Czy pracodawca może zmusić do urlopu? Sprawdź, jakie okoliczności mogą go do tego uprawnić

Pracodawca może wymagać od nas wzięcia urlopu? Wielu pracowników zadaje sobie to pytanie, gdyż w związku z nieprzewidywalnym przebiegiem pandemii nie wie, w jakim terminie będzie mogło cieszyć się wolnym. Wyjaśniamy, jak kwestia urlopu została ujęta w Kodeksie pracy.

O ile wielu z nas lubi planować wszelkie podróże i wyjazdy z wyprzedzeniem, o tyle w obliczu pandemii jest to trudne. Nie wiadomo, jak rozwinie się sytuacja w Polsce i na świecie, czy zagraniczne wakacje będą możliwe, a jeżeli tak, to w jakim terminie. W związku z rozpoczęciem nowego roku liczni pracodawcy, chcąc zaplanować harmonogram pracy, już w lutym oczekują od pracowników deklaracji urlopowych. W artykule wyjaśniamy, czy mają do tego prawo.

Czy pracodawca może zmusić do urlopu?

Po pierwsze, należy zaznaczyć, że pracodawca nie może zmusić pracownika do wzięcia urlopu w dowolnym wybranym przez niego terminie. Zdarzają się jednak określone okoliczności, które mogłyby go do tego uprawnić.

Prawo do urlopu wypoczynkowego stanowi jedno z najważniejszych uprawnień pracowniczych. Przepisy prawa gwarantują, że urlop powinien być coroczny, płatny i nieprzerwany. Założeniem urlopu jest odpoczynek od pracy, dlatego pracownik w danym roku powinien wykorzystać przysługujące mu 20 lub 26 dni urlopu.

Czasem możliwa jest jednak wypłatana ekwiwalentu pieniężnego. Dochodzi do tego na przykład w sytuacjach, gdy umowa wygasa lub zostanie rozwiązana, a dany pracownik w czasie, w którym pracował, nie wykorzystał przysługującego mu urlopu wypoczynkowego. Należy zaznaczyć, że pracownik nie może zrzec się urlopu ani w drodze ustaleń umownych, ani poprzez oświadczenie wolni. Nie może również przenieść swojego urlopu na inną osobę.

Pracodawca powinien udzielać urlopów po uzgodnieniem z pracownikiem i na jego wniosek. Ich terminy powinny być uzgodnione w taki sposób, by nieobecność danej osoby nie wpłynęła na organizację pracy w zakładzie. Pracodawca powinien sugerować pracownikowi wykorzystanie urlopu w roku, w którym nabył do niego prawo, jednak nie może go do tego zmusić. Sytuacja, w której pracodawca ustaliłby pracownikowi termin urlopu wbrew jego woli, jest niedopuszczalna.

Zaległy urlop wypoczynkowy

Wiadomo, że po zakończonym roku niewykorzystany urlop staje się urlopem zaległym. Jeśli pracownik nie wykorzysta go w danym roku, musi skorzystać z wolnego najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego.

W przypadku urlopu zaległego pracodawca może wysłać pracownika na urlop bez jego zgody, gdyż te dni wolne powinny zostać wykorzystane w naturze. W sytuacji, gdy pracownik tego odmówi, pracodawca ma prawo nałożyć na niego kary, gdyż zgodnie z przepisami Kodeksu pracy takie działanie może być interpretowane jako nieprzestrzeganie przez pracowników porządku w procesie pracy i ustalonej organizacji.

Zobacz wideo Czy nauczyciele powinni być szczepieni szczepionką firmy AstraZeneca? Minister Dworczyk apeluje o odpowiedzialną komunikację
Więcej o:
Copyright © Agora SA