana jako nieistotna. Stworzyłam nawet swoją playlistę na poród, która grała w tle i dodawała siły! Mogę powiedzieć, ze mimo trudnego porodu niemalże tęsknie, żeby wrócić do tego samego szpitala.
Jak jest w Szwecji ze szkołą rodzenia – chodziliście tam z mężem?
Szwedzkie szpitale oferują kursy, które przygotowują do porodu oraz pierwszych chwil z dzieckiem, ale są to raczej jednorazowe niż kilkutygodniowe szkolenia. Temat ten przewija się podczas wizyt u położnej. Bardzo popularne są tu kursy dotyczące technik oddychania podczas porodu (profylax), ale jest to raczej kwestia indywidualna - zależy oczywiście od tego, czy kobieta ma w planach stosowanie ich w praktyce.
Wiadomo, z praktyką różnie bywa. Czy twój mąż mógł być z tobą podczas porodu?
Tak, każdej kobiecie może podczas porodu towarzyszyć jedna, wybrana przez nią osoba (najczęściej ojciec dziecka). Mąż otrzymał od położnych i pielęgniarek niemniejsze niż ja wsparcie, nie tylko w postaci gorącej kawy, czy kanapek, ale także mentalnego pokrzepienia oraz kompletnych informacji na temat każdego kroku podczas trwającego 34h porodu. Oboje czuliśmy autentyczne i emocjonalne zaangażowanie szwedzkiego personelu medycznego, dzięki któremu mogliśmy poczuć się bezpiecznie. Po porodzie położne i pielęgniarki zaglądały do naszego pokoju, by poznać dalszy ciąg naszej przygody, a także poznać naszą córkę. Czuliśmy się jak w domu.
Jak wyglądają posiłki szpitalne po porodzie? Pamiętasz swoje pierwsze danie po porodzie?
Jak najbardziej - jest to chyba jeden z najbardziej wyczekiwanych przeze mnie w życiu posiłków, tzw. „födelsebricka". Ma ona na celu nie tylko uzupełnić niezbędne kalorie, ale też powitać na świecie nową osobę narodzoną w Szwecji, stąd każdej tacy towarzyszy szwedzka flaga, bezalkoholowy szampan oraz powitalna karta z imionami położnej i pielęgniarki, które odbierały poród. Do tego kolorowo przystrojone kanapki i kawa dla mamy oraz osoby towarzyszącej na sali porodowej. Poza tym zarówno kobieta, jak i druga osoba mogą skorzystać z bufetu śniadaniowego, lunchu oraz kolacji. Położne i pielęgniarki przygotowują również wspaniałe owocowe smoothie i wysokoenergetyczne napoje.
Wow, brzmi jak z bajki. A jak wygląda opieka okołoporodowa - jest możliwość skorzystania z opieki laktacyjnej, pomocy rehabilitacyjnej?
Po porodzie kobieta wraz z dzieckiem i osobą jej towarzyszącą przenoszona jest na oddział opieki poporodowej lub do hotelu dla pacjentów. Każdy pokój wyposażony jest w prywatną łazienkę, dwuosobowe łóżko oraz wszelkie potrzebne przybory kosmetyczne. Jak już wspomniałam, w kuchni znajdziemy gorące i zimne napoje, bufet śniadaniowy, prosty lunch i kolację. Nowa rodzina otrzymuje wsparcie położnych, pielęgniarek - wszystko w zależności od potrzeb, oczywiście w przypadku ciężarnej rodzącej po raz pierwszy to wsparcie jest największe, zarówno w przypadku opieki laktacyjnej, ginekologicznej czy psychologicznej. Tuż po powrocie do domu z kobietą kontaktuje się położna, która prowadziła ciążę, by sprawdzić ogólne samopoczucie oraz zaplanować wizytę na miesiąc po porodzie, gdzie przeprowadza się kontrolę ginekologiczną oraz dyskutuje na temat ewentualnej antykoncepcji. Dziecko trafia pod opiekę osobnej przychodni, która oferuje jednak rozmowy z każdym z rodziców, dotyczące m.in. depresji poporodowej.
O takich warunkach marzą wszystkie kobiety. W Szwecji opieka okołoporodowa jest bezpłatna?
Bezpłatna jest opieka przed porodem i sam poród. Pobyt w szpitalu po porodzie jest natomiast płatny. Opłaty są różne w całej Szwecji. W moim szpitalu opłata za każdą dobę pobytu na oddziale/w hotelu dla świeżo upieczonej mamy wynosiła około 40 złotych, dla partnera to mniej więcej 300-350zł/za dobę.
Czy są jakieś świadczenia dla rodzin z dziećmi? Becikowe, 500+? A może jest niania z urzędu albo jeszcze inna usługa?
Każde dziecko otrzymuje tzw. „barnbidrag", 1250 koron miesięcznie, czyli odpowiednik polskiego 500+, a także dodatek w przypadku dwójki lub większej ilości dzieci, który rośnie proporcjonalnie do liczby potomstwa.
Ile trwa urlop macierzyński/rodzicielski w Szwecji?
Urlop rodzicielski obejmuje 480 dni, które można dowolnie podzielić pomiędzy dwójkę rodziców, a także wykorzystać do 7. roku życia dziecka. 90 dni z puli nie może zostać przekazane drugiej osobie - istotne jest to, by maluch mógł zbudować więź z obojgiem.
Masz jeszcze trochę czasu. A myślałaś już o tym co zrobić z córką, jak wrócisz do pracy?
Po wykorzystaniu pełnej puli urlopu przeze mnie i męża prawdopodobnie skorzystamy ze żłobka, w Szwecji jest to najbardziej popularna i łatwo dostępna opcja. Nie wykluczamy też pomocy dziadków.
Kiedy planujesz pierwszą podróż do Polski z córką?
Marzą nam się Święta Bożego Narodzenia w Polsce, ale przed nami staranie o paszport i pierwsze miesiące w roli rodziców, po których zdecydujemy o dokładniejszym terminie.
Jest coś, czego brakuje ci w Szwecji, a jest w Polsce?
Obecnie jest to jedynie najbliższa rodzina oraz kilkoro bliskich przyjaciół, którzy zostali w Polsce. Wszystko inne znaleźć można w Skandynawii, a jeśli akurat nie, wystarczy 1,5h lotu samolotem, by to zmienić.
Zobacz też: Wirtualna rzeczywistość pomaga w łagodzeniu bólu podczas porodu
