Surogatka - kim jest? Czy skorzystanie z jej pomocy jest legalne w Polsce?

Surogatka - terminem tym określa się kobietę, która zgadza się na wprowadzenie do swojego organizmu zapłodnionej komórki jajowej innej kobiety. Tym samym godzi się ona na urodzenie dziecka innej parze rodziców. Jak odbywa się cała procedura w krajach, które dopuszczają takie rozwiązanie? Jak wygląda to w Polsce?

Surogatka to kobieta, która godzi się na urodzenie dziecka innej parze rodziców. W Polsce prawo nie określa jednoznacznie statusu tej osoby - ani czy korzystanie z jej usług jest legalne, czy nie. 

Surogatka kto to i jakie musi spełnić warunki?

Surogatka to inaczej osoba, która decyduje się na urodzenie dziecka parze, która z różnych przyczyn, między innymi zdrowotnych, nie może w inny sposób zostać rodzicami. Zwykle z tej metody korzystają kobiety, które same nie mogą zajść w ciążę lub nie mogłyby donosić ciąży. Rola surogatki sprowadza się do donoszenia ciąży, urodzenia dziecka oraz oddania go rodzicom. Kobieta taka powinna być zdrowa, nie mieć nałogów oraz posiadać już przynajmniej jedno swoje dziecko. 

Zobacz wideo Porzucone, odebrane rodzicom. Maluchy czekają na miłość

Surogatka - na czym polega?

Surogatka, nierzadko określana mianem matki zastępczej, przyjmuje do swojej macicy zapłodnioną (poprzez metodę in vitro) komórkę jajową innej kobiety. Czasem użycza też swojej komórki jajowej, która zapładniana jest nasieniem przyszłego ojca dziecka lub innego dawcy - taka metoda stosowana jest w sytuacji, gdy komórka jajowa przyszłej matki nie jest prawidłowa (np. z powodu przedwczesnej menopauzy, przy obniżonej rezerwie jajnikowej, jeśli kobieta obarczona jest chorobą genetyczną, jest niepłodna lub wielokrotnie roniła w przeszłości). 

Surogatka w Polsce - legalna czy nie?

Surogatka w Polsce to temat, który budzi nierzadko olbrzymie kontrowersje. Trudno jest znaleźć rzetelne informacje, które pokazałby rzeczywistą liczbę matek zastępczych w Polsce, ale i par, które szukają takiej osoby. Powstaje zatem pytanie, czy jest to legalny proceder?

Odpowiedź niestety nie jest jednoznaczna. Sytuacja prawna surogatek w Polsce nie jest jasno określona. Prawo nie zabrania korzystania z surogatek w sposób jasny. Brakuje, także przepisów, które określałyby tę kwestię. Jedynym wyznacznikiem, który niejako do tego tematu nawiązuje, jest przepis artykułu 61 [9]., znajdujący się w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, w którym czytamy, że "matką dziecka jest kobieta, która je urodziła". Jak zatem widać, o samym macierzyństwie decyduje fakt urodzenia dziecka, a nie kwestie genetyczne - co może mieć znaczenie np. w sytuacji, gdy surogatka zdecyduje, że jednak nie chce oddać dziecka parze, której się do tego zobowiązała. 

Surogatka - jak to się odbywa?

Tak jak wspominaliśmy o tym wcześniej, do organizmu surogatki, za pomocą metody in vitro, wszczepia się zarodek. Surogatki mogą przeprowadzić się w ostatnim etapie ciąży do danej pary, o ile obie strony wyrażą taką chęć. Po upływie dziewięciu miesięcy rodzi ona dziecko danej parze.

Po porodzie podpisywany jest dokument, który umożliwia przeprowadzenie adopcji ze wskazaniem: kobieta, która urodziła dziecko, zrzeka się do niego praw, a następnie wskazuje daną parę jako przyszłych rodziców. Z kolei ci składają wniosek o przysposobienie dziecka. Następnie wydawane jest orzeczenie odpowiedniego sądu, na które czeka się kilka tygodni. 

Surogatka - ile kosztuje?

Na to pytanie, także nie ma jasno określonej odpowiedzi. Wszystko uzależnione jest od danego kraju oraz tego, czy jest to zabieg uregulowany prawnie czy nie. W Polsce nie ma danych dotyczących tego, ile kosztuje skorzystanie z pomocy surogatki. Zwykle są to koszty od kilkudziesięciu do ponad 100 tysięcy złotych. 

Surogatka w Polsce i związane z tym kontrowersje

Wielu specjalistów jest zdania, że dziecko tworzy więź z matką w trakcie ciąży, więc zostanie matką zastępczą może mieć duży wpływ nie tylko na tę kobietę, ale też dziecko. Problemem są także sytuacje, kiedy rodzice rezygnują z adopcji dziecka urodzonego przez surogatkę, gdy okaże się ono chore - taka sytuacja miała miejsce z rodziną z Australii, która zerwała umowę z matką zastępczą z Tajlandii, gdy badania wykazały chorobę dziecka. 

Kolejna kontrowersja związana jest z pieniędzmi. Niektóre kraje wprowadziły więc pojęcia surogatek altruistycznych (przy urodzeniu dziecka innej parze bez otrzymania za to pieniędzy - jedynym kosztem ponoszonym przez rodziców jest opłacenie zapłodnienia in vitro oraz opieki medycznej) i komercyjnych (gdy kobieta dostaje dodatkowe pieniądze za urodzenie dziecka).

Kwestia matki zastępczej uregulowana jest m.in. w Rosji, Stanach Zjednoczonych czy Wielkiej Brytanii. Rodzice podpisują z surogatką umowę, obie strony spisują roszczenia, obowiązki i poddawane są testom psychologicznym. Procedura ta nielegalna jest na przykład w Niemczech, Francji czy Japonii. 

Więcej o:
Copyright © Agora SA