Co to jest cystoskopia
Cystoskopia jest badaniem diagnostycznym, które jest wykorzystywane w urologii. Jego nazwa pochodzi od greckich wyrazów: kystis - pęcherz lub woreczek oraz skopein - oglądać. Cystoskopia została po raz pierwszy opracowana przez Leo Buergera przy współpracy z F. Tilderem Brownem.
Cystoskopia jest badaniem, które umożliwia stwierdzenie zmian zachodzących w pęcherzu moczowym i ujściach moczowodów. Polega na wprowadzeniu cystoskopu (wziernika) do pęcherza moczowego poprzez cewkę moczową. Badanie trwa zwykle od kilku do kilkunastu minut. Czasem jest połączone z działaniem, które ma charakter terapeutyczny.
Po co wykonuje się cystoskopię?
Cystoskopia jest badaniem, który umożliwia rozpoznanie i różnicowanie zmian, stanów zapalnych oraz guzów pęcherza moczowego, zmian zachodzących w ujściach moczowodów, a także ocenę stopnia zalegania moczu w pęcherzu. Na cystoskopię kieruje lekarz urolog. Badanie jest zwykle refundowane przez NFZ, można je również wykonać odpłatnie.
Zabieg najczęściej przeprowadza się w trybie chirurgii jednego dnia. Po znieczuleniu ogólnym jest obligatoryjna hospitalizacja.
Wskazania do cystoskopii
Wskazaniami do wykonania cystoskopii jest rozpoznanie chorób dolnych dróg moczowych. Przeprowadza się je, gdy pada podejrzenie patologii w ich lub gdy wystąpią bądź zaostrzą się objawy schorzeń. Badanie wykonuje się, gdy pojawi się:
- krwiomocz,
- podejrzenie nowotworu pęcherza moczowego,
- nawracające infekcje dróg moczowych,
- podejrzenie kamicy pęcherza moczowego,
- wady rozwojowe dolnych dróg moczowych,
- podejrzenie uszkodzenia pęcherza moczowego,
- obecność przetoki moczowej.
Na czym polega cystoskopia?
Po odkażeniu ujścia cewki badający wprowadza do cewki cystoskop, przez który wypełnia pęcherz moczowy płynem. Po wprowadzeniu wziernika operator ogląda cewkę moczową, szyję pęcherza moczowego, ujścia moczowodów, pęcherz moczowy.
Cystoskop ma kształt metalowej rurki. Narzędzie wyposażono w światłowodowy układ optyczny, który umożliwia wzrokową ocenę stanu narządów układu moczowego oraz oprzyrządowanie pozwalające na pobranie materiału do badania histopatologicznego. Polega ono na badaniu mikroskopowym wycinka tkanek i komórek organizmu. Ich ocena pozwala na wykluczenie patologii bądź jej potwierdzenie, a także - w przypadku postawienia diagnozy - obranie właściwego kierunku leczenia oraz metody terapii.
Podczas zabiegu, jeśli zajdzie taka konieczność, wykonuje się drobne zabiegi lecznicze, takie jak usunięcie kamienia moczowego czy ciała obcego.
Jak się przygotować do cystoskopii? Nie ma szczególnych zaleceń dotyczących przygotowania do badania, choć wskazane jest wykonanie badań laboratoryjnych krwi. Osobom, u których istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia infekcji układu moczowego przed zabiegiem podaje się leki przeciwbakteryjne.
Czy cystoskopia boli?
Wiele osób przed badaniem zastanawia się, czy cystoskopia pęcherza boli. Ponieważ wprowadzenie wziernika do pęcherza moczowego jest bolesne, stosuje się znieczulenie. Może to być zarówno posmarowanie sondy żelem z lidokainą, jak i znieczulenie zewnątrzoponowe lub znieczulenie podpajęczynówkowe, które podaje się przy zabiegach na pęcherzu. W przypadku cystoskopii w znieczuleniu miejscowym pacjenci odczuwają zwykle parcie na mocz i pieczenie cewki moczowej. Po zastosowaniu znieczulenia pacjent nic nie odczuwa.
Cystoskopia powikłania
Cystoskopia, choć jest bezpiecznym badaniem, wiąże się z ryzykiem wystąpienia skutków ubocznych. Niektóre z nich są związane z zastosowaniem znieczulenia, inne mają charakter urologiczny.
Po zabiegu może pojawić się uczucie parcia na pęcherz, krwiomocz, zakażenie układu moczowego, pieczenie cewki moczowej, uszkodzenie cewki moczowej lub pęcherza moczowego. Cystoskopia u mężczyzn może po wykonaniu zabiegu doprowadzić do zatrzymania moczu. Taka sytuacja wymaga założenia na kilka dni cewnika do pęcherza moczowego oraz zastosowania odpowiedniego leczenia farmakologicznego. Skutkami ubocznym podania znieczulenia mogą być nudności, wymioty, bóle głowy, krwiaki czy ropnie.
