Faza folikularna to pierwszy z trzech etapów prawidłowego cyklu menstruacyjnego. Rozpoczyna się w pierwszym dniu cyklu, wraz z krwawieniem miesiączkowym i kończy się, gdy rozpoczyna się owulacja. Po fazie folikularnej ma miejsce etap owulacyjny, a następnie faza lutealna.
Podczas każdego z etapów zarówno w błonie śluzowej macicy, jak i jajnikach zachodzą cykliczne, charakterystyczne dla każdej fazy zmiany. U wszystkich kobiet owe cechy cyklu są niezmienne - ich celem jest przygotowanie macicy na przyjęcie zarodka.
Długość fazy folikularnej jest kwestią nie tylko indywidualną, ale i zmienną, zależy bowiem od wielu czynników. Jeśli przyjmiemy, że u zdrowej kobiety średnia długość całego cyklu menstruacyjnego wynosi 28 dni, faza folikularna trwa dni 14.
Faza folikularna - hormony
Cykliczne zmiany zachodzące w organizmie kobiety w wieku rozrodczym wynikają ze zmiany stężeń hormonów płciowych. Poziom progesteronu, który bardzo spada przed miesiączką, pozostaje niski aż do końca fazy folikularnej. Wzrasta dopiero po owulacji. Odwrotnie proporcjonalny do jego stężenia jest poziom estrogenu, dzięki któremu możliwe są zmiany w grubości błony śluzowej macicy. Za jej rozrost odpowiedzialny jest właśnie estrogen, którego wzrost obserwuje się dzień przed zakończeniem fazy folikularnej.
Najważniejszym hormonem produkowanym w faziefolikularnej jest FSH, czyli hormon folikulotropowy, odpowiedzialny za stymulację rozwoju pęcherzyków jajnikowych. Wytwarza go przedni płat przysadki mózgowej. Faza folikularna zaczyna się wraz ze wzrostem stężenia FSH we krwi.
Faza folikularna. Hormon folikulotropowy
Hormon folikulotropowy w czasie cyklu powinien mieścić się w granicach 1,4-9,6 j.m./l. Wyższy poziom może wskazywać na zaburzenie pracy jajników, a niższy świadczyć o zaburzeniach czynności przysadki mózgowej.
Aby określić poziom FSH, należy wykonać badanie krwi. Najczęściej równocześnie określa się stężenia innych hormonów, takich jak progesteron, estradiol i testosteron.
Faza folikularna a błona śluzowa macicy
Na początku fazy folikularnej, podczas miesiączki, złuszcza się endometrium, czyli pogrubiona błona śluzowa macicy. To dlatego wówczas wyściółka macicy jest bardzo cienka - najcieńsza w całym cyklu miesiączkowym. W dalszej części fazy folikularnej dochodzi do pogrubienia endometrium. Najpierw pojawiają się komórki nabłonka wydzielniczego, później rozrastają się pozostałe warstwy. Organizm przygotowuje się na potencjalną ciążę.
Faza folikularna - rozwój pęcherzyków
Faza folikularna przebiega równocześnie z rozwojem pęcherzyka jajnikowego. W tym czasie w jajnikach dojrzewają pęcherzyki, które rozpoczynają produkcję estrogenów, dzięki którym błona śluzowa macicy ulega pogrubieniu. Tworzy się doskonałe środowisko dla plemników - śluz szyjkowy przestaje być lepki, zaczyna się rozciągać, co pomaga przedostać się plemnikom w stronę komórki jajowej.
Estrogeny dostają się do krwiobiegu oraz przysadki mózgowej, wpływając na zmniejszenie wydzielania hormonu folikulotropowego. W miarę wzrostu pęcherzyków w jajnikach pojawia się coraz więcej estrogenów, które hamują wydzielanie FSH. Im więcej estrogenów, tym mniej hormonu folikulotropowego.
Około szóstego dnia cyklu wyłania się pęcherzyk dominujący. Pełną dojrzałość osiąga ten, który ma największą ilość estrogenów. Stężenie FSH spada, rozwija się już tylko jedna komórka.
W dojrzałym pęcherzyku znajduje się komórka jajowa, która zostanie uwolniona podczas owulacji. Tuż przed owulacją w pęcherzyku gwałtownie rośnie zawartość estrogenów. Faza folikularna dobiega końca, gdy hormon luteinizujący osiąga szczytową wartość.
To także może cię zainteresować:
