Tachykardia, zwana też częstoskurczem (łac. tachycardia), to przyspieszenie akcji serca powyżej 100 uderzeń na minutę. Dzieje się tak, gdy impulsy elektryczne, które wprawiają serce w ruch nie są wytwarzane w sposób prawidłowy lub gdy sygnał przesyłany przez nie do komórek jest zaburzony. To forma zaburzeń rytmu serca przebiegającego z miarową akcją serca, co odróżnia tachykardię od arytmii.
Tachykardię można podzielić na:
- tachykardię zatokową (ma charakter fizjologiczny),
- częstoskurcz nadkomorowy,
- częstoskurcz komorowy,
- migotanie i trzepotanie przedsionków,
- tachykardię węzłową,
- zespół posturalnej tachykardii ortostatycznej.
Tachykardia - objawy
Tachykardia bywa i stała, i napadowa. Ponieważ może (choć nie musi) doprowadzić do sytuacji, w której serce traci zdolność pompowania krwi w wystarczającym stopniu, wskutek niedotlenienia wszystkich narządów i tkanek mogą pojawić się różne objawy, takie jak:
- uczucie kołatania serca (wrażenie bardzo mocnego, szybkiego i nieregularnego bicia serca),
- ból i ucisk w okolicy mostka,
- duszności,
- mroczki przed oczami,
- nadmierne pocenie się,
- zawroty głowy,
- omdlenia,
- napadowy kaszel,
- nietolerancja wysiłku fizycznego,
- spłycony oddech,
- zimne poty.
Badane na tętnicach obwodowych tętno jest podwyższone, zwykle do wartości w przedziale 100-180 uderzeń na minutę. Warto nadmienić, że praca serca u dorosłego człowieka w spoczynku powinna mieścić się w przedziale od 60 do 100 uderzeń na minutę.
Jeżeli przyspieszona akcja serca pojawia się często bądź trwała dłużej niż pięć minut, a duszności i ból w klatce piersiowej nasilały się, należy pilnie skontaktować się z kardiologiem.
Tachykardia - przyczyny
Tachykardia może być objawem chorób serca i układu krążenia, takich jak choćby choroba niedokrwienna serca. Częstoskurcz, szczególnie o charakterze nawracającym, może wynikać z zaburzonej anatomii struktur w sercu.
Tachykardia może być objawem choroby, choć najczęściej jednak akcja serca przyspiesza z innych powodów, na przykład wskutek przeżywania gwałtownych emocji czy silnego zdenerwowania. To tachykardia zatokowa, która ma podłoże fizjologiczne. Może to być również skutek działania kofeiny czy alkoholu, a także efekt uboczny zażywania niektórych leków. Przyczyną tachykardii zatokowej może być także podwyższona temperatura ciała czy odwodnienie organizmu. Tachykardii sprzyjają choroby i stany ogólnoustrojowe, takie jak gorączka czy udar słoneczny. Jest obserwowana u niektórych u alergików. Wśród jej przyczyn wymienia się także niedocukrzenie, nadczynność tarczycy oraz zawał serca.
Jeśli epizody przyspieszonej akcji serca powtarzają się bez żadnej przyczyny, należy skonsultować się z kardiologiem.
Tachykardia - rozpoznanie i leczenie
Jeśli obserwuje się zaburzenia rytmu serca, należy pilnie zgłosić się do lekarza, by nie dopuścić do poważnych powikłań. Aby odróżnić realne nieprawidłowości w pracy serca od czasowo podwyższonego tętna należy wykonać badanie EKG.
Tachykardię diagnozuje się na podstawie wyników badania EKG oraz badania EKG metodą Holtera (badanie elektrokardiograficzne, które trwa 24 godziny). W niektórych przypadkach wskazane jest wykonanie inwazyjnego badania elektrofizjologicznego.
Tachykardia wymaga przede wszystkim leczenia przyczynowego, a więc usunięcia podłoża dolegliwości. Czasem stosuje się leki, które mają na celu spowolnienie akcji serca. Wówczas terapia częstoskurczu opiera się na terapii farmakologicznej z wykorzystaniem beta-blokerów, digoksyny lub leków antyarytmicznych. Tachykardię można również leczyć operacyjnie. Jeśli farmakologia nie przynosi skutku, wykorzystuje się zabiegowe metody leczenia: ablację albo wszczepienie kardiowetera-defibrylatora, który monitoruje pracę serca i automatycznie przerywa tachykardię.
Bardzo ważne jest, by w sytuacji, kiedy tachykardia nie ma związku z zaburzeniami pracy serca, poprosić lekarza o przeprowadzenie podstawowych badań diagnostycznych, ponieważ zaburzenia rytmu serca mogą być objawem choroby, która do tej pory nie została wykryta.
Tachykardię trzeba leczyć, ponieważ zaniedbana może prowadzić do powikłań (jednym z najgroźniejszych jest rodzaj tachyarytmii komorowej - migotanie komór), a nawet śmierci.
