Polscy lekarze zrewolucjonizują terapię dzieci z autyzmem? Wymyślili kostkę, która uczy przewidywania

Elektroniczna kostka z dotykowymi ekranami może być przełomowym odkryciem i pomóc w terapii dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Pomysłodawca kostki, neurobiolog dr Adam Pabiś: Testowy trening z kostką pokazał, że dziecko rozwija umiejętności przewidywania.

Prototyp elektronicznej kostki (ang. Cube Mirror) opracowano w warszawskim Centrum Nowoczesnej Audiologii Kinetic, na czele którego stoi neurobiolog, audiolog dr Adam Pabiś.

Kostka ma kształt sześcianu, a jej ścianki tworzą ekrany dotykowe. Ruch kostki jest zintegrowany z wirtualną kostką elektroniczną, wyświetlaną na ekranie tabletu, komputera czy smartfona. Każdy ruch jest monitorowany przez program, który sprawdza jego dokładność i poprawność.

Wygląda tak:

Cube mirror kostkaCube mirror kostka fot. materiały prasowe

Kostka może stanowić element terapii dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i wspomagać u nich odwzorowywanie zachowań z otaczającego je świata.

Winne neurony lustrzane

Kluczową rolę w odczuwaniu emocji, empatii, uczeniu się poprzez naśladowanie odgrywają komórki nerwowe zwane neuronami lustrzanymi.

Neurobiolog, dr Adam Pabiś tłumaczy:

Neurony lustrzane cały czas są obiektem badań. Wiemy już, że są jednym z najważniejszych łączników pomiędzy pamięcią, uwagą oraz nauką.

I wyjaśnia, jaki związek neurony lustrzane mają z autyzmem: - Zaburzoną pracę tych neuronów naukowcy obserwują w ośrodku wzroku, słuchu i motoryki u dzieci z objawami autyzmu. Stąd dzieci te mają trudności np. z uczeniem się poprzez naśladowanie i z przewidywaniem rozmaitych sytuacji.

Kostka pomoże przewidywać

Zadaniem kostki jest wytrenowanie neuronów lustrzanych w procesie przewidywania.

Dr Pabiś tłumaczy obrazowo, jak mamy to rozumieć:

- Jeżeli widzimy, że pod wpływem wibracji telefon spadł z biurka, kładziemy go dalej albo wyłączamy wibracje - to jest proces, w którym uczestniczą neurony lustrzane, pamięć i uwaga – mówi doktor i podaje kolejny przykład:

- Podobnie jest z emocjami: jeżeli raz spotkamy się z nieprzychylnym urzędnikiem, wiemy, że za drugim razem można spodziewać się tego samego efektu. Dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu często nie potrafią tego, co zaobserwowały, przenieść w proces przyszłego przewidywania jako proces rozwijający układ nerwowy, umiejętności komunikacyjne itd.

Terapia z kostką może uruchomić proces przewidywania i aktywować neurony lustrzane, a to oznacza, że trening poprawiłby samodzielność dziecka.

Neurony się uczą i zapamiętują

Twórcy kostki proponują dwie opcje treningu. Jedna z nich to bieżące odwzorowanie ruchu kostki wirtualnej za pomocą kostki fizycznej.

- Obserwujemy kostkę wirtualną i jeżeli zmienia bok, na którym leży, od razu próbujemy go odwzorować za pomocą kostki fizycznej w tej samej chwili - tłumaczy dr Pabiś.

Druga opcja wykorzystuje tzw. opóźnienia, w których wirtualna kostka wykonuje sekwencje ruchu i znika. W tej opcji treningu zadaniem jest idealne odwzorowanie ruchu. Kostka potrafi zmienić położenie od 3 do 60 razy, zatem skomplikowanie ruchu wzrasta wraz z prawidłowym jego odwzorowaniem.

Tego rodzaju trening - jak mówi pomysłodawca urządzenia - sprawia, że neurony lustrzane uczą się, zapamiętują powtarzający się ruch i po pewnym czasie potrafią przewidzieć kolejny ruch kostki.

Czy szczepionki wywołują autyzm? [NaZdrowie]

35 dzieci jest już po terapii kostką. Są efekty

Logopedzi i neurologowie testowali urządzenie przez dwa miesiące na grupie 35 dzieci.

- Trening odbywał się przez godzinę dziennie, 5 dni w tygodniu, postępy badaliśmy za pomocą aplikacji. Dziecko w pierwszym dniu nie odwzorowało żadnego ruchu kostki wirtualnej na 5 sekwencji, po tygodniu dziecko na 5 ruchów (zmiana boku położenia kostki) odwzorowywało prawidło dwie sekwencje. Po 4 tygodniach potrafiło poprawnie odwzorowywać wszystkie kombinacje ruchu kostki, która liczyła maksymalnie 15 różnych kombinacji. Trening pokazał, że urządzenie może być zastosowane i że dziecko progresywnie rozwija umiejętności przewidywania - podsumowuje testy audiolog.

Kolejne badania i testy kostki zaplanowano na sierpień. Tym razem potrwają one pół roku i będą powadzone na grupie 100 dzieci.

Dziecko można zgłosić na badania tutaj

Terapia potrwa kilka miesięcy

 Zgodnie z założeniami projektu terapia będzie dopasowywana indywidualnie do wieku i płci dziecka. Przed rozpoczęciem terapii badane będą procesy poznawcze dziecka, pojemność pamięci długo- i krótkotrwałej, wzrok, słuch.

- Za pomocą specjalnej platformy diagnostycznej* można będzie zbadać aktywność neuronów lustrzanych i sprawdzić, czy ich populacja jest duża czy mała. Na tej podstawie trening będzie modyfikowany i dopasowywany do każdego pacjenta - tłumaczy dr Pabiś.

Twórcy urządzenia chcieliby uruchomić produkcję kostki na rynku globalnym.  Zapowiadają, że chcą udostępniać kostkę poprzez zamówienia on-line. Rodzic będzie mógł zamówić kostkę z oprogramowaniem do domu. Jeśli jednak nie będzie się czuł pewnie przy jej obsłudze, może zgłosić się do profesjonalnych ośrodków, w których urządzenia te będą wykorzystywane.

* Platforma diagnostyczna

Zespół dr Adama Pabisia pracuje nad globalnym protokołem diagnostycznym, który być może umożliwi rozwiązywanie problemów zaburzeń spektrum autyzmu w prawidłowej kolejności.

Dr Pabiś tłumaczy w uproszczeniu, jak przebiegałaby wówczas diagnostyka i jakie byłyby jej kolejne etapy:

1. Badania laboratoryjne

Badania białek neurotroficznych BDNF, serotoniny, dopaminy, kortyzolu, receptorów Cb1 Cb2.

2. Zwiększenie stężeń

Jeżeli u dziecka wyjdzie zaburzony poziom białek BDNF bądź serotoniny, wówczas będziemy pracować nad tym z dietetykiem, aby wyniki przywrócić do normy.

3. Badanie słuchu, wzroku, procesów poznawczych

Badamy procesy poznawcze, słuch, wzrok i patrzymy, czy tu nie ma czynnika patologicznego samego w sobie.

4. Rozwiązanie problemu

Jeżeli dotychczasowa diagnostyka wykazała zaburzenie, postaramy się je rozwiązać.

5. Trening kostką

Jeżeli dziecko będzie miało dobrą, ustabilizowaną m.in. produkcję białek neurotroficznych, serotoniny, wówczas możemy rozpocząć trening neuronów lustrzanych za pomocą kostki lustrzanej.

Więcej informacji na stronie auti.center

Powinno cię również zainteresować:

Copyright © Agora SA