Stan podgorączkowy to stan podwyższonej temperatury ciała. Jej wartość nie przekracza granicy przyjętej dla gorączki, co oznacza, że o stanie podgorączkowym można mówić, gdy temperatura ciała mierzona pod pachą waha się w granicach 37°C-38°C. Jeśli uzyskane w pomiarze wartości są wyższe, mówi się o gorączce.
Temperatura ciała nigdy nie jest stała. Wahania, a co za tym idzie jej wzrost, są zjawiskiem fizjologicznym. I tak ciepłota ciała wzrasta na przykład po owulacji czy po wysiłku fizycznym, w wyniku zbyt długiego przebywania na słońcu lub zbyt ciepłego ubrania. Stan podgorączkowy w ciąży może wynikać ze zmian hormonalnych - podwyższona temperatura ciała może być skutkiem rosnącego poziomu progesteronu. Ponieważ ciepłota ciała wykazuje fizjologiczne wahania okołodobowe - najniższa jest rano, a najwyższa w godzinach popołudniowych. W ciągu doby temperatura ciała może się wahać nawet o 1°C. Temperatura ciała zależy również od miejsca jej mierzenia. To dlatego granica pomiędzy stanem podgorączkowym a gorączką jest różna - w zależności od miejsca pomiaru.
Próg, od którego można mówić o stanie podgorączkowym, jest różny w przypadku dokonywania pomiarów w różnych częściach ciała. Temperaturę najczęściej mierzy się:
- pod pachą - przyjmuje się, że mierzona temperatura ciała wynosi 36,6°C. Jeśli przekroczy 37°C, mamy do czynienia ze stanem podgorączkowym,
- w ustach i w odbytnicy - tu temperatura ciała jest zawsze wyższa. O stanie podgorączkowym mówimy, gdy pomiary wykażą odpowiednio: 37,5°C i 38°C.
To dlatego tak ważne jest, by odczyty temperatury przeprowadzać zawsze w tym samym miejscu i za pomocą tego samego urządzenia. Aby pomiar temperatury był wiarygodny i dokładny, powinien być wykonany sprawdzonym termometrem.
Stan podgorączkowy - przyczyny
Jakie są najczęstsze przyczyny występowania stanu podgorączkowego? Najbardziej powszechną jest przeziębienie. Wówczas stan podgorączkowy pojawia się na początku choroby, z czasem mija. Towarzyszą mu takie objawy jak wodnisty katar, uczucie zatkanego nosa, drapanie w gardle, ból gardła. Kiedy dochodzi do infekcji dolnych dróg oddechowych, kolejnej przyczyny stanu podgorączkowego, pojawia się kaszel. Podwyższona temperatura ciała jest często jedynym objawem infekcji w obrębie układu moczowego u niemowląt. Dlatego jeśli u malucha nie pojawiają się wspomniane wyżej objawy, należy wykonać badanie ogólne moczu. U starszaków i dorosłych zakażeniom dróg moczowych, oprócz podwyższonej ciepłoty ciała, towarzyszą inne objawy.
Sytuacją, która może wywoływać stan podgorączkowy, jest nadczynność tarczycy. Wówczas zwykle pojawiają się też inne objawy zaburzenia: nerwowość, podwyższone ciśnienie krwi, tachykardia, czyli przyspieszona czynność serca, biegunki, nadmierna potliwość.
Stan podgorączkowy mogą również wywoływać nieswoiste zapalenia jelit, choroba Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Wówczas pojawiają się również bóle brzucha, biegunka, utrata masy ciała. Stanem podgorączkowym może się również manifestować postępujący proces nowotworowy. To typowe dla białaczek, ziarnicy złośliwej i chłoniaków nieziarniczych.
To dowodzi, że stan podgorączkowy, który trwa dłużej niż kilka dni i nie towarzyszą mu objawy przeziębienia, wymaga konsultacji z lekarzem.
Stan podgorączkowy - diagnostyka i leczenie
Stan podgorączkowy, który trwa dłużej, zwłaszcza przy braku innych objawów, wskazujących na wspomniane typowe jednostki chorobowe, powinien niepokoić. Choć wydaje się, że podwyższona ciepłota ciała jest błahostką i nic nie znaczącym epizodem, nie wolno tego lekceważyć. Stan podgorączkowy może być bowiem początkiem groźnej choroby, wymagającej szybkiej reakcji i specjalistycznego leczenia. W takiej sytuacji należy zgłosić się do lekarza i wykonać kilka badań, takich jak morfologia krwi, OB oraz poziom białka CRP. Jeśli wymienione wyniki badań będą prawidłowe, wskazana jest dalsza, rozszerzona diagnostyka.
Ponieważ stan podgorączkowy jest przejawem mobilizacji organizmu do walki z chorobą, temperatury poniżej 38°C nie wymaga leczenia - nie należy zbijać farmakologicznie. Ważne jest jedynie monitorowanie temperatury i reagowanie, gdy ta zacznie rosnąć.
