Badanie krwi - morfologia
Morfologia, inaczej badanie morfologiczne krwi, to podstawowe narzędzie diagnostyczne. Polega na ilościowej i jakościowej ocenie elementów morfotycznych krwi. Od niej rozpoczyna się wszelką diagnostykę.
Do standardowego badania składu krwi należą: RBC (krwinki czerwone), WBC (krwinki białe), HGB (hemoglobina), HCT (hematokryt), PLT (płytki krwi). Wraz z morfologią krwi mierzy się wskaźniki oceniające krwinki czerwone: średnią objętość krwinki czerwonej (MCV), średnią zawartość hemoglobiny (MCH) i średnie stężenie hemoglobiny (MCHC). Badanie ilościowe elementów układu białokrwinkowego (granulocyty, limfocyty, monocyty) wykonywane jest zazwyczaj ręcznie pod mikroskopem lub za pomocą automatu.
Do morfologii krwi nie zalicza się badania poziomu hemoglobiny, ale parametr ten jest oznaczany równolegle, ze względu na automatyzację procesu.
Badanie krwi - biochemia, OB, CRP
Kolejnym podstawowym badaniem krwi jest biochemia krwi, która obejmuje wiele parametrów, na przykład zawartość cholesterolu, trójglicerydów czy poziom glukozy we krwi. Inne, nie mniej ważne podstawowe badania krwi to również OB lub CRP, które wykrywają stan zapalny, krzepliwość krwi oraz stężenie hormonów.
Badanie krwi - normy
Normy badań krwi są zwykle zależne od wieku i płci (choć nie zawsze). Należy przy tym pamiętać, że zależą także od innych czynników. To dlatego nie powinny być rozpatrywane w oderwaniu od innych elementów procesu diagnostycznego. Nie należy ich również analizować samodzielnie - ocenę badań najlepiej powierzyć lekarzowi zlecającemu badania.
Badanie krwi - wskazania
Jest wiele wskazań medycznych do wykonania podstawowych badań krwi. To doskonałe narzędzie diagnostyczne, wykorzystywane zarówno w profilaktyce, jak i rozpoznawaniu schorzeń.
Badanie krwi powinno wykonywać się raz do roku - by ocenić stan zdrowia. Przeprowadza się je także w przypadku:
- podejrzenia niedokrwistości lub nadkrwistości,
- podejrzenia stanu zapalnego,
- podejrzenia choroby zakaźnej,
- w diagnostyce i kontroli chorób krwi.
Badanie krwi - jak to wygląda?
Badanie krwi trwa kilka minut, wykonuje się je rano, na czczo. Do badania pobiera się krew obwodową.
Krew do podstawowych badań najczęściej zostaje pobrana przez nakłucie żyły, zwykle w zgięciu łokciowym. Przed wkłuciem na rękę zakładana jest opaska. Jej ucisk ma napełnić żyły i ułatwić pobranie krwi. Badanie krwi można wykonać w każdym laboratorium analitycznym.
Badanie krwi - jak się do niego przygotować?
Czy do badania krwi należy się specjalnie przygotować? Zdecydowanie trzeba przestrzegać kilku podstawowych zasad. O czym pamiętać?
Na badanie należy zgłosić się na czczo. Oznacza to, że ostatni posiłek powinien być zjedzony 12 godzin przed badaniem. W dniu poprzedzającym badanie krwi należy unikać obfitych i tłustych potraw. Kolacja powinna być lekkostrawna. Przed badaniem nie wolno pić słodzonej herbaty. Bezpośrednio przed pobraniem krwi dozwolone jest wypicie niewielkiej ilości wody.
Na badanie krwi należy przyjść rano, najlepiej między godziną 7.00 a 10.00. To ważne, ponieważ wiele parametrów krwi zmienia się w ciągu doby.
Przed pobraniem krwi nie należy ćwiczyć. Warto chwilę posiedzieć, by odpocząć. Ważne, by przed badaniem krwi wystrzegać się nadmiernego wysiłku, ponieważ może to fałszować wynik badania.
Jeżeli jest to możliwe, to znaczy nie istnieją przeciwwskazania i lekarz nie zalecił inaczej, należy pobierać krew przed zażyciem porannej dawki leków.
Przed badaniem należy zgłosić skłonność do krwawień (skaza krwotoczna) czy omdleń w czasie pobierania krwi bądź po zabiegu.
