Farbowanie jajek: prosta czynność, która wprowadza element magii do kuchni przed Wielkanocą

Jajko farbowane na jeden kolor to kraszanka

Jajko farbowane na jeden kolor nazywane jest kraszanką. Nazwa ta pochodzi od metody barwienia, zwanej kraszeniem. Po uzyskaniu jednolitej barwy jajka możemy je w takim stanie włożyć do koszyczka ze święconką, bądź też ozdobić wzorami. Najpopularniejszym sposobem zdobienia jajek, zafarbowanych na jeden kolor, jest wydrapanie na nich wzorów żyletką, nożykiem lub igłą. Dawniej kraszanki barwiono z użyciem naturalnych barwników roślinnych, takich jak choćby łupiny z cebuli, sok z buraków, płatki nagietka, wywar z kory dębowej czy czerwona kapusta. Obecnie do zafarbowania jajka na jeden kolor z powodzeniem można również użyć wybranego barwnika spożywczego przeznaczonego do barwienia jajek. Warto wiedzieć, że dawniej pisankami nazywane były również jaja barwione na jeden kolor, które uprzednio pokryto wzorem wykonanym gorącym, roztopionym woskiem. Podczas gotowania w wywarze z barwników miejsca pokryte woskiem nie barwiły się, co odróżniało pisanki od kraszanek. Obecnie pisankami nazywa się wszelkiego rodzaju kolorowe jajka, szczególnie te obecne w koszyczku wielkanocnym.

Jak zafarbować jajka? Najlepiej wykorzystać naturalne barwniki

Jak zafarbować jajka? Najlepiej skorzystać z naturalnych barwników. W kuchni mamy ich wiele do dyspozycji. Niezależnie od tego, czym będziemy farbować jajka, potrzebny nam będzie garnek, ocet, odrobina soli i substancja barwiąca. Warto też przygotować talerz wyłożony ręcznikiem papierowym, na którym ułożymy gotowe kraszanki. Substancję barwiącą (np. łupiny cebuli czy kurkumę) umieszcza się w garnku z wodą, dodaje odrobinę soli i pozostawia na noc. Następnie mamy dwie możliwości: albo umieścimy surowe jajka w wywarze, dodamy ocet i ugotujemy jajka, albo doprowadzimy roztwór z dodatkiem octu do wrzenia, po czym włożymy do niego ugotowane uprzednio na twardo jajka i pozostawimy je aż do ostygnięcia wody. Intensywność zabarwienia jajek zależy najczęściej od czasu, jaki spędzą w kąpieli barwiącej. Dla utrwalenia koloru i uzyskania połysku po wystudzeniu i wysuszeniu warto jajka nasmarować olejem lub oliwą.

Barwienie jajek z pomocą barwników spożywczych lub bibuły

Barwienie jajek przeprowadza się najczęściej z zastosowaniem naturalnych barwników dostępnych w kuchni. Można jednak skorzystać z barwników spożywczych, albo wykorzystać do zabarwienia jajek kolorową bibułę. W przypadku barwników spożywczych warto wybrać barwniki w żelu, sięgając po produkty dobrej jakości, by miały wystarczająco dobrą pigmentację. Najlepiej farbować jajka z białą skorupką, a przed farbowaniem ugotować je na twardo. Ciekawym pomysłem jest wykorzystanie do barwienia jajek śmietany. 500 ml śmietany 30% lub 36% należy ubić z pomocą miksera, następnie rozłożyć do kilku szerokich i płaskich miseczek. Do śmietany w każdej z miseczek dodać sporą ilość żądanego barwnika, rozmieszać za pomocą patyczka. Jajka delikatnie obtoczyć w śmietanie wymieszanej z barwnikiem. Pozostawić na 30 do 60 minut. Następnie wyjąć jajka i opłukać pod bieżącą wodą.

Dużo szersze możliwości kolorystyczne, niż barwniki spożywcze, daje bibuła marszczona. Bibułę należy pokroić nożyczkami na kilka części i włożyć do garnka. Następnie trzeba zalać ją dwiema szklankami zimnej wody i dodać 2 łyżki octu. Zamieszać i włożyć do garnka jajka. Zawartość garnka doprowadzić do wrzenia, gotować 15 minut. Podczas gotowania zawartość garnka warto przemieszać łyżką. Ugotowane jajka wyjąć z garnka przy pomocy łyżki i ostudzić pod zimną wodą. Przetrzeć szmatką lub papierowym ręcznikiem.

Zobacz też: Jajka ze styropianu na Wielkanoc: alternatywa dla pisanek, która ozdobi mieszkanie na święta [ZDJĘCIA]

Naturalne barwienie jajek: co można wykorzystać?

Naturalne barwienie jajek odbywa się zazwyczaj z zastosowaniem produktów obecnych w niemal każdej kuchni. Najpopularniejszym chyba sposobem jest barwienie jajek w cebuli. Do zafarbowania jajek konieczne są łupiny z kilku cebul, warto wykorzystać do barwienia jajek ciemny garnek, gdyż i wnętrze naczynia może zafarbować. Jajka wyjęte z kąpieli z łuskami cebuli będą miały barwę od bordowej do brązowej. Do farbowania jajek z powodzeniem można wykorzystać również herbatę – kolor kraszanki zależny będzie od rodzaju herbaty, jakiej użyjemy do barwienia jajek:

• gotowanie jajek w naparze z czarnej herbaty pozwoli zafarbować je na brązowo,
• napar z herbaty zielonej skutkował będzie zieloną barwą jajek,
• napar z hibiskusa da różowy kolor jajek,
• rooibos pozwoli zafarbować jajka na żółto.

Interesujący efekt daje też barwienie jajek w czerwonej kapuście. Poszatkowaną kapustę należy zalać wodą, dodać sól i gotować wywar przez pół godziny, następnie włożyć do wywaru jajka i gotować je na małym ogniu przez kwadrans, po czym pozostawić w wywarze na odpowiedni czas – od 5 do 15 godzin. Co ciekawe, tak zafarbowane jajka uzyskają barwę niebieską. Jeśli natomiast z wywaru usuniemy liście, dodamy kilka łyżek octu i wymoczymy w nim jajka przez jeszcze kilka godzin – otrzymamy fioletowe kraszanki.

Barwniki do jajek: czym farbować?

Barwniki do jajek to z reguły produkty, które znajdziemy w każdej kuchni. I tak:

• łuski cebuli pozwalają na zafarbowanie jajek na kolor od bordowego do brązowego,
• czarna herbata farbuje jajka na kolor brązowy,
• zielona herbata barwi jajka na zielono,
• herbata z hibiskusem pozwala uzyskać różowy kolor kraszanek,
• napar z rooibosa pozwoli uzyskać żółte pisanki,
• czerwona kapusta zabarwi jajka na niebiesko,
• buraki farbują jajka na różowo-fioletowy kolor,
• kurkuma zabarwi jajka na żółto,
• szpinak daje intensywny odcień zieleni,
• marchewka lub dynia zabarwią jajka na pomarańczowo,
• kawa pozwala uzyskać brązowy kolor jajek,
• natka pietruszki farbuje jajka na zielono.

Zobacz też: Pisanki wielkanocne - wzory, techniki i zwyczaj malowania jajek. Zobacz, co warto o nich wiedzieć