Rozwód z orzeczeniem o winie: obowiązek ustalenia winy
W postępowaniu rozwodowym sąd nie tylko orzeka o rozwodzie pomiędzy dotychczasowymi małżonkami. Ma także obowiązek ustalenia, czy któryś małżonek ponosi winę za rozkład pożycia małżeńskiego. A jak to może wyglądać w praktyce? Sąd może orzec, że winę ponosi jeden z małżonków, oboje małżonkowie bądź żadne z nich. Kodeks rodzinny i opiekuńczy wiąże szereg konsekwencji z kwestią winy, dlatego też rozwodzący się małżonkowie często angażują się w proces, starając się udowodnić winę drugiej strony.
Zawinione przyczyny rozwodu
Rozwód może zostać orzeczony z wielu rozmaitych przyczyn. Najczęściej spotykanymi są:
- Alkoholizm – najczęstsza przyczyna rozwodów
- Porzucenie małżonka – występuje w sytuacjach, gdy jeden z małżonków trwale opuszcza drugiego, oraz bez uzasadnionej przyczyny. Uzasadnioną przyczyną może być np. przemoc w domu, albo wyjazd za granicę do pracy, jeśli drugi małżonek wyraził na to zgodę
- Groźba – aby była przyczyną rozwodu, musi wzbudzać uczucie zagrożenia u małżonka chcącego się rozwieść z tej przyczyny. Jest też uzasadnioną przyczyną wyprowadzki z domu
- Zdrada małżeńska – rozumiana jest przez nią nie tylko zdrada fizyczna, ale też wszelkie inne zachowania, które mogą stwarzać pozory cudzołóstwa lub w inny sposób wykraczać poza granice obyczajowości i przyzwoitości
- Brak wzajemnej pomocy – wszelkie sytuacje, gdy jeden małżonek odmawia drugiemu pomocy mimo ciążącego na nim obowiązku, np. wyjeżdża do pracy za granicę i nie przesyła środków na utrzymanie żony opiekującej się małymi dziećmi
- Agresja – zarówno agresja fizyczna, jak i psychiczna
- Odmowa współżycia – jeśli nie posiada uzasadnienia w postaci np. choroby, również może stanowić o winie
Konsekwencje rozwodu z orzeczeniem winy
Najważniejszą i zarazem kluczową konsekwencją rozwodu z orzeczeniem o winie są alimenty, których mogą żądać wobec siebie małżonkowie. Jeśli sąd orzeka wyłączną winę jednego z małżonków, to obowiązki alimentacyjne kształtują się następująco:
- małżonek niewinny może żądać od małżonka winnego alimentów i to niezależnie od tego czy niewinny znajduje się w niedostatku
- strona uznana za winną, nie może od niewinnej żądać żadnych alimentów
Kolejną konsekwencją jest okres, w którym można pobierać alimenty od drugiego małżonka. Co do zasady, obowiązek alimentacyjny wygasa dopiero w razie zawarcia nowego małżeństwa przez małżonka pobierającego alimenty. Dla małżonka winnego jest to jedyna opcja uwolnienia się od alimentów. Nie chroni go upływ określonego czasu (taka opcja istnieje tylko dla małżonków niewinnych rozkładu pożycia).
Rozwód z orzeczeniem o winie: dowody na potwierdzenie winy
Aby sąd mógł orzec o winie jednego z małżonków, drugi małżonek musi przedstawić niezbite dowody na istnienie winy. Mogą wśród nich być zarówno zeznania świadków, dokumenty, SMS-y czy e-maile, ale także np. nagrania. Każda sprawa wymaga indywidualnej oceny, czy dany dokument czy zeznania mogą coś wnieść. Przykładowo, znacznie bardziej przydatne są zeznania bezpośrednich świadków, niż świadków ze słyszenia, którzy wiedzę o jakiś wydarzeniach posiadają wyłącznie z relacji innych osób.
Dopuszczalność wniesienia pozwu rozwodowego
Z winą rozpadu małżeństwa jest związany również zakres dopuszczalności rozwodu. Rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek (niewinny) wyrazi na niego zgodę albo że odmowa jego zgody jest w danych okolicznościach sprzeczna z tzw. zasadami współżycia społecznego. Czym są zasady współżycia społecznego? Są to pewne zasady moralne w relacjach z innymi ludźmi. Przykładowo – sąd może uznać rozwód za niedopuszczalny gdy jeden z małżonków jest nieuleczalnie chory, wymaga pomocy materialnej współmałżonka i rozwód stanowiłby dla niego rażącą krzywdę. Wtedy chorego małżonka chronią zasady współżycia społecznego.
Jeśli myślisz o rozwodzie, zastanów się jeszcze przed wniesieniem pozwu, czy twój partner zawinił rozkładowi małżeństwa, czy posiadasz dowody na jego winę oraz czy on może w jakiś sposób wykazać twoją winę za rozpad związku.
Cezary Młotek, radca prawny z Kancelarii Radcy Prawnego Cezary Młotek, www.cezarymlotek.pl
To także może cię zainteresować:
Alimenty od dziadków: kiedy dziadkowie płacą alimenty
Rozwód rodziców? Psychoterapeuta: "Może zaważyć na całym życiu" [WYWIAD]
Zdrada, niezgodność charakterów, brudna bielizna i choroba. Dlaczego się rozwodzimy?
