Neuropatia - przyczyny, objawy i leczenie

Neuropatia to choroba nerwów, czyli struktur anatomicznych przekazujących impulsy nerwowe do różnych tkanek i narządów organizmu. Jej istotą jest uszkodzenie lub stan zapalny w ich obrębie, co zaburza przewodzenie informacji ruchowych i czuciowych wzdłuż włókien nerwowych. Jakie są przyczyny i objawy neuropatii? Na czym polega diagnostyka i leczenie?

Co to jest neuropatia?

Neuropatia - choroba nerwów obwodowych, zapalenie nerwów obwodowych - to stan chorobowy  dotyczący nerwów. Określany bywa mianem neuropatii obwodowej lub zapalenia nerwów obwodowych. Neuropatie ze względu na umiejscowienie zajętych procesem chorobowym włókien nerwowych możemy podzielić na

  • mononeuropatie - choroby związane z uszkodzeniem pojedynczego nerwu obwodowego,
  • mononeuropatie mnogie - związane z wieloogniskowym zajęciem wielu pojedynczych nerwów obwodowych,
  • polineuropatie - związane z rozległym i symetrycznym zajęciem wielu nerwów.

Mononeuropatie powstają wskutek ucisku nerwu w miejscu jego fizjologicznego położenia. To na przykład zespół cieśni kanału nadgarstka i zespół rowka łokciowego. Z kolei polineuropatia to określenie zaburzenia funkcji wielu nerwów obwodowych. Polineuropatie występują w przebiegu różnych chorób. Najczęściej rozpoznawana jest polineuropatia cukrzycowa, czyli uszkodzenie nerwów obwodowych pojawiające się w przebiegu cukrzycy.

Neuropatie, ze względu na przebieg czasowy schorzenia, dzieli się na:

  • neuoropatie ostre,
  • neuropatie podostre,
  • neuropatie przewlekłe,
  • neuropatie nawracające,
  • neuropatie długotrwałe dziedziczne.

Objawy i przyczyny neuropatii

Uszkodzenie lub stan zapalny nerwów zaburza przewodzenie informacji ruchowych i czuciowych wzdłuż włókien nerwowych. Choroba wywołuje takie objawy jak palący bądź przeszywający ból, drętwienie, cierpnięcie, uczucie rażenia prądem, mrowienie, szczypanie, palenie i wrażenie osłabienia kończyn. Ból neuropatyczny można podzielić na obwodowy ból neuropatyczny, ośrodkowy ból neuropatyczny lub mieszany (obwodowy i ośrodkowy) ból neuropatyczny, w zależności od tego, co jest jego przyczyną. Zwykle objawy czuciowe poprzedzają w czasie objawy ruchowe. W przewlekłych neuropatiach dziedzicznych pierwszym objawem klinicznym może być izolowany niedowład mięśni stóp.

Co jest przyczyną neuropatii? Neuropatie mogą być zarówno wrodzone, jak i nabyte. Za schorzenia wrodzone odpowiadają czynniki genetyczne (neuropatie dziedziczne). Częstą przyczyną neuropatii nabytych jest cukrzyca (neuropatia cukrzycowa), choć łagodne objawy uszkodzenia nerwów obwodowych mogą wystąpić u osób pracujących zbyt długo w tej samej pozycji. Neuropatia cukrzycowa jest uważana za najczęściej występujące powikłanie przewlekłe cukrzycy.

Neuropatie mają różne przyczyny. Wyróżnia się przyczyny:

  • metaboliczne (cukrzyca, niewydolność nerek),
  • zakaźne (borelioza, cytomegalia, HIV, błonica),
  • immunologiczne (wieloogniskowa neuropatia ruchowa),
  • naczyniowe (zespół Churga-Strauss, guzkowe zapalenie tętnic).

Objawy zajęcia nerwów obwodowych (neuropatia obwodowa) pojawiają się także w nowotworach czy terapii niektórymi lekami. Mogą być także skutkiem niedoborów żywieniowych (na przykład niedobór witamin z grupy B).

Witaminy z grupy B: po co ci one i gdzie ich szukać?

Zobacz wideo

Neuropatia - diagnostyka i leczenie

W neuropatii najważniejsze jest ustalenie, co wywołało niepokojące i dokuczliwe objawy. W tym celu należy przeprowadzić szereg biochemicznych krwi i moczu oraz badania radiologiczne części kostnych. Te mogą wskazywać zmiany kostne powodujące ucisk na nerw.

Konieczne jest badanie neurologiczne, uwzględniające ocenę odruchów, siły mięśni i ich zaniku, jak również ocenę czucia. Kolejnym badaniem specjalistycznym jest elektromiografia i badanie przewodzenia w nerwach obwodowych. Ma ono na celu ocenę funkcji nerwów. Pozwala ustalić, które nerwy zostały uszkodzone.

Leczenie neuropatii przebiega wielotorowo. Kluczowa staje się eliminacja czynników, które wywołują uszkodzenie nerwu. I tak u osób chorych na cukrzycę należą dążyć do wyrównania poziomu glikemii, co zapobiegnie pojawianiu się nowych uszkodzeń. Po stwierdzeniu niedoborów trzeba skupić się na suplementacji. Gdy przyczyną neuropatii jest ucisk (na przykład w przypadku zespołu cieśni nadgarstka), pomóc może zabieg chirurgiczny.

Czy można zrobić coś jeszcze? Warto zapobiegać powstawaniu przykurczów poprzez właściwe ułożenie kończyn i częste zmiany pozycji ciała. Dobrze wspomagać się kinezyterapią. Ważne jest łagodzenie dolegliwości bólowych za pomocą odpowiednich leków oraz działania podtrzymujące w celu ochrony i rehabilitacji uszkodzonej tkanki. Miejscowo stosuje się leki znieczulające, przynoszące ulgę w ogniskowym bólu neuropatycznym.

Więcej o:
Copyright © Agora SA