Na czym polega cewnikowanie pęcherza moczowego?
Cewnikowanie pęcherza moczowego polega na wprowadzeniu przez cewkę moczową do pęcherza cewnika, co umożliwia odprowadzenie moczu z układu moczowego. Cewnik urologiczny to cienka, elastyczna rurka połączona ze zbiornikiem. Zakłada się go wyłącznie wtedy, kiedy jest to konieczne - w celu diagnozowania choroby bądź gdy wymaga tego proces leczenia.
Cewnikowanie pęcherza moczowego - wskazania
Istnieje wiele wskazań do cewnikowania pęcherza moczowego, stąd przeprowadza się je często. Można podzielić je na lecznicze i diagnostyczne.
Cewnikowanie pęcherza moczowego ze wskazań diagnostycznych wykonuje się na przykład w celu precyzyjnej oceny ilości wydalanego moczu (przeprowadzenie bilansu płynów). To tak zwana ocena diurezy. Zabieg cewnikowania wykorzystuje się także do pobrania moczu do badań, jeśli nie ma innej możliwości jego pozyskania, do podania środka cieniującego, co jest niezbędne w trakcie cystografii lub soli fizjologicznej podczas badania urodynamicznego.
Cewnikowanie pęcherza moczowego jest konieczne w przypadku osób chorych w ciężkim stanie ogólnym, utrzymywanych w śpiączce farmakologicznej oraz gdy wydalenie moczu w sposób naturalny jest niemożliwe. Cewnikowanie przeprowadza się czasem u kobiet rodzących oraz po porodzie, jeśli nie mogą opróżnić pęcherza.
Inne wskazania do cewnikowania pęcherza moczowego to: przerost prostaty, uraz krocza i uszkodzenie cewki, okres po operacji układu płciowego czy pokarmowego, umożliwienie gojenia ran dróg moczowych po zabiegach urologicznych, chemioterapia dopęcherzowa w nowotworach układu moczowego.
Niektórzy chorzy muszą mieć podłączony cewnik na stałe. To osoby z chorobami neurologicznymi lub pęcherzem neurogennym.
Cewnikowanie pęcherza moczowego - procedura i technika
U większości osób cewnikowanie polega na wprowadzeniu cewnika przez cewkę do pęcherza. Ponieważ stosuje się żel znieczulający, prawidłowo przeprowadzony zabieg nie boli. Zwykle używa się cewnika, który ma dwa ujścia - jeden na sól fizjologiczną, co ma zabezpieczyć cewnik przed wysunięciem i drugi, do którego podłączony jest zbiornik (worek) na mocz.
Cewnikowanie polega na wprowadzeniu cewnika najczęściej przez cewkę do pęcherza, ale nie zawsze. Bywa, że trzeba go poprowadzić aż do moczowodów, aby opróżnić nerki, ale zdarzają się sytuacje, kiedy wprowadza się go przez skórę do nerki. Gdy zachodzi podejrzenie przerwania ciągłości cewki moczowej cewnik zakłada się jeszcze inaczej - wkłuwając się bezpośrednio przez brzuch do pęcherza. Jest to tak zwane nakłucie nadłonowe.
Cewnikowanie pęcherza moczowego - przeciwwskazania
Istnieją przeciwwskazania do cewnikowania pęcherza moczowego. Jest to między innymi:
- ostre zapalenie gruczołu krokowego,
- zwężenie cewki moczowej,
- przerwanie ciągłości cewki moczowej.
Jakie są powikłania po cewnikowaniu pęcherza moczowego?
Z cewnikowaniem wiążą się różne powikłania, najczęstszy to zakażenie cewki moczowej i pęcherza. To dlatego cewnik urologiczny zakłada się na możliwie najkrótszy okres - zakażeniom układu moczowego sprzyja bowiem nie tylko jego wprowadzanie, ale i obecność. Źródłem zakażenia są zwykle bakterie z okolicy okołocewkowej i okołoodbytowej.
O ile ryzyko pojawienia się infekcji jest niewielkie w przypadku jednorazowego cewnikowania, o tyle wzrasta ono, jeśli cewnik w cewce moczowej pozostaje przez dłuższy czas.
Kolejnymi powikłaniami cewnikowania pęcherza moczowego jest uszkodzenie cewki moczowej oraz jej przerwanie. Może do tego doprowadzić nieumiejętne i niedelikatne zakładanie bądź wyjmowanie cewnika, które nie tylko sprawia ból, ale i prowadzi do uszkodzeń.
