Zanokcica paznokcia - bakteryjna choroba wału paznokciowego

Zanokcica (łac. paronychia), rodzaj ropowicy, to zapalenie ropne związane z zakażeniem wałów paznokciowych wokół paznokci palców dłoni lub stóp. Mówi się o niej, gdy w obrębie wału paznokcia, czyli skóry i tkanki podskórnej, okalającej przyśrodkową i boczną część paznokcia, pojawił się stan zapalny. Choroba może rozwinąć się w jednym lub w kilku palcach, tak u dorosłego, jak i u dziecka. Schorzenie może dotyczyć zarówno dłoni, jak i stóp. Wyróżnia się dwie podstawowe postaci choroby: ostrą i przewlekłą (choć mówi się również o zanokcicy nawracającej).

Zanokcica może występować w:

• postaci ostrej. Wówczas najczęściej wywołana jest przez bakterie: Staphyloccocus aureus (gronkowiec złocisty), paciorkowce lub Pseudomonas aeruginosa, a u dzieci przez różne bakterie beztlenowe z jamy ustnej wskutek ssania palca,
• postaci przewlekłej. To wieloczynnikowa reakcja zapalna pojawiająca się pod wpływem różnych środków drażniących, w wyniku których dochodzi do oddzielenia się wału paznokciowego od płytki paznokciowej, co zwiększa narażenie na zakażenie. W zanokcicy przewlekłej objawy trwają dłużej, nawet ponad 6 tygodni. Może dojść do zakażenia pozostałych części wału paznokcia.

Objawy zanokcicy paznokcia

Niezależnie od przyczyny w przypadku zanokcicy pojawiają się takie objawy jak:

• pulsujący ból palca, który nasila się po opuszczeniu ręki,
• obrzęk, ból i zaczerwienienie wału paznokciowego,
• pęcherze wypełnione treścią ropną wokół paznokcia,
• wyciek treści ropnej pod wpływem ucisku z wału paznokciowego.

Rzadko zdarza się gorączka, dreszcze lub pocenie się oraz powiększenie węzłów chłonnych.

Zanokcica, choć nie jest schorzeniem rozległym, bywa dotkliwa i utrudnia życie oraz wykonywanie codziennych czynności. Dodatkowo naruszenie ciągłości skóry powoduje, że obrąbek oddziela się od płytki paznokciowej, dając wolną drogę do wnikania bakterii w ranę.

Zanokcica paznokcia - przyczyny choroby

Zanokcica najczęściej jest wywołana przez:

• w postaci ostrej główną przyczyną choroby są bakterie, które wnikają przez uszkodzenie skóry, które powstało wskutek urazu wału paznokciowego, do którego doprowadziło: obgryzanie paznokci, wrastający paznokieć, wycinanie skórek wokół paznokcia, niewłaściwy sposób obcinania paznokci, zakładanie zakażonych butów i skarpet. Zanokcica ostra najczęściej pojawia się wkrótce po urazie wału paznokciowego,
• w postaci przewlekłej: narażenie dłoni na chemikalia, częste mycie i moczenie rąk. W zanokcicy przewlekłej nawracającej najczęściej biorą udział zakażenia grzybicze (drożdżaki), mogą ją również wywoływać je nowotwory, pęcherzyca, łuszczyca oraz niektóre leki.

Czym grozi obgryzanie paznokci?

Zanokcica, oprócz przyczyn miejscowych, może mieć również przyczyny ogólne, związane z chorobami ogólnoustrojowymi. To schorzenia hormonalne, zaburzenia metaboliczne, otyłość czy przyjmowanie leków immunosupresyjnych.

Leczenie zanokcicy paznokci

W przypadku pojawienia się objawów wskazujących na zanokcicę należy zgłosić się do lekarza POZ, dermatologa lub chirurga. Leczenie zanokcicy jest ważne, ponieważ dolegliwości z nią związane są dokuczliwe, a i może dojść do ich zaostrzenia. Bywa, że nieleczona zanokcica skutkuje ropniem, bólem i zapaleniem macierzy paznokcia. Co robić?

Leczenie zanokcicy zależy od przebiegu i czynnika etiologicznego. W warunkach domowych najczęściej stosuje się maść ichtiolową lub maści antybiotykowe. Pomogą ciepłe okłady - najlepiej się sprawdza woda z szarym mydłem. Inną - bardzo skuteczną - metodą jest kilkakrotne zanurzanie chorego palca we wrzątku na 1 sekundę. Czasem wystarczy jeden zabieg, by sytuacja uległa znacznej poprawie.

Czasem niezbędne jest postępowanie chirurgiczne, polegające na nacięcie wału paznokciowego, a w przypadku wytworzenia ropnia podpaznokciowego drenaż ropnia. Jeśli przyczyną zanokcicy jest wrastający paznokieć, należy go usunąć z płytki paznokciowej - częściowo bądź całkowicie. Bywa, że niezbędne jest stosowanie leków: antybiotyków, leków przeciwgrzybiczych miejscowo w postaci maści lub doustnie.

Zanokcica u dziecka powinna być leczona w taki sam sposób, jak u dorosłych, czyli w zależności od jej przyczyny. Zanokcicy można zapobiegać przez unikanie niewłaściwych metod manicure i pedicure, a także skubania skórek lub obgryzania paznokci.