Wirus brodawczaka ludzkiego HPV - co warto o nim wiedzieć?

Wirus brodawczaka ludzkiego HPV należy do rodziny papillomawirusów. Do zakażenia się nim najczęściej dochodzi podczas kontaktów intymnych. U wielu osób mija ono samoistnie, u innych utrzymuje się dłużej. Wówczas wirus brodawczaka ludzkiego HPV może inicjować powstawanie zmian w postaci kurzajek, brodawek na skórze, kłykcin kończystych, ale i doprowadzić do pojawienia się nowotworów złośliwych. Co jeszcze warto wiedzieć o HPV?

Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV, human papilloma virus) to patogen z rodziny papillomawirusów. Istnieje około 100 typów wirusów HPV (mówi się nawet o ponad 200 podtypach wirusa), które można podzielić na 2 grupy pod względem ryzyka onkologicznego: typy niskiego ryzyka (nieonkogenne) i typ wysokiego ryzyka (onkogenne). To dlatego zakażenie wirusem HPV może manifestować się zarówno pod postacią łagodnych zmian w postaci brodawek na skórze, jak i nowotworów złośliwych. Najbardziej onkogenne są typy: 16 i 18.

Zobacz wideo

Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego HPV

Do zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego HPV dochodzi:

  • poprzez kontakt z naskórkiem i błonami śluzowymi osoby zakażonej, co powoduje powstawanie tzw. kurzajek czy brodawek,
  • drogą płciową u osób aktywnych seksualnie. Zakażenie wirusem HPV jest najczęstszą chorobą przenoszoną drogą płciową,
  • podczas porodu, gdzie matka zaraża wirusem dziecko.

Przyjmuje się, że nawet połowa populacji ludzkiej przechodzi zakażenie HPV. Osoba, która jest bezobjawowymi nosicielem wirusa, może zarażać inne osoby. W ostatnich latach obserwuje się wzrost zachorowań wywołanych przez wirusy brodawczaka ludzkiego.

Wirus brodawczaka ludzkiego HPV - objawy zarażenia

Zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego HPV w początkowej fazie przebiegają bezobjawowo. U wielu osób mijają samoistnie - objawy, dzięki mobilizacji układu odpornościowego ustępują zwykle 6-12 miesięcy od kontaktu z wirusem. U innych, zwłaszcza osób z obniżoną odpornością, zakażenie utrzymuje się, co może doprowadzić do zakażeń przewlekłych, a w nawet do rozwoju nowotworu.

Wirus brodawczaka ludzkiego u kobiet może wywołać raka szyjki macicy, sromu, pochwy i gardła. Wirus 16 i 18 należą do wysoko onkogennych typów wirusa, które odpowiadają za zmiany przedrakowe szyjki macicy i raka szyjki macicy.

U mężczyzn, jeśli układ immunologiczny jest osłabiony, może dojść do przewlekłego zakażenia HPV i wtedy choroba przebiega w postaci klinicznej. Diagnozuje się wówczas stany przedrakowe - grudkowatość bowenoidalną czy chorobę Bowena. Wirus HPV u mężczyzn może wywołać raka prącia i odbytu, a także brodawki narządów moczowo-płciowych.

W przypadku zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego HPV niskiego ryzyka (typ 6 i 11), po kilkunastu dniach mogą rozwinąć się kłykciny kończyste, czyli brodawki wokół penisa, na mosznie, odbycie lub pochwie. Kłykciny kończyste występują w postaci narośli o różnym kształcie, zazwyczaj są miękkie i nie sprawiają bólu. Brodawki narządów moczowo-płciowych mogą zniknąć samoistnie lub wymagać leczenia. Wówczas sięga się po metody farmakologiczne lub operacyjne. Pomaga również kriochirurgia.

Jak zapobiegać zarażeniom wirusem  HPV?

Aby uniknąć zarażenia należy:

  • stosować środki ostrożności oraz zdrowy rozsądek podczas kontaktów seksualnych,
  • przestrzegać zasad higieny osobistej - nie używać cudzych ręczników oraz przyborów kosmetycznych i higienicznych,
  • zachowywać ostrożność podczas korzystania z toalet publicznych, pływalni czy saun.

Szczepienia HPV i leczenie zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego

By zmniejszyć ryzyko rozwoju nowotworu szyjki macicy, ale i by zapobiegać innym konsekwencjom wynikającym z zarażeniem wirusem HPV, można poddać się szczepieniom. Nie jest to jednak rozwiązanie dla każdego. Po pierwsze obecnie dostępna szczepionka ma chronić głównie kobiety przed rakiem szyjki macicy i kłykcinami (szczepi się dziewczynki i młode kobiety do 26.roku życia), choć zalecana jest także chłopcom i młodym mężczyznom. Po drugie nie jest ona refundowana, a jej koszt jest wysoki (trzy dawki to koszt około 1500 zł).

Nie istnieje lek, który pozwoliłyby na pozbycie się wirusa brodawczaka. Istnieją na szczęście metody leczenia chorób wywoływanych przez wirus HPV. W odniesieniu do wirusa brodawczaka ludzkiego HPV leczeniu poddaje się skutki zakażenia, jakimi są kłykciny kończyste czy rak szyjki macicy. Zakażenie HPV można podejrzewać u osób, u których występują nawracające i przewlekłe stany zapalne dróg rodnych.

Więcej o: