Mastopatia, inaczej dysplazja sutka, choroba włóknisto-torbielowata lub zmiany włóknisto-torbielowate, obejmuje łagodne zmiany w piersi. Zjawisko dotyczy głównie kobiet pomiędzy 35. a 50. rokiem życia, choć można ją rozpoznać także u kobiet młodszych. Mastopatia oznacza zmiany, które wymagają specjalistycznej kontroli i przeprowadzenia badań diagnostycznych, aby dokonać różnicowania ze zmianami nowotworowymi.
Mastopatia to określenie na łagodne, nienowotworowe zmiany w obrębie piersi, które charakteryzuje zwyrodnienie tkanki gruczołowej i tłuszczowej sutka. Termin obejmuje takie zmiany jak:
- torbiele,
- włóknienie,
- zwiększenie liczby gruczołów,
- proliferacja nabłonka,
- rozszerzenie przewodów wyprowadzających.
Mastopatia: przyczyny
Pierś zbudowana jest z gruczołów wyścielonych nabłonkiem oraz otaczającego je podścieliska, utworzonego przez tkankę łączną. Struktury budujące pierś pozostają pod kontrolą hormonalną oraz nerwową.
Najczęstszą i podstawową przyczyna pojawienia się zmian mastopatycznych są zaburzenia hormonalne, ściślej mówiąc nadmiar estrogenów i niedobór progesteronu. Zawirowania równowagi hormonalnej nasilają się u kobiet pomiędzy 45. a 55. roku życia. Przyczyną mastopatii mogą być także zaburzenie przemian hormonalnych w obrębie piersi.
Wskutek działania hormonów w miąższu piersi pojawiają się włóknisto-torbielowate zgrubienia, które przyjmują postać licznych lub pojedynczych zmian drobnotorbielkowych lub dużych torbieli w miąższu sutka. Wraz z wiekiem kobiety mastopatyczne zmiany zwyrodnieniowe piersi mogą się pogłębiać.
Mastopatia: objawy
Zmiany mastopatyczne zwykle występują w obu piersiach, pojawiają się wieloogniskowo. Manifestują się jako zgrubienia w piersi lub nieregularne stwardnienia, które są słabo odgraniczone od otaczających tkanek. Zmiany torbielowate mogą występować jako małe ogniska lub zajmować cały miąższ w jednej lub obu piersiach.
Włókniaki i torbiele w piersiach, wyczuwalne w czasie badania piersi, mogą sprawiać, że piersi są tkliwe i bolesne (choć większość zmian nie wywołuje bólu).Dolegliwości nasilają się szczególnie w ciągu kilku dni poprzedzających pojawienie się miesiączki, a ustępują po jej wystąpieniu. Wzrasta również wrażliwość w okolicy pachowej, zdarza się wyciek z brodawki sutkowej. Do innych możliwych dolegliwości należy obrzmienie sutków i towarzyszącemu mu uczucie ciężkich piersi.
Szacuje się, że z powodu mastopatii piersi może cierpieć nawet 90 procent dojrzałych kobiet. Jej objawy mogą być różnie nasilone.
Diagnostyka mastopatii: diagnostyka
Pierś mastopatyczną wykrywa się przez badanie palpacyjne. W badaniu dotykowym guzki przyrównywane są do „talerza pełnego grochu”. Istotny jest również wywiad z pacjentką i informacja o przyjmowanych lekach, chorobach i zmianach w piersi, które były zdiagnozowane wcześniej.
Wyczuwalne dotykiem drobne guzki w piersi należy różnicować z innymi, poważnymi schorzeniami piersi. Stąd niezbędne są systematyczne kontrole u specjalistów, a także diagnostyka, która obejmuje badania obrazowe, takie jak USG, które umożliwia rozpoznanie torbieli oraz mammografia, która uwidacznia zagęszczenia tkanek piersi w przypadku zmian włóknisto-torbielowatych lub obecność różnej wielkości zwapnień.
Czasem konieczne jest przeprowadzenie biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej, możliwe jest także pobranie fragmentu zmiany za pomocą biopsji gruboigłowej, a następnie poddanie go badaniu histopatologicznemu.Zmiany sugerujące proces nowotworowy usuwa się chirurgicznie.
Zobacz jak prawidłowo wykonuje się badanie piersi
Mastopatia: leczenie
Wśród sposobów leczenia mastopatii wyróżnia się metody, które mają na celu redukcję objawów takich jak ból czy tkliwość piersi, jak i leczenie przyczynowe. W leczeniu objawowym stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne (NPLZ), które pomagająłagodzić dolegliwości bólowe. Z kolei leczenie przyczynowe ma na celu przywrócenie prawidłowego stanu gospodarki hormonalnej i polega na włączeniu doustnej antykoncepcji hormonalnej (zwykle są to tabletki dwuskładnikowej).
Mastopatia: domowe sposoby
W łagodzeniu objawów mastopatii można sięgać po domowe, naturalne sposoby. Pozytywne rezultaty daje na przykład stosowanie witaminy E, a także oleju z wiesiołka dwuletniego.
