Komu powierzyć dziecko? Niania legalnie: jak zatrudnić opiekunkę? [WSKAZÓWKI]

Komu powierzyć malutkie dziecko? Oto wskazówki, które pomogą wam w znalezieniu niani prawie idealnej. Sprawdź, co zrobić, aby zatrudnić opiekunkę legalnie.

Niania zaopiekuje się dzieckiem w dogodnych dla nas godzinach. Zadba o to, żeby maluch spędzał dzień zgodnie ze swoim rytmem: spał, kiedy jest śpiący, spacerował, kiedy ma na to ochotę, jadł to, co lubi i wtedy, gdy jest głodny. Można się z nią umówić, że ugotuje i poda dziecku posiłek. Nawet gdy maluch jest chory, nie musicie brać zwolnienia lekarskiego, by zapewnić mu opiekę. Znalezienie odpowiedniej osoby
nie jest łatwe i zajmuje sporo czasu. Na początek warto zapytać znajomych, rodzinę, sąsiadów korzystających z usług niani – może akurat zwalniają opiekunkę, która świetnie sprawdziła się u nich w domu. Warto też zwrócić się do agencji opiekunek albo szukać odpowiedniej kandydatki na portalach tematycznych, np. niania.pl. Niania przede wszystkim powinna być zdrowa. Każdy rodzic wie, ile trzeba sił, żeby zajmować się dzieckiem. A co z odwiecznym dylematem: studentka czy pani po czterdziestce? Młode dziewczyny mogą mieć więcej zapału i czasem lepsze przygotowanie teoretyczne, jeśli np. studiują pedagogikę. Z kolei starsze panie są doświadczone, ale bywają też przywiązane do swoich pomysłów dotyczących wychowania, nie zawsze zgodnych z naszymi. Jest też sporo kobiet młodych i w średnim wieku, które traktują opiekę nad dziećmi jako swoją normalną pracę i mają zarejestrowaną działalność gospodarczą. W czasie rozmowy z kandydatką na opiekunkę warto dowiedzieć się, jak ewentualna niania zareaguje na określone sytuacje, jak się wysławia, czy pali papierosy, co myśli o oglądaniu przez dzieci telewizji, jak się odżywia. Warto też sprawdzić referencje niani, jeśli je posiada – nie ma nic złego w tym, że zadzwonimy lub umówimy się z jej poprzednim pracodawcą.

Kwestie organizacyjne

Zakres obowiązków opiekunki musi być jasno określony. Niania ma zapewnić opiekę dziecku, angażować się w zabawy, czytać książeczki, rozmawiać z nim, spędzać dużo czasu na spacerach. Nie warto chyba, żeby sprzątała całe mieszkanie i gotowała dla wszystkich. Lepiej, żeby poświęciła ten czas dziecku. Chyba, że dziecko sporo śpi – wtedy można umówić się, że opiekunka w tym czasie zrobi coś dla domu. Istotne są też wspólne ustalenia dotyczące tego, jak z dzieckiem postępować. Dzięki nim maluch nie dostanie sprzecznych komunikatów, np. niania pozwala oglądać telewizję i nie myć zębów, a mama – wprost przeciwnie. Kolejna ważna kwestia to urlop. Warto już na początku omówić, kiedy niania może go wziąć i jak długo będzie trwał. Trzeba też ustalić, jak rozliczacie się za zakupy, benzynę czy nadgodziny.

Ile to kosztuje?

Wynagrodzenia opiekunek różnią się w zależności od miast, liczby godzin, trybu pracy. Inaczej chce zarabiać opiekunka, która pracuje na godziny i ma własną firmę, a inaczej taka, która jest zatrudniona na umowę-zlecenie. Stawki są bardzo nierówne, najczęściej mieszczą się między 10 a 15 zł za godzinę, choć w mniejszych miastach zdarza się nawet 5 zł. Z nianią warto podpisać tzw. umowę uaktywniającą i zarejestrować ją w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Wtedy państwo opłaci jej składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, liczone od minimalnej pensji, czyli w 2017 roku – 2000 zł brutto. Dotyczy to tylko pracujących rodziców maluchów – od 20. tygodnia życia do 3 lat.

To jest ważne!

Ten rodzaj indywidualnej opieki jest odpowiedniejszy dla niemowlęcia niż przebywanie w żłobku. Dziecko pozostaje w otoczeniu, które zna i w którym czuje się bezpiecznie.

Ale:

Opłacenie niani to duży wydatek. Zatrudniając opiekunkę, wpuszczacie do domu obcą osobę i nie macie kontroli nad tym, w jaki sposób zajmuje się dzieckiem.

