Co dziecko może zrobić samodzielnie

Z jednej strony chcemy, by dziecko uczyło się dbać o siebie i zaspokajać swoje potrzeby. Z drugiej - ono przecież jest wciąż małe i nieporadne, często potrzebuje pomocy. Jak to pogodzić?

Przede wszystkim uważnie obserwujcie dziecko. Ono samo wam pokaże, do czego jest już gotowe. Gotowe - co nie znaczy, że wszystko będzie robić szybko, sprawnie, bezbłędnie i dokładnie. Musicie uzbroić się w cierpliwość, wykazać dużo wyrozumiałości i pobłażliwości. I jeszcze do tego zaakceptować fakt, że wiele spraw potoczy się nie do końca po waszej myśli. W trudnych chwilach oddychajcie głęboko i przypominajcie sobie, że nabieracie kompetencji cennych w wielu trudnych sytuacjach życiowych...

Już rocznego malucha proście o pomoc przy ubieraniu. Gdy wkładacie mu bluzę, mówcie np.: "A teraz podnieś rączki do góry, wysoko". Wybierajcie dla niego ubrania, które łatwo założyć. Żadnych guzików, suwaków, pasków, ciasnych dekoltów, sznurowadeł, zapięć z tyłu... Zamiast trudnych do samodzielnego założenia rajstop sprawdzą się legginsy.

Jeśli półtoraroczny-dwuletni maluch mówi, że jest głodny, zaproponujcie, by sam sięgnął po jedzenie. Nie ugotuje sobie zupy, ale może wyjąć z kuchennej szafki deserek w słoiku lub jogurcik, wybrać, jaki woli smak, poszukać dla siebie łyżeczki (byle w szufladzie nie było noży, a palcom nie groziło przytrzaśnięcie - dyskretnie czuwajcie nad bezpieczeństwem).

Kiedy dwulatek zachłyśnie się możliwościa siadania na nocnik, pozwalajcie mu na to, choćby robił to co kilka minut. Dotąd nie miał żadnej kontroli nad kwestiami wydalania, teraz uświadamia sobie taką opcję i próbuje sprawować kontrolę nad swoim ciałem. To wielkie wyzwanie, będą niepowodzenia, ale warto kibicować jego uporowi w dążeniu do doskonałości.

Oto krótki przewodnik po tym, jak możemy wspierać dzieci w dążeniu do samodzielności na różnych etapach ich życia.

0-2 lata

Gdy twoje dziecko chce.

przewrócić się z pleców na brzuszek

wówczas ty.

pomóż tylko wtedy, gdy się denerwuje

Gdy twoje dziecko chce.

chwycić zabawkę, gdy ma jeszcze słabą koordynację ruchów

wówczas ty.

połóż zabawkę w zasięgu jego rąk, ale nie pomagaj jej złapać, chyba że bardzo się niecierpliwi

Gdy twoje dziecko chce.

raczkować po całym domu

wówczas ty.

zadbaj o bezpieczeństwo, wysprzątaj podłogę, pochowaj cenne i niebezpieczne przedmioty

Gdy twoje dziecko chce.

jeść samo, robiąc przy tym nieprawdopodobny bałagan

wówczas ty.

rozłóż folię lub gazetę pod jego krzesełkiem i pozwól mu próbować

Gdy twoje dziecko chce.

chodzić, nie trzymając cię za rękę

wówczas ty.

pozwól mu na to, ale bądź obok

Gdy twoje dziecko chce.

samo wkładać buty, ale trwa to godzinami

wówczas ty.

zaczynaj ubieranie odpowiednio wcześniej; pomóż tylko wtedy, gdy cię o to poprosi

2-4 lata

Gdy twoje dziecko chce.

odmówić jedzenia

wówczas ty.

daj mu kilka rzeczy do wyboru, nie walcz z nim

Gdy twoje dziecko chce.

uciec, gdy ktoś je przytula

wówczas ty.

uszanuj to

Gdy twoje dziecko chce.

przejść przez spokojną uliczkę, nie trzymając cię za rękę

wówczas ty.

nie! Jest jeszcze za małe. Stanowczo i poważnie wyjaśnij, jakie jest zagrożenie

Gdy twoje dziecko chce.

na spacerze przyglądać się wszystkiemu godzinami

wówczas ty.

nie poganiaj go, chyba że się gdzieś spóźniacie

Gdy twoje dziecko chce.

pomóc przy zmywaniu

wówczas ty.

pozwól mu umyć np. nietłukące się talerze. Przysuń dziecku stołeczek i daj mu fartuch. Razem wytrzyjcie podłogę, jeśli się zachlapie

Gdy twoje dziecko chce.

sprzątać

wówczas ty.

pozwól dziecku uruchomić odkurzacz i przejechać nim przez dywan czy manewrować szczotką i zmiotką

4-6 lat

Gdy twoje dziecko chce.

pomóc przy gotowaniu

wówczas ty.

pozwól mu odmierzać składniki, mieszać je i robić to, co nie wymaga kontaktu z gorącymi naczyniami ani ogniem

Gdy twoje dziecko chce.

zepsuć zabawkę

wówczas ty.

pozwól na to - to bardzo kreatywny rodzaj zabawy. Być może dziecku uda się ulepszyć zabawkę? Przy okazji nauczy się, że pewne zmiany są nieodwracalne

Gdy twoje dziecko chce.

zostawić nieposprzątane zabawki

wówczas ty.

spokojnie, ale stanowczo wyjaśnij, że trzeba je sprzątnąć. Możesz też spróbować zamienić sprzątanie w zabawę: sprzątać można na wyścigi, układać zabawki od największej do najmniejszej itp.

Gdy twoje dziecko chce.

porozmawiać o problemie, który wydaje ci się błahy

wówczas ty.

potraktuj to poważnie, wysłuchaj z uwagą i empatią

Więcej o: