Umowa na zastępstwo a ciąża, jest zagadnieniem nad którym zastanawia się wiele kobiet. Kwestia jest problematyczna, a odpowiedź na pytanie, czy umowa na okoliczność ciąży zostaje przedłużona do dnia porodu, sprawia kłopot. Co jest przyczyną niejasności? Od 2016 roku umowa na zastępstwo nie jest już wyodrębniona przepisami prawa. Uznaje się ją za podtyp umowy o pracę na czas określony. To może wprowadzać w błąd, ponieważ w kontekście ciąży i przysługujących kobiecie praw umowa na czas określony i „umowa na zastępstwo” nieco się różnią.
Umowa na zastępstwo: co warto o niej wiedzieć?
Umowa na zastępstwo jest szczególnym typem umowy. Ponieważ w 2016 roku nowelizacja Kodeksu pracy usunęła z przepisów umowę termin pracy na zastępstwo, obecnie w sytuacji zastępowania pracownika przez zatrudnioną na czas jego nieobecności osobę mówi się o zwykłej umowie o pracę. To rodzaj terminowej umowy o pracę (na czas określony).
Umowa o pracę na zastępstwo zawierana jest w celu zastępstwa pracownika w czasie jego nieobecności w pracy, na przykład urlopu macierzyńskiego, urlopu bezpłatnego czy urlopu wychowawczego, jak również długiego zwolnienia lekarskiego. Warunkiem zatrudnienia pracownika na zastępstwo jest usprawiedliwiona nieobecność zastępowanego.
Umowa na zastępstwo ulega rozwiązaniu, gdy:
- wraca osoba zastępowana. Jeśli w umowie brak zapisu o tym, jak długo ma trwać zastępstwo, rozwiązanie stosunku pracy następuje z dniem powrotu osoby zastępowanej,
- ustaje stosunek pracy zastępowanej osoby,
- usprawiedliwiona nieobecność pracownika stała się nieobecnością nieusprawiedliwioną.
Od 22 lutego 2016 r. umowa na zastępstwo nie podlega już 3-dniowemu okresowi wypowiedzenia. Zależy on od zakładowego stażu pracy pracownika i wynosi:
- 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
- 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
- 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Art.251.§1. Kodeksu pracy mówi, że umowa na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech.
Umowa na zastępstwo może być wypowiedziana:
- z upływem terminu, na jaki została zawarta, czyli z dniem powrotu do pracy zastępowanego,
- przez pisemne oświadczenie pracownika lub pracodawcy z zachowaniem okresu wypowiedzenia,
- bez wypowiedzenia (gdy pracodawca lub pracownik dopuszczą się naruszeń),
- na mocy porozumienia stron.
Nieco inaczej wygląda kwestia wypowiedzenie w ciąży a umowa na zastępstwo. Warto podkreślić, że pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę kobiecie w ciąży i podczas urlopu macierzyńskiego. Wyjątkiem jest zaistnienie przyczyn uzasadniających rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika oraz wyrażenie zgody przez zakładową organizacja związkowa na zakończenie umowy. Choć pracodawca nie może rozwiązać z ciężarną umowy o pracę, ta w momencie, kiedy zastępowany pracownik wraca, traci zatrudnienie.
Umowa na zastępstwo a ciąża
Jak wygląda kwestia „umowa na zastępstwo a ciąża”? Przepisy prawa pracy obejmują kobiety w okresie ciąży i urlopu macierzyńskiego szczególną ochroną przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem stosunku pracy. Pełną ochroną objęte są jednak tylko ciężarne, które są zatrudnione na podstawie umów na czas nieokreślony. Jak wygląda sytuacja ciężarnych zatrudnionych na umowy na czas określony, w tym „umowy na zastępstwo”?
Zagadnienie umowa na zastępstwo a ciąża wyjaśnia artykuł 177 Kodeksu pracy. Jej§ 3 mówi, że umowa o pracę na czas określony, która rozwiązałyby się po upływie trzeciego miesiąca ciąży, automatycznie jest przedłużana do dnia porodu. Jednak §31 doprecyzowuje, że zasada nie dotyczy umowy o pracę na czas określony zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Oznacza to, że umowa na zastępstwo, choć jest umową na czas określony, nie ulega przedłużeniu do dnia porodu.
Umowa na zastępstwo a ciąża i zasiłek macierzyński
Jak wygląda kwestia „umowa na zastępstwo a macierzyński”? Umowa na zastępstwo nie przedłuża się do dnia porodu. Jeżeli pracownica w dniu porodu nie podlega ubezpieczeniu chorobowemu, po ustaniu zatrudnienia nie przysługuje jej zasiłek macierzyński.
Pracownicy która nie ma prawa do zasiłku macierzyńskiego przysługuje świadczenie rodzinne. Tak zwane kosiniakowe, odpowiednik zasiłku macierzyńskiego, jest wypłacane co miesiąc przez rok w kwocie 1000 zł netto miesięcznie.
Jak wygląda urlop macierzyński? Wyjaśniamy krok po kroku