Niania legalna – krok po kroku

Za legalnie zatrudnioną nianię państwo opłaca składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne. Płaci je od pensji minimalnej. Dzięki temu niania może korzystać z opieki lekarskiej i odkłada na emeryturę. Może też zdecydować, czy dodatkowo będzie chciała opłacać sobie jeszcze ubezpieczenie chorobowe. Ma też gwarancję stabilnego zatrudnienia, większe bezpieczeństwo zatrudnienia i zabezpieczenie umowy wysokością i pewnym terminem wypłaty wynagrodzenia. W przypadku utraty pracy może ubiegać się o zasiłek. Takie rozwiązanie jest też korzystne dla rodziców. Jeżeli cokolwiek się stanie, gdy dziecko było pod opieką niani, rodzice niczego od niej nie wyegzekwują, jeśli niania nie jest legalnie zatrudniona. Państwo płaci składki od pensji minimalnej. Jeśli pensja niani jest wyższa, rodzic musi opłacić ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Na szczęście tylko od nadwyżki, ale zawsze to dodatkowe koszty.

Aby skorzystać z tej formy pomocy publicznej, trzeba spełnić kilka warunków wstępnych:

Dziecko

  • Musi mieć skończone 20 tygodni.
  • Nie może korzystać z innej formy opieki dofinansowanej ze środków publicznych (np. żłobka, opiekuna dziennego albo klubu dziecięcego).
  • Opłacone składki za nianię można dostawać do końca roku szkolnego, w którym jej podopieczny skończy trzy lata. Jeśli nie można mu znaleźć miejsca w przedszkolu albo dziecko z innych przyczyn nie może pójść do przedszkola – dopłaty są przedłużone do końca roku szkolnego, w którym maluch ukończy cztery lata.

Rodzice

  • Oboje muszą pracować.
  • Muszą mieć umowę o pracę, umowę-zlecenie (niestety, umowa o dzieło się nie liczy), prowadzić firmę albo działalność rolniczą.
  • Nie mogą w tym czasie korzystać z urlopów rodzicielskich.

Niania

Może nią być babcia, dziadek, kuzyn, a nawet pełnoletnia siostra czy brat. Opiekunką nie może natomiast zostać rodzic, ale może nią być jego partner (nie mąż ani żona).
Musi mieć ważne badania sanitarno-epidemiologiczne. Niektóre kliniki oferują specjalne pakiety pod nazwą „Pakiet dla niań” czy „Zdrowa niania”. Jeśli w naszej miejscowości nie ma takich świadczeń, trzeba pójść do lekarza pierwszego kontaktu i poprosić o skierowania na takie właśnie badania. W efekcie przeprowadzonych testów dana osoba otrzymuje orzeczenie lub certyfikat o braku przeciwwskazań do wykonywania określonych prac – w tym przypadku do pracy z małymi dziećmi.

Następnie rodzic musi podpisać z opiekunką umowę uaktywniającą. Uwaga, to jest umowa cywilnoprawna, a nie o pracę. Musi być w niej zawarte m.in.: kiedy i jak niania ma się zajmować dzieckiem, jakie będzie jej wynagrodzenie, kiedy je będzie otrzymywała, co należy do jej obowiązków, na jaki czas umowa zostaje zawarta, jaki jest sposób rozwiązania umowy.

Potem trzeba wypełnić formularze i złożyć deklarację w ZUS. Rodzic zgłasza w ZUS siebie jako płatnika składek, a nianię jako ubezpieczoną. Powinien to zrobić w ciągu siedmiu dni od podpisania umowy z nianią. Jeśli ktoś nie chce lub nie potrafi wypełnić dokumentów, zrobią to urzędnicy w ZUS - wystarczy zgłosić się do najbliższej placówki. Potem jeszcze co miesiąc trzeba będzie wyliczać składki (które opłaci państwo) i składać dokumenty rozliczeniowe. Zawarcie umowy z nianią wiąże się też z obowiązkiem opłacania podatku dochodowego.

Niani, która jest legalnie zatrudniona, zgłoszona przez rodzica do ubezpieczenia chorobowego (na swój wniosek; ubezpieczenie chorobowe nie jest obowiązkowe) i przepracowała nieprzerwanie 90 dni, przysługuje zasiłek chorobowy i zwolnienie lekarskie. Rodzic z kolei ma prawo do zwolnienia z pracy, jeśli pokaże kopię L4 niani i swoje oświadczenie o tym, że musi sprawować opiekę nad dzieckiem. ZUS zapłaci mu za te dni jak za opiekę nad dzieckiem. Uwaga, są to nowe przepisy, obowiązują od listopada zeszłego roku, więc nie każdy pracodawca o tym wie!

Coś jest dla was niejasne? Więcej szczegółów poznacie, dzwoniąc pod numer telefonu 801 400 400 albo sprawdzając na www.zus.pl

To także może cię zainteresować:

Copyright © Agora SA