Estrogeny to grupa hormonów płciowych, do których zaliczają się trzy główne postaci estrogenu, naturalnie występujące u kobiet. To estriol, estradiol i estron (oraz estetrol, wytwarzany wyłącznie w ciąży).
Estrogeny nazywane są hormonami żeńskimi, ponieważ największą rolę odgrywają w organizmie kobiet. Są jednak istotne także dla mężczyzn. Ich niedobór u panów może być bowiem przyczyną niepłodności.
Hormony płciowe należące do grupy estrogenów w organizmie kobiety są produkowane głównie w jajnikach i nadnerczach, ale również, choć w niewielkim stopniu, w tkance tłuszczowej. U kobiet w ciąży estrogeny wytwarzane są przez łożysko, zaś u mężczyzn - w jądrach oraz korze nadnerczy (choć w zdecydowanie mniejszej ilości). Produkcję estrogenów reguluje hormon folikulotropowy, wydzielany przez przysadkę mózgową. Stężenie estrogenu u kobiet zmienia się w trakcie cyklu miesiączkowego.
Estrogen - hormon kobiecości. Rola w organizmie kobiety
Estrogen jest odpowiedzialny za wiele procesów zachodzących w organizmie - nie tylko płciowych. U kobiet nade wszystko odpowiadają za rozwój drugo- i trzeciorzędowych cech płciowych: warunkują wzrost macicy, jajowodów, pochwy, zewnętrznych narządów płciowych i piersi, tak na etapie życia płodowego, jak w okresie dojrzewania. To dzięki nim kobiety mają typowo kobiecą budowę ciała - wąską talię czy szersze biodra. Hormony te wpływają na kształtowanie nie tylko sylwetki, ale również psychiki, emocji, samopoczucia i popędu płciowego.
Estrogeny regulują także fazy cyklu miesiączkowego:
- dzięki nim dochodzi do rozrostu endometrium, co przygotowuje macicę do przyjęcia zapłodnionej komórki jajowej,
- pobudzają wytwarzanie hormonu luteinizującego, który jest odpowiedzialny za owulację i tworzenie się ciałka żółtego,
- wpływają na wydzielania śluzu i zakończenie krwawienia miesiączkowego.
Dowodem na prawidłowe funkcjonowanie tej grupy hormonów płciowych są regularne cykle miesiączkowe.
Estrogen reguluje również gospodarkę wapniową i węglowodanową. Jego prawidłowy poziom chroni przed chorobami krążenia, zapewnia optymalną przemianę tłuszczową, reguluje gospodarkę lipidową, zwiększając poziom "dobrego" cholesterolu (HDL) i obniżając poziom cholesterolu "złego" (LDL).
Estrogen - zaburzenia
Nieprawidłowe miesiączkowanie, nadmierne owłosienie czy niepłodność są sytuacjami, które mogą wskazywać na zaburzenia produkcji estrogenów. Ich nadmiar lub niedobór w organizmie może wywołać wiele czynników, takich jak dieta, wysiłek i stres. Nie bez znaczenia jest wiek i uwarunkowania genetyczne.
Zaburzenia w zakresie stężenia estrogenów nie są obojętne dla zdrowia, wiążą się z tym różne niedogodności, dolegliwości i dysfunkcje. Zarówno nadmiar, jak i niedobór estrogenu nie jest korzystny dla organizmu.
Nadmiar estrogenu
Objawem nadmiaru estrogenów są zaburzenia miesiączkowania, przyrost masy ciała, powiększenie się piersi. Mogą pojawić się nudności czy wymioty, migreny i gorsze samopoczucie. Nadmiar estrogenów zwiększa ryzyko pojawienia się zakrzepów i zatorów, a także zaburzeń funkcji wątroby.
Przyczyną nadmiaru estrogenu może być nowotwór jajnika, ale także nadmiar hormonów dostarczanych pod postacią leków.
Niedobór estrogenu
Poziom estrogenów u kobiet spada po menopauzie, ponieważ organizm przestaje je produkować. Wynika z tego wiele dolegliwości, które są powiązane z okresem przekwitania, choć na dyskomfort wynikający z niedoboru estrogenów mogą skarżyć się nie tylko kobiety po klimakterium, ale i młodsze.
Objawami niedoboru estrogenów są: zaburzenia miesiączkowania, niepłodność, osteoporoza, męski typ owłosienia płciowego (hirsutyzm) oraz pojawienie się innych cech męskich, co świadczy o zaniku drugo- i trzeciorzędowych cech płciowych.
Każda niepokojąca sytuacja, mogąca wskazywać tak na nadmiar, jak i niedobór estrogenu, powinna być przez kobietę skonsultowana z ginekologiem.
To także może cię zainteresować:
