Immunoglobulina to przeciwciało wytwarzane przez aktywne postacie limfocytów B-plazmocyty. Pojawia się w odpowiedzi na antygen, czynnik chorobotwórczy pobudzający układ odpornościowy. Immunoglobuliny spełniają bardzo ważną funkcję w rozpoznawaniu antygenów swoiście się z nimi wiążąc. Unieszkodliwiają i usuwają patogen z organizmu, pobudzają odpowiedź immunologiczną, neutralizują wirusy i toksyny, oddziałują bakteriostatyczne.
Immunoglobuliny to cząsteczki białkowe, które swoim wyglądem przypominają literę "Y". Są zbudowane z czterech łańcuchów polipeptydowych: 2 lekkich oraz 2 ciężkich, połączonych ze sobą mostkami dwusiarczkowymi. Punkt ich złączenia nazywany jest regionem zawiasowym. W budowie immunoglobulin wyróżnia się także fragmenty Fab i Fc. Każde przeciwciało zawiera część stałą i część zmienną.
Immunoglobulina - podział na klasy
Ze względu na budowę, a co za tym idzie, także pełnione funkcje, wyróżnia się pięć klas przeciwciał:
- immunoglobulina A - IgA,
- immunoglobulina E - IgE,
- immunoglobulina M - IgM,
- immunoglobulina G - IgG,
- immunoglobulina D - IgD.
Ze względu na zróżnicowane właściwości biochemiczne, różne klasy przeciwciał mogą pełnić wyspecjalizowane funkcje, na przykład unieszkodliwiać pasożyty (IgE) lub mikroorganizmy (IgM, IgG), chronić błony śluzowe przed mikroorganizmami i alergenami (IgA) czy nadawać odporność płodowi (IgG).
Immunoglobulina A - IgA
Immunoglobulina IgA jest wydzielana przez błony śluzowe oraz wydzieliny (na przykład ślina). Jej rolą jest ochrona organizmu przez patogenami zewnętrznymi, wirusami i bakteriami - chronienie błon śluzowych przed wnikaniem chorobotwórczych drobnoustrojów,
Immunoglobulina E - IgE
Immunoglobulina IgE jest obecna w surowicy krwi. Te białka odpornościowe, które są wytwarzane przez komórki układu odpornościowego, odpowiadają za reakcje alergiczne - stymulują komórki ciała do wytwarzania i uwalniania histaminy. Ich zadaniem jest unieszkodliwianie antygenów oraz aktywowanie mechanizmów obronnych układu odpornościowego. IgE jest wytwarzane w organizmie pod wpływem kontaktu z antygenami, które układ immunologiczny uznaje za obce.
Immunoglobulina M - IgM
Immunoglobuliny IgM są produkowane jako pierwsze w trakcie odpowiedzi odpornościowej, potem zostają zastąpione przez IgG. Ich zadaniem jest łączenie komórek z antygenem, a następnie aktywowanie układu dopełniacza.
Immunoglobulina G - IgG
Immunoglobuliny IgG to najbardziej liczne i najtrwalsze ze wszystkich przeciwciał w organizmie. Stanowią ponad 75 procent wszystkich immunoglobulin, które znajdują się w surowicy krwi. Główne cele IgG to zwalczanie wirusów oraz bakterii. Przeciwciała te mogą przenikać przez łożysko do krwi płodu, co chroni dziecko przed zakażeniami aż do 6. miesiąca życia.
Immunoglobulina D - IgD
Immunoglobulina IgD jest najmniej poznanym przeciwciałem i stanowi do 1 procenta wszystkich przeciwciał we krwi. Nie określono w pełni jej funkcji.
Immunoglobulina anty-D
Szczególnym rodzajem przeciwciał jest immunoglobulina anty-D, która jest jednym ze składników krwi. Immunoglobulina anty-D jest dziedziczona, może decydować o grupie krwi. Antygen D produkują erytrocyty.
Immunoglobulinę anty-D oznacza się czynnikiem Rh. To dlatego jeśli występuje w krwi, w oznaczeniu do RH dodaje się plus RH (+), jeśli go nie ma, Rh zyskuje minus Rh (-). Stężenie immunoglobuliny anty-D jest określane jest w czasie badań prenatalnych, co umożliwia wczesne wykrycie i leczenie wad płodu.
Immunoglobulina - badanie krwi
Ponieważ niedobór lub nadmiar przeciwciał może być oznaką różnych patologii, oznaczenie poszczególnych immunoglobulin jest podstawowym badaniem klinicznym stosowanym w przypadku różnych zakażeń i chorób. Ich poziom określa się przy chorobach alergicznych, pasożytniczych, autoimmunologicznych i nowotworowych, w niedoborach odporności (zarówno wrodzonych, jak i nabytych), chorobach wątroby, przy podejrzeniu zakażenia bakteryjnego lub wirusowego. Oznaczenie poziomu przeciwciał wykonuje się z pobranej próbki krwi. Poziom przeciwciał IgA w wydzielinach wykonuje się z pobranej próbki śliny, łez lub treści jelitowej.
Immunoglobuliny stosuje się również w leczeniu, kiedy organizm wytwarza zbyt mało przeciwciał IgG oraz w terapii celowanej nowotworów.
