Niania: jak ją znaleźć? Jak legalnie zatrudnić?

Niania, czyli opiekunka do dziecka, ratuje życie wielu rodzinom. Kiedy mama (lub tata) chce wrócić do pracy, a w grę nie wchodzi ani żłobek ani opieka babci, nie pozostaje nic innego, jak pomyśleć o opiekunce.

Jak znaleźć nianię?

Niania może być osobą obcą, ale w tej roli może się odnaleźć również koleżanka, sąsiadka, babcia, dziadek, ciocia bądź inny członek rodziny. Jak ją znaleźć? Najbezpieczniej przez znajomych lub rodzinę i zaprzyjaźnione mamy. Niania z polecenia jest zwykle lepszym wyborem niż osoba, która dała ogłoszenie w prasie bądź internecie lub odpowiedziała na zamieszczony anons "praca opiekunka do dziecka". Warto popytać. Można również skorzystać z usług agencji pośredniczących w zatrudnianiu opiekunek.

Na co zwrócić uwagę, wybierając nianię dla dziecka? Najważniejsze wydaje się pierwsze wrażenie i rozmowa. Nie mniej ważne są referencje niani. Warto skontaktować się poprzednimi pracodawcami. Na co jeszcze zwrócić uwagę? Na wiek niani. Osoba starsza może nie mieć dostatecznie dużo energii, by dotrzymać kroku małemu odkrywcy, z kolei kandydatkę bardzo młodą opieka nad żywym dzieckiem może zwyczajnie przerosnąć. Warto również zadawać pytania, tak o palenie, miejsce zamieszkania, jak i o plany zawodowe na przyszłość. Należy podjąć temat sposobu spędzania czasu z dzieckiem, a i stanowiska w różnych kwestiach dotyczących malucha. Często wiele odpowiedzi dostarcza zaaranżowane spotkanie i zabawa z dzieckiem. Ważne, by mały podopieczny polubił swoją opiekunkę i pozytywnie na nią reagował.

Rodzice często szukają niani, gdy ich dziecko często choruje i nie może chodzić do żłobka czy przedszkola. A ile dni zwolnienia im przysługuje?

Zobacz wideo

Jak legalnie zatrudnić nianię?

Wielu rodziców zatrudnia nianię "na słowo", nie podpisując żadnej umowy. To niewygodne, niekomfortowe, a wręcz ryzykowne. Nianię można zatrudnić legalnie. Wystarczy podpisać umowę uaktywniającą i skorzystać z dofinansowania z budżetu państwa (dotyczy składek ZUS).

Niania to osoba zatrudniona na podstawie pisemnej umowy o świadczenie usług zwanej umową uaktywniającą. Aby skorzystać z tego przywileju rodzice bądź samotny rodzic muszą:

  • pozostawać w zatrudnieniu. Rodzice nie mogą przebywać na urlopie macierzyńskim czy wychowawczym,
  • zgłosić nianię do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
  • nie korzystać z ulgi podatkowej z racji umowy aktywizacyjnej,
  • nie pełnić funkcji rodziny zastępczej zawodowej.

Aby dostać dofinansowanie, dziecko nie może być młodsze niż 20 tygodni, ale i nie starsze niż trzy lata. Wyjątkowo dotowana przez państwo opieka może trwać do ukończenia przez dziecko czterech lat, ale pod warunkiem, że nie ma dla niego miejsca w przedszkolu. Maluch nie może uczęszczać do żłobka, przedszkola, klubu dziecięcego. Nie może mieć dziennego opiekuna. Rodzice mogą skorzystać z dofinansowania niezależnie od sytuacji życiowej.

Składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe oraz ubezpieczenie zdrowotne niani opłaci ZUS ze środków budżetu państwa. Za nianię, która przystąpiła dobrowolnie na swój wniosek do ubezpieczenia chorobowego, składki na to ubezpieczenie opłaca rodzic. Składki są opłacane przez budżet państwa najdłużej do końca roku szkolnego, w którym dziecko ukończy trzy lata (ewentualnie cztery lata, jeżeli nie można zapewnić dziecku opieki przedszkolnej). Rok szkolny trwa od 1 września do 31 sierpnia następnego roku. Budżet państwa sfinansuje tylko składki obliczone od wynagrodzenia niani nieprzekraczającego kwoty 50 proc. minimalnego wynagrodzenia. Jeśli niania zarabia więcej, nadwyżkę rozlicza i opłaca rodzic.

Kto może opiekować się dzieckiem? Osoba pełnoletnia, zarówno obca, jak i będąca członkiem najbliższej rodziny. Nianią bądź opiekunem może zostać siostra, brat, babcia, kuzynka. Może nią być także osoba przebywająca na emeryturze lub świadczeniu przedemerytalnym. Więcej szczegółów na temat tego, jak zatrudnić nianię, można znaleźć w serwisie obywatel.gov.pl.

Jakie dokumenty powinna posiadać niania?

Ponieważ przepisy nie określają kwalifikacji zawodowych niani, opiekunki dla dzieci nie muszą mieć specjalnego wykształcenia, ukończonych kursów ani certyfikatów, by wykonywać swój zawód.

Jedyny obowiązek opiekunki dla dziecka to wykonanie badań sanitarno-epidemiologicznych. Reguluje to ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Taki wymóg nakłada również art. 4 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat trzech. Nianią może zostać osoba, która zrobi badania dla celów sanitarno-epidemiologicznych i dostanie orzeczenie o braku przeciwwskazań do pracy.

Rodzice mogą jednak zażądać od opiekunki do dziecka również: zaświadczenia o niekaralności, dyplomów ukończonych szkół, referencji od poprzednich pracodawców czy zaświadczeń o ukończonych kursach i szkoleniach.

Więcej o:
Copyright © Agora SA