Progesteron - jaką pełni rolę?
Progesteron, inaczej luteina, jest wytwarzany przez jajniki, ciałko żółte w czasie fazy lutealnej i łożysko podczas ciąży. Progesteron kontroluje i reguluje cykl miesiączkowy, ma decydujące znaczenie przy zapłodnieniu. Niezwykle istotna jest jego rola w czasie ciąży, ponieważ progesteron:
- przygotowuje śluzówkę na przyjęcie zarodka,
- umożliwia zagnieżdżenie zapłodnionej komórki jajowej w błonie śluzowej macicy,
- odpowiada za utrzymanie ciąży, wpływa na zmniejszenie kurczliwości mięśniówki macicy i hamuje skurcze macicy,
- przygotowuje gruczoły sutkowe do produkcji mleka.
Stężenie progesteronu zmienia się w zależności od cyklu miesiączkowego kobiety. Jest niskie w fazie folikularnej, a wzrost jego stężenia odnotowuje się po owulacji, kiedy błona śluzowa macicy przygotowuje się do potencjalnej implantacji zarodka. Jeśli nie dojdzie zagnieżdżenia, poziom progesteronu spada i pojawia się miesiączka. W 10-14 tygodniu ciąży produkcję luteiny przejmuje łożysko. Brak zmian stężenia progesteronu podczas cyklu miesiączkowego wskazuje na brak owulacji.
Luteina to inaczej progesteron Shutterstock
Progesteron. Kiedy wykonuje się badania?
Badanie progesteronu wymaga pobrania krwi z żyły łokciowej. U kobiet konieczne jest pobranie kilkakrotne, na poszczególnych etapach cyklu miesiączkowego (na przykład w diagnostyce niepłodności badanie oznaczenia progesteronu we krwi przeprowadza się trzy razy między 4. a 11. dniem przed spodziewaną miesiączką).
Badanie stężenia progesteronu wykonuje się:
- gdy występują zaburzenia hormonalne,
- gdy pojawia się ból brzucha i krwawienia z dróg rodnych,
- w diagnostyce niepłodności,
- aby monitorować owulację,
- aby kontrolować przebieg ciąży,
- aby ocenić rozwój płodu oraz funkcję łożyska,
- we wczesnej ciąży (w celu rozpoznania ciąży pozamacicznej czy utraty ciąży),
- aby ocenić skuteczność leczenia po podaniu progesteronu.
Progesteron - normy
Za prawidłowy poziom progesteronu u kobiet, które nie są w ciąży, uznaje się wartości:
- < 0,6 – 3,6 nmol/l - faza folikularna
- 1,5 – 5,5 nmol/l - owulacja
- 3,0-68,0 nmol/l - faza lutealna
- < 0,6 – 3,2 nmol/l - menopauza
Należy pamiętać, iż zakresy norm różnią się w zależności od laboratorium. Wynik badania progesteronu powinien zawierać zakres referencyjny dla konkretnego wyniku.
Stężenie i normy progesteronu zależą od:
- fazy cyklu bądź ciąży (poziom progesteronu wzrasta podczas owulacji oraz we wczesnej ciąży),
- wieku,
- płci (u mężczyzn niewielkie ilości progesteronu produkowane są w jądrach i nadnerczach. Norma u mężczyzn wynosi 0,2–1,38 ng/ml).
Progesteron - normy w ciąży
Normy progesteronu w ciąży zmieniają się i są inne dla każdego tygodnia ciąży. Stężenie wykazuje stałą tendencję wzrostową - od początku ciąży do porodu.
Za prawidłowy poziom progesteronu u kobiet, które są w ciąży, uznaje się wartości:
- 4 tydzień - 21.6 ng/ml
- 12 tydzień - 33.4 ng/ml
- 20 tydzień - 55.6 ng/ml
- 30 tydzień - 104.5 ng/ml
- 40 tydzień - 166.2 ng/ml
Wysoki poziom progesteronu
Wysoki progesteron może wskazywać na:
- niewydolność wątroby,
- ciążę powikłaną zaśniadem groniastym,
- torbiele jajników,
- guzy nadnercza,
- guzy jajników,
- zespół nadnerczowo-płciowego,
- zespół policystycznych jajników,
- ciążę mnogą.
Duże stężenie progesteronu może powodować obrzęki, zatrzymanie wody w organizmie,żylaki, wolniejszy przepływ krwi.
Niski poziom progesteronu
Niski poziom progesteronu świadczyć może o:
- zaburzeniu funkcji łożyska,
- zatruciu ciążowym,
- stanie przedrzucawkowym,
- ciąży pozamacicznej.
Niedobór progesteronu może prowadzić do:
- poronień,
- zaburzeń miesiączkowania, krwawień śródcyklicznych,
- niepłodności,
- kłopotów z cerą,
- wypadania włosów,
- tycia,
- PMS,
- niepłodności.
Duży spadek progesteronu odnotowuje się podczas klimakterium, kiedy organizm kobiety przygotowuje się na wygaśnięcie funkcji jajników.
Progesteron poniżej normy - leczenie
Sposób leczenia niedoboru progesteronu zależy od przyczyny, która go spowodowała. To dlatego najpierw należy ją ustalić, a później wdrożyć leczenie. Wskazaniami do stosowania leków z luteiną są krwawienia we wczesnej ciąży, profilaktyka porodu przedwczesnego, rozrosty endometrium, hormonalna terapia zastępcza.
To także może cię zainteresować:
