Zmysł równowagi
Na równowagę wpływa kilka czynników: wzrok i błędnik, ale także receptory ulokowane w mięśniach i ścięgnach. To dzięki nim jesteśmy w stanie określić położenie każdej części ciała w przestrzeni. Propriocepcja (inaczej zmysł kinestetyczny lub czucie głębokie) sprawia, że wiemy, jak ułożone są nasze kończyny - bez patrzenia na nie. Dzieje się tak, ponieważ informacje z różnych układów są przesyłane do ośrodkowego układu nerwowego, a impulsy pobudzające - do mięśni szkieletowych i okoruchowych.
Utrzymanie równowagi jest konieczne do kontrolowania postawy ciała. Problemy z zachwianiem równowagi mogą skutkować upadkami, kontuzjami (takimi jak choćby skręcenia stawu skokowego) i przeciążeniami.
Przyczyny zaburzeń zmysłu równowagi
Brak poczucia równowagi czy zachwianie równowagi to bardzo częsta dolegliwość, która jest definiowana jako odczuwanie niestabilności oraz złego położenia w przestrzeni. Zaburzenia równowagi mogą pojawiać się z bardzo wielu powodów i mogą mieć różne przyczyny.
Problemy ze zmysłem równowagi mogą się wiązać ze zmęczeniem, osłabieniem czy skokami ciśnienia, ale bywa, że kłopoty z jej utrzymaniem są związane z chorobami ucha czy układu nerwowego bądź zaburzeniami ogólnoustrojowymi, takimi jak podciśnienie bądź nadciśnienie tętnicze, menopauza, depresja czy niski poziom cukru.
Zaburzeniom równowagi często towarzyszą zawroty głowy. Innymi objawami zaburzeń zmysłu równowagi są:
- wrażenie wirowania otoczenia,
- poczucie chwiania się, kołysania bądź zataczania,
- przytępienie słuchu czy szum w uszach.
Ćwiczenia na zmysł równowagi
Aby wpłynąć na zmysł równowagi, warto wykonywać proste ćwiczenia. Dlaczego? Ponieważ poprawiają koordynację ruchową oraz wzmacniają mięśnie głębokie. Wpływają tym samym na stabilizację ciała i utrzymanie prawidłowej postawy, pozwalają zapobiegać kontuzjom i przeciążeniom, ale i wpływają na kształtowanie właściwych nawyków ruchowych.
Jak sprawdzić, czy nie pojawiły się problemy z równowagą? Stań na jednej nodze. Zamknij oczy. Jeśli udaje ci się utrzymać pozycję - bez chwiania się i podpierania się kończynami - przez więcej niż 20 sekund, wszystko jest w porządku. Jeśli nie, ćwiczenia na równowagę są właśnie dla ciebie.
Celem ćwiczeń na zmysł równowagi jest poprawa automatycznych reakcji organizmu, odpowiedzialnych za utrzymywanie równowagi oraz uzyskanie poprawy płynności i koordynacji ruchów. Wykonując ćwiczenia na równowagę, dla urozmaicenia treningu, można posiłkować się akcesoriami, takimi jak piłki, gumy czy inne gadżety do fitnessu, takie jak dyski czy platformy równoważne. Nie jest to jednak konieczne.
Ćwiczenia na zmysł równowagi nie są skomplikowane, a bardzo efektywne. To na przykład:
- Stanie na jednej nodze. Patrz przed siebie. Stań na jednej nodze i utrzymaj pozycję przez kilka sekund. Zmień nogę. Powtórz ćwiczenie.
- Wypady na jednej nodze. Stań prosto. Wyprostuj plecy. Ręce możesz położyć na biodrach. Podnieś nogę, zegnij ją w kolanie i zrób krok (wypad) w przód. Lekko przykucnij. Przytrzymaj pozycję. Wróć. Powtórz ćwiczenie na drugiej nodze.
- Przysiady na palcach. Złącz stopy, wciągnij brzuch, wyprostuj plecy. Rozłóż ręce na boki. Stań na palcach, zrób przysiad. Powtórz ćwiczenie kilka razy.
- Jaskółka. Złącz nogi. Tułów pochyl do przodu, jednocześnie wyciągając jedną nogę do tyłu. Rozłóż ręce na boki. Utrzymaj pozycję przez kilka sekund. Powtórz ćwiczenie kilka razy.
- Przyjmij pozycję klęku podpartego. Wyciągnij prawe ramię do przodu. Przenieś w jej kierunku ciężar ciała. Utrzymaj pozycję 5 sekund. Wróć do pozycji wyjściowej. Następnie zrób to samo z prawą nogą, lewa ręką i lewa nogą.
Dzieci, by ćwiczyć zmysł równowagi, powinny jeździć na hulajnodze, rowerze biegowym czy deskorolce, a także skakać na jednej nodze. Ćwiczenia na równowagę mogą być świetną zabawą - warto wypróbować chodzenie po równoważni, skakanie z "z kwiatka na kwiatek" czy spacer po narysowanej linie (która udaje linę cyrkową).
