Jak co roku o tej porze zastanawiamy się, kiedy zaczyna się kalendarzowa zima. Nasze wątpliwości biorą się stąd, że początek kalendarzowej zimy nie jest tożsamy z początkiem zimy astronomicznej. Data rozpoczęcia zimy astronomicznej jest ruchoma i związana jest z przesileniem zimowym, czyli momentem, gdy słońce góruje w zenicie na zwrotniku Koziorożca. Wówczas na półkuli północnej, czyli w naszej szerokości geograficznej, nastaje najkrótszy dzień w roku (gdy tymczasem na półkuli południowej jest to najdłuższy dzień roku). Moment przesilenia zimowego przypada w trzeciej dekadzie grudnia, ale nie zawsze w ten sam dzień. Ma to związek z występowaniem lat przestępnych. Stała jest natomiast data rozpoczęcia kalendarzowej zimy. Początek kalendarzowej zimy przypada co roku 22 grudnia. Warto zapamiętać tę datę, by nie mieć wątpliwości co do dnia rozpoczęcia kalendarzowej zimy.
Tym, którzy zastanawiają się, od kiedy kalendarzowa zima będzie w 2020 roku, przypominamy, że zacznie się ona we wtorek, 22 grudnia. Potrwa aż do 21 marca 2021 roku, kiedy to rozpocznie się kalendarzowa wiosna. Początek zimy wyczekiwany jest zwłaszcza przez osoby znużone jesienną szarugą oraz przygnębione późno wstającym słońcem i szybko zapadającym zmrokiem. Zima przynosi nadzieję na śnieg, który zdecydowanie rozjaśni otoczenie i nada mu niepowtarzalnego kolorytu. Przede wszystkim jednak wraz z nastaniem zimy dzień, choć wciąż krótszy od nocy, z każdą kolejną dobą będzie stawał się dłuższy. Dnia będzie systematycznie przybywać, a nocy ubywać aż do równonocy wiosennej. To dobra wiadomość szczególnie dla tych osób, którym jesień kojarzy się przede wszystkim z wychodzeniem do pracy przed świtem i wracaniem z niej po zmroku.
Gdy rozpoczyna się kalendarzowa zima, cieszą się szczególnie dzieci. Ta pora roku przynosi bowiem wiele atrakcji. Przede wszystkim, już dwa dni po rozpoczęciu kalendarzowej zimy, zaczynamy świętowanie Bożego Narodzenia. W wigilijny wieczór, pod choinką, najmłodsi znajdują liczne podarki, które zostawił tam dla nich święty Mikołaj. Tydzień później nadchodzi Sylwester, kiedy przy muzyce i zimnych ogniach żegnamy mijający rok i witamy nadejście Nowego Roku. Rozpoczyna się czas hucznych zabaw – Karnawał. W styczniu świętujemy także Dzień Babci oraz Dzień Dziadka. Zima to również czas ferii zimowych – dla wielu okazja do uprawiania zimowych sportów, takich jak jazda na łyżwach czy nartach. Choć tej zimy nietypowo ferie zimowe będą w pierwszej połowie stycznia i będą wiązały się z koniecznością pozostania w domach, to jednak z pewnością miejskie lodowiska będą zachęcały do aktywnego spędzania wolnego czasu. Nic więc dziwnego, że zima, choć to najzimniejsza z pór roku, kojarzy nam się z wieloma okazjami do zabawy.
Wiemy już, kiedy jest kalendarzowa zima – co roku rozpoczyna się tak samo, 22 grudnia. Tymczasem data rozpoczęcia zimy astronomicznej jest ruchoma i uzależniona od terminu przesilenia zimowego. Zazwyczaj przypada dzień wcześniej, niż początek kalendarzowej zimy. Nie inaczej będzie i tym razem. W bieżącym roku słońce znajdzie się w zwrotniku Koziorożca 21 grudnia i tego właśnie dnia rozpocznie się zima astronomiczna. Będzie to jednocześnie najkrótszy dzień 2020 roku, słońce wzejdzie dopiero o godzinie 7:42, natomiast zajdzie już o 15:25. Oznacza to, że dzień będzie trwał zaledwie 7 godzin i 43 minuty i będzie krótszy od najdłuższego w roku aż o 9 godzin i 4 minuty. Zima kalendarzowa i astronomiczna zaczną się w tym samym dniu dopiero w 2023 roku.
Warto wiedzieć, że na półkuli północnej już w czasach starożytnych celebrowane były różne rytuały, związane z przesileniem zimowym. Słowianie świętowali wówczas Szczodre Gody, które symbolizowały zwycięstwo światła nad ciemnością. Oddawali podczas nich cześć Welesowi, bogowi magii, bogactwa i wiedzy. Ze stanu pogody przez kolejne dwanaście dni od Szczodrych Godów wróżono także przebieg nadchodzącego roku. Dzieci otrzymywały z tej okazji drobne upominki. Oddawano również cześć duszom zmarłych przodków. Szczodre Gody przede wszystkim jednakże niosły ze sobą radość z przybywania dnia i ubywania nocy oraz nadzieję na odzyskanie panowania nad światem przez Swaroga – boga nieba i ognia. Przyjmuje się, że w obchodach Szczodrych Godów ma swoje źródło kultywowany do dziś zwyczaj pozostawiania pustego nakrycia dla duchów przodków przy wigilijnym stole.