Cytologia wyniki - jak je odczytać?

Cytologia wyniki to temat, który spędza sen z powiek niemal każdej kobiecie. To badanie, które jest stosowane w diagnostyce raka szyjki macicy może mieć wyniki normalne bądź nieprawidłowe. Zwykle wyraża je skala Papanicolau oraz klasyfikacja "The Bethesda system" (TBS). Co warto wiedzieć w kwestii cytologia wyniki? Jak je odczytać?

Cytologia wyniki

Cytologia jest procedurą przesiewową w kierunku raka szyjki macicy. To badanie, które sprawdza obecność komórek przedrakowych lub rakowych z tarczy i kanału szyjki macicy. Badanie wykonuje lekarz w gabinecie ginekologicznym. Jest ono bezbolesne. Ile się czeka na wynik cytologii? Zwykle nie dłużej niż dwa tygodnie.

Zobacz także: Badanie usg w ciąży - na czym polega?

Zobacz wideo

Ponieważ badania cytologiczne są dokładne, wykonywane regularnie zmniejszają częstość występowania raka szyjki macicy i śmiertelność nawet o 80 procent. To podstawowe narzędzie ochrony przed nowotworem. Cytologia umożliwia wykrycie groźnych zmian we wczesnej fazie (tzw. przedinwazyjnej), która cechuje się bardzo dobrym rokowaniem i możliwością trwałego wyleczenia. Możliwa jest również cytologia na podłożu płynnym.

Do interpretacji wyników cytologii używa się:

  • systemu Papanicolau, który został opracowany w latach 50. XX wieku (obecnie wypierany przez skalę Bethesda),
  • system Bethesda (TBS) - opracowany przez Narodowy Instytut Onkologii USA, rekomendowany przez specjalistów na całym świecie, w tym Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. Jest bardzo precyzyjny. Jego przewaga nad systemem Papanicolau polega na tym, że zawiera dokładny opis stwierdzonych zmian.

Nieprawidłowy wynik cytologii

Istnieją dwa możliwe wyniki z cytologii: normalne/prawidłowe lub nieprawidłowe. Jeśli wyniki są prawidłowe, to oznacza to, że nie zidentyfikowano nieprawidłowych komórek. Normalne wyniki są czasami określane jako ujemne. W przypadku gdy wyniki cytologii są prawidłowe, kolejne badanie można wykonać dopiero za rok.

Żaden nieprawidłowy wynik cytologii nie jest potwierdzeniem raka szyjki macicy. Jeśli wyniki cytologii są nieprawidłowe, to oznacza, że na szyjce macicy znajdują się nieprawidłowe komórki, z których niektóre mogą mieć podwyższone ryzyko. Złe wyniki cytologii oznaczają, że lekarz może zalecić zwiększenie częstotliwości badań cytologicznych lub dokładniejsze obejrzenie tkanki szyjki macicy za pomocą kolposkopii (wziernikowanie szyjki macicy). Dopiero jednak pobranie wycinka tkankowego i badanie histopatologiczne może potwierdzić lub wykluczyć raka.

Wyniki cytologii - klasyfikacja Papanicolau

Do niedawna stosowana klasyfikacja Papanicolau była 5-stopniowa:

  • I° - prawidłowe komórki nabłonka, pojedyncze leukocyty,
  • II° - prawidłowe komórki nabłonka, bakterie, leukocyty,
  • III° - podział na III A i III B - dużo leukocytów, w III B komórki dysplastyczne (cytologia grupy 3),
  • IV° - komórki dyslastyczne oraz nowotworowe,
  • V° - liczne komórki nowotworowe, liczne leukocyty, erytrocyty.

Za wynik prawidłowy uznaje się stopnie I i II (cytologia grupa 1, cytologia grupa 2), zaś od stopnia III B wdrażano dalszą diagnostykę lub leczenie (cytologia grupa 3). Skala Papanicolau jest przejrzysta, ale przez specjalistów uważana za niewystarczającą (nie dostarcza niezbędnych informacji).

Cytologia wyniki - klasyfikacja TBS

Obecnie coraz częściej stosuje się klasyfikację "The Bethesda system" (TBS). W jej myśl uznaje się, że stopień I to wynik prawidłowy. Odpowiada on grupie I w skali Papanicolau i oznacza, że w rozmazie obecne są jedynie prawidłowe komórki nabłonka płaskiego i gruczołowatego.

Możliwy jest także wynik: cytologia prawidłowa z łagodnym stanem zapalnym (wówczas oprócz komórek prawidłowych rozmaz zawiera nieliczne komórki, które wskazują na stan zapalny), cytologia prawidłowa ze stanem zapalnym (wynik odpowiada grupie II Papanicolau, stwierdza komórki prawidłowe, komórki wskazujące na stan zapalny i nieliczne leukocyty w rozmazie).

Najbardziej pożądany wynik wg klasyfikacji TBS to NILM (ang: No Intraepithelial Lesion or Malignancy). Oznacza brak podejrzenia śródnabłonkowej neoplazji oraz raka. To wynik pozytywny.

Według klasyfikacji Bethesda złe wyniki cytologii oznaczane są w następujący sposób:

  • ASC - atypowe komórki nabłonka płaskiego świadczące o stanie zapalnym, nie oznaczające na tym etapie zmian nowotworowych, w tym:




      • ASC-US - atypowe komórki nabłonka płaskiego o nieokreślonym,







      • ASC-H - atypowe komórki nabłonkowe, gdzie nie można wykluczyć obecności zmian HSIL,





  • SIL - zmiany śródnabłonkowe, czyli obecność większej lub mniejszej ilości komórek, z których mogą się wykształcić zmiany nowotworowe:




      • L-SIL - niewielkie zmiany w komórkach nabłonka płaskiego, wynikające zazwyczaj z infekcji wywołanej przez wirus HPV. Określane też jako CIN1,







      • H-SIL - duże zmiany w komórkach nabłonka płaskiego, określane też jako CIN2 i CIN3,







      • AGC - atypowe zmiany w komórkach gruczołowych,







      • AGUS - nieprawidłowe komórki gruczołowe trudne do interpretacji,







      • AGCN - komórki podejrzane onkologicznie;





  • rak płaskonabłonkowy - nieinwazyjny rak szyjki macicy,
  • nowotwór złośliwy nie nabłonkowy (gruczołowy).

Wyniki cytologii w systemie Bethesda dostarczają informacji na temat rodzaju zakażenia, obecności nieprawidłowych komórek innych niż komórki nabłonkowe. Stwierdzają również, czy materiał do oceny był odpowiedni i czy oprócz komórek z tarczy części pochwowej obecne w nim były komórki z kanału szyjki macicy.

Więcej o:
Copyright © Agora SA