Żylaki powrózka nasiennego: przyczyny, objawy i leczenie

Żylaki powrózka nasiennego, inaczej żylaki jądra, to najczęstsza korygowalna przyczyna niepłodności męskiej. Szacuje się, że żylaki powrózka to problem dotykający blisko 15 proc. populacji męskiej. Wykrywane są już u nastolatków. Co interesujące, większość żylaków powrózka nasiennego lokalizuje się po stronie lewej. Żylaki prawostronne powstają najczęściej wtórnie do zmian pierwotnych (po stronie lewej).

Żylaki powrózka nasiennego - istota problemu

Żylaki powrózka nasiennego są objawem nieprawidłowego poszerzenia naczyń żylnych, wchodzących w skład żylnego splotu wiciowatego w powrózku nasiennym. Splot wiciowaty odpowiada za odprowadzanie krwi żylnej z worka mosznowego. Gdy dochodzi do patologii, następuje jego przekrwienie wskutek zastoju krwi w poszerzonych splotach żylnych. Poszerzone naczynia żylne splotu wiciowatego w trakcie badania wyczuwalne są w obrębie moszny jako guzowate twory obecne nad jądrem. To żylaki powrózka nasiennego. Warto wspomnieć, że powrózek nasienny to anatomiczna struktura przebiegająca przez kanał pachwinowy do moszny. W skład powrózka nasiennego wchodzi nasieniowód, mięsień dźwigacz jądra, tętnica jądrowa, żylny splot wiciowaty, naczynia krwionośne zaopatrujące dźwigacz jądra oraz gałąź płciowa nerwu płciowo-udowego.

Czy jazda na rowerze powoduje męską niepłodność?

Żylaki powrózka nasiennego - podział

Żylaki powrózka nasiennego, w zależności od stadium zaawansowania klinicznego, dzielimy na trzy stopnie:

1. stopień 1. - żylaki powrózka nasiennego są bardzo małe i trudno je wyczuć podczas badania palpacyjnego,
2. stopień 2. - żylaki są większe, można je wyczuć podczas badania palpacyjnego. Nie są bardzo widoczne, powiększają się w pozycji stojącej. Wyczuwa się je na stojąco przy swobodnym oddechu,
3. stopień 3. - bardzo duże żylaki powrózka nasiennego. Widać je przez skórę worka mosznowego bez względu na pozycję, nie ma potrzeby napinania brzucha przez pacjenta.

Żylaki powrózka nasiennego - przyczyny

Powstawanie żylaków powrózka nasiennego to efekt szeroko rozumianej niewydolności żylnej miednicy. Najczęstszą przyczyną ich pojawiania się jest wzrost ciśnienia hydrostatycznego w naczyniach żylnych powrózka nasiennego. Wskutek jego działania dochodzi do zwiększonego nacisku krwi na ściany naczyń splotu żylnego wiciowatego. To z kolei prowadzi do poszerzenia, wydłużenia i poskręcania się żył. Inną przyczyną powstawania żylaków powrózka nasiennego może być dysfunkcja zastawek, wrodzone choroby tkanki łącznej, zakrzepica żylna, krążenie oboczne oraz zewnętrzny ucisk na żyły spowodowany guzem.

Żylaki powrózka nasiennego - objawy

U większości mężczyzn żylaki powrózka nasiennego nie dają żadnych objawów, zwykle są wykrywane przypadkowo podczas badania urologicznego czy USG jąder. Gdy zmiany są bardzo zaawansowane, może pojawić się uczucie ciężkości, dyskomfortu lub bólu w okolicy moszny lub pachwiny. Inne objawy to uczucie pieczenia w jądrach, nadmierne ucieplenie moszny, a także wybrzuszenia na jądrach. Długotrwały zastój żylny może doprowadzić do zmniejszonej objętości worka mosznowego i niepłodności.

Żylaki powrózka nasiennego - leczenie i diagnostyka

Żylaki rozpoznaje urolog podczas badania palapacyjnego. Do postawienia diagnozy niezbędne jest USG jąder.

W leczeniu żylaków powrózka nasiennego wykorzystuje się różne metody. To:

• embolizacja żylaków powrózka nasiennego, która polega na wprowadzeniu do zmienionego naczynia (przez niewielkie nacięcie w pachwinie), materiału embolizacyjnego. Ten prowadzi do zamknięcia światła żyły i zamyka przepływ krwi,
• sklerotyzacja naczynia żylnego, która polega na wprowadzeniu do naczynia krwionośnego środka farmakologicznego. Ten sprawia, że naczynie żylne obkurcza się i zasklepia,
• operacyjne leczenie powrózka nasiennego, które może być wykonane zarówno metodą laparoskopową, jak i techniką klasyczną. Po zabiegu pacjent wymaga dłuższej rekonwalescencji.

Decyzja o leczeniu żylaków powrózka u mężczyzn podejmowana jest w przypadku objawowej postaci choroby, w sytuacjach potwierdzonych zaburzeń składu nasienia i podejrzeniu niepłodności ze strony męskiej. Celem terapii jest zahamowanie żylaków powrózka, zmniejszenie temperatury jąder, jak również poprawa fizjologii plemników.