Progesteron - jaką pełni rolę?
Progesteron, inaczej luteina, jest wytwarzany przez jajniki, ciałko żółte w czasie fazy lutealnej i łożysko podczas ciąży. Progesteron kontroluje i reguluje cykl miesiączkowy, ma decydujące znaczenie przy zapłodnieniu. Niezwykle istotna jest jego rola w czasie ciąży, ponieważ progesteron:
- przygotowuje śluzówkę na przyjęcie zarodka,
- umożliwia zagnieżdżenie zapłodnionej komórki jajowej w błonie śluzowej macicy,
- odpowiada za utrzymanie ciąży, wpływa na zmniejszenie kurczliwości mięśniówki macicy i hamuje skurcze macicy,
- przygotowuje gruczoły sutkowe do produkcji mleka.
Stężenie progesteronu zmienia się w zależności od cyklu miesiączkowego kobiety. Jest niskie w fazie folikularnej, a wzrost jego stężenia odnotowuje się po owulacji, kiedy błona śluzowa macicy przygotowuje się do potencjalnej implantacji zarodka. Jeśli nie dojdzie zagnieżdżenia, poziom progesteronu spada i pojawia się miesiączka. W 10-14 tygodniu ciąży produkcję luteiny przejmuje łożysko. Brak zmian stężenia progesteronu podczas cyklu miesiączkowego wskazuje na brak owulacji.
Progesteron. Kiedy wykonuje się badania?
Badanie progesteronu wymaga pobrania krwi z żyły łokciowej. U kobiet konieczne jest pobranie kilkakrotne, na poszczególnych etapach cyklu miesiączkowego (na przykład w diagnostyce niepłodności badanie oznaczenia progesteronu we krwi przeprowadza się trzy razy między 4. a 11. dniem przed spodziewaną miesiączką).
Badanie stężenia progesteronu wykonuje się:
- gdy występują zaburzenia hormonalne,
- gdy pojawia się ból brzucha i krwawienia z dróg rodnych,
- w diagnostyce niepłodności,
- aby monitorować owulację,
- aby kontrolować przebieg ciąży,
- aby ocenić rozwój płodu oraz funkcję łożyska,
- we wczesnej ciąży (w celu rozpoznania ciąży pozamacicznej czy utraty ciąży),
- aby ocenić skuteczność leczenia po podaniu progesteronu.
Progesteron - normy
Za prawidłowy poziom progesteronu u kobiet, które nie są w ciąży, uznaje się wartości:
- < 0,6 – 3,6 nmol/l - faza folikularna
- 1,5 – 5,5 nmol/l - owulacja
- 3,0-68,0 nmol/l - faza lutealna
- < 0,6 – 3,2 nmol/l - menopauza
Należy pamiętać, iż zakresy norm różnią się w zależności od laboratorium. Wynik badania progesteronu powinien zawierać zakres referencyjny dla konkretnego wyniku.
Stężenie i normy progesteronu zależą od:
- fazy cyklu bądź ciąży (poziom progesteronu wzrasta podczas owulacji oraz we wczesnej ciąży),
- wieku,
- płci (u mężczyzn niewielkie ilości progesteronu produkowane są w jądrach i nadnerczach. Norma u mężczyzn wynosi 0,2–1,38 ng/ml).
Progesteron - normy w ciąży
Normy progesteronu w ciąży zmieniają się i są inne dla każdego tygodnia ciąży. Stężenie wykazuje stałą tendencję wzrostową - od początku ciąży do porodu.
Za prawidłowy poziom progesteronu u kobiet, które są w ciąży, uznaje się wartości:
- 4 tydzień - 21.6 ng/ml
- 12 tydzień - 33.4 ng/ml
- 20 tydzień - 55.6 ng/ml
- 30 tydzień - 104.5 ng/ml
- 40 tydzień - 166.2 ng/ml
Wysoki poziom progesteronu
Wysoki progesteron może wskazywać na:
- niewydolność wątroby,
- ciążę powikłaną zaśniadem groniastym,
- torbiele jajników,
- guzy nadnercza,
- guzy jajników,
- zespół nadnerczowo-płciowego,
- zespół policystycznych jajników,
- ciążę mnogą.
Duże stężenie progesteronu może powodować obrzęki, zatrzymanie wody w organizmie,żylaki, wolniejszy przepływ krwi.
Niski poziom progesteronu
Niski poziom progesteronu świadczyć może o:
- zaburzeniu funkcji łożyska,
- zatruciu ciążowym,
- stanie przedrzucawkowym,
- ciąży pozamacicznej.
Niedobór progesteronu może prowadzić do:
- poronień,
- zaburzeń miesiączkowania, krwawień śródcyklicznych,
- niepłodności,
- kłopotów z cerą,
- wypadania włosów,
- tycia,
- PMS,
- niepłodności.
Duży spadek progesteronu odnotowuje się podczas klimakterium, kiedy organizm kobiety przygotowuje się na wygaśnięcie funkcji jajników.
Progesteron poniżej normy - leczenie
Sposób leczenia niedoboru progesteronu zależy od przyczyny, która go spowodowała. To dlatego najpierw należy ją ustalić, a później wdrożyć leczenie. Wskazaniami do stosowania leków z luteiną są krwawienia we wczesnej ciąży, profilaktyka porodu przedwczesnego, rozrosty endometrium, hormonalna terapia zastępcza.
To także może cię zainteresować:
