Lalka-bobas, kaczuszka do kąpieli, autko - twoje dziecko bawi się taką zabawką? Może być toksyczna. Potwierdziła to wielka kontrola

Polskie służby wzięły na celownik zabawki importowane do Polski, głównie z Chin. Wynik kontroli: 1,5 mln sprawdzonych, z czego blisko połowa zakwestionowanych i 30 tys. zniszczonych. Znamy listę niebezpiecznych zabawek.

Ftalany w zabawkach. Wciąż jest ich za dużo!

Wrzesień i październik 2017 roku były dla polskich celników czasem wypełnionym... zabawami. Przy wsparciu Inspekcji Handlowej i specjalistycznych laboratoriów sprawdzali, czy w sprowadzanych spoza Unii Europejskiej lalkach, piłkach i gryzakach nie ma zbyt dużo toksycznych ftalanów.

Kierowała nami troska o bezpieczeństwo dzieci. Cieszymy się, że dzięki naszym wspólnym działaniom nie trafią do nich zabawki, które mogłyby zaszkodzić ich zdrowiu

- powiedział Marek Niechciał, prezes UOKiK.

Kontrole podejrzanych zabawek odbyły się na granicy. Dzięki temu niebezpieczne produkty nie trafiły do polskich sklepów. To pierwsza akcja, w której państwa Grupy Wyszehradzkiej (Polska, Węgry, Czechy i Słowacja) wspólnie wypowiedziały wojnę niebezpiecznym zabawkom spoza UE. W Polsce przy akcji współpracowały: Krajowa Administracja Skarbowa (KAS), Inspekcja Handlowa oraz Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Zabawki dla dzieci muszą mieć atesty Zabawki dla dzieci muszą mieć atesty fot: joanna biszewska

Zwierzaki do kąpieli, jednorożce, gryzaki, koła samochodzików - to w nich najczęściej jest dużo za dużo ftalanów

Służby wzięły na celownik ftalany. To estry kwasu ftalowego, które służą do zmiękczania plastiku i nadają mu elastyczność. W zabawkach nie może być ich więcej niż 0,1 proc. Wyższe stężenie może być niebezpieczne dla zdrowia - powodować zaburzenia płodności, grozić uszkodzeniem nerek lub wątroby, rozwojem astmy, a nawet nowotworów.

Ftalany najczęściej występują w miękkich, plastikowych zabawkach - lalkach, zwierzątkach do kąpieli, kucykach i jednorożcach, maskach karnawałowych, piłkach, skakankach, gryzakach, grzechotkach, samochodzikach z miękkimi oponami. Rodzice nie są w stanie sami rozpoznać, ile estrów jest w zabawce. Konieczne są badania w specjalistycznych laboratoriach.

Warto kupować zabawki z pewnego źródła Warto kupować zabawki z pewnego źródła fot: joanna biszewska

Czy zabawki, które już są w sklepch, są bezpieczne?

W ramach akcji pod koniec zeszłego roku polscy celnicy skontrolowali blisko 1,5 mln zabawek zgłoszanych do odprawy na granicy. Jeśli coś budziło ich zastrzeżenia, kierowali sprawę do Inspekcji Handlowej. Ta wydała w sumie 58 opinii, z tego aż 49 negatywnych. W efekcie ok. 700 tys. zabawek nie zostało dopuszczonych do obrotu w Polsce. Część z nich nie miała wymaganej dokumentacji albo oznakowania, więc nie było pewności, że spełniają obowiązujące w Unii Europejskiej wymogi bezpieczeństwa.

Funkcjonariusze Krajowej Administracji Skarbowej po konsultacji z inspektorami Inspekcji Handlowej typowali plastikowe zabawki do specjalistycznych badań na stężenie ftalanów. W sumie przebadano 55 próbek, z tego 11 w Specjalistycznym Laboratorium Produktów Włókienniczych i Analizy Instrumentalnej UOKiK w Łodzi. W 25 próbkach - wszystkie pochodziły z Chin - normy były przekroczone, czasem nawet kilkaset razy, np. w głowie jednej z lalek z zestawu "Sweet girl" zbadanej w laboratorium UOKiK stężenie ftalanu wyniosło ok. 29 proc. Celnicy zniszczyli wszystkie zabawki - 30 tys. sztuk, które zawierały zbyt dużo toksycznych estrów. Oprócz tego UOKiK zgłosił 10 zabawek z ftalanami do unijnego systemu RAPEX, w którym państwa UE ostrzegają przed niebezpiecznymi produktami.

Nie tylko akcja na granicy

Inspekcja Handlowa na zlecenie UOKiK także na co dzień czuwa nad tym, aby zabawki, które można kupić w polskich sklepach, były bezpieczne. W ciągu ostatnich pięciu lat (2013-2017) laboratorium UOKiK w Łodzi przebadało 813 próbek zabawek i w 230 z nich (ok. 28 proc.) wykryło zbyt wysoki poziom ftalanów. Przykładowo w gumowym dinozaurze było ich ok. 46 proc., a w koniku Pegaz z laleczką - ok. 37 proc.

W latach 2013-2017 prezes UOKiK wydał 142 decyzje dotyczących zabawek z ftalanami. Dzięki temu wycofano ze sklepów ponad 74,5 tys. produktów, które zagrażały zdrowiu dzieci.

Listę jedenastu zabawek, które, po badaniu w laboratoriach, zaliczono do niebezpiecznych (zbyt duża zawartość ftalanów) znajdziesz tutaj

Kupuj zabawki ze sprawdzonych źródeł Kupuj zabawki ze sprawdzonych źródeł fot: joanna biszewska

Jakość, wykonanie, solidność. Na to zwracaj uwagę

Zabawka, która zepsuje się po kilku intensywnych zabawach, nie tylko rozczaruje dziecko, może też stanowić dla niego zagrożenie. Przepisy zabraniają wykorzystywania przy produkcji zabawek szkodliwych toksycznych substancji, ale - jak widać - nie wszyscy producenci tego przestrzegają. Dlatego lepiej nie sięgać po zabawki niewiadomego pochodzenia.

Zwróć uwagę, czy na opakowaniu jest nazwa oraz adres producenta i polskiego importera, do którego w razie problemów możesz zgłosić zastrzeżenia. Każda zabawka dopuszczona do sprzedaży powinna mieć oznaczenie CE - znak zgodności z przepisami unijnymi. Pamiętaj jednak, że nie jest to certyfikat bezpieczeństwa ani znak jakości.

Dermatolog, dr Bartosz Pawlikowski, namawia, aby nie kupować dzieciom zabawek i przyborów plastycznych nieznanego pochodzenia, tzw. chińszczyzny.

Zawartość substancji zaliczanych do toksycznych zdarza się głównie w produktach o niskiej cenie i produkowanych przez nieznanych bliżej producentów. Jako dermatolog dziecięcy, zatrudniony w klinice zajmującej się dziećmi z problemami alergicznymi i gastroenterologicznymi, często spotykam się z sytuacją połknięcia przez dziecko małych elementów zabawek i koniecznością wydobycia ich w przebiegu gastroskopii. Duża liczba sytuacji dotyczy jednak reakcji alergicznych o manifestacji skórnej lub oddechowej - ostrzega lekarz

WAŻNE!

Kupując zabawki, rodzice powinni zwrócić uwagę także na inne sprawy związane z bezpieczeństwem. Oto kilka z nich:

- zabawki przeznaczone dla najmłodszych dzieci nie mogą mieć małych części, które maluch mógłby oderwać i włożyć do buzi

- niebezpieczne mogą być złej jakości szwy w pluszakach - jeśli pękną, małe dziecko może dostać się do wypełnienia i się nim zadławić

- nie należy kupować zabawek, które mają ostre krawędzie lub wystające elementy, bo dziecko mogłoby się skaleczyć

Więcej w poradniku UOKiK

Odznaczenia na zabawkach. Co oznaczają? Odznaczenia na zabawkach. Co oznaczają? fot: joanna biszewska

Oznaczenia na zabawkach. Jak je rozumieć?

Poniżej podajemy główne oznaczenia, które powinny znajdować się na zabawkach. Oprócz nich mogą pojawiać się też inne symbole czy nazwy własne, jednak najważniejsze są oznaczenie CE i norma EN 71 oraz informacja, dla dzieci w jakim wieku zabawka jest odpowiednia.

CE (Conformité Européenne) - oznacza, że daną rzecz wyprodukowano zgodnie z europejskimi normami. Oznaczenie to musi pojawiać się na wielu produktach, jeśli mają one być dopuszczone do sprzedaży, m.in. na zabawkach dla dzieci do lat 14. Nie jest to jednak certyfikat bezpieczeństwa ani znak jakości.

Litery w oznaczeniu są odrobinę oddalone od siebie, jeśli na zabawce są one praktycznie ze sobą złączone - najprawdopodobniej dany produkt nie spełnia europejskich norm.

Naniesienie znaku CE na produkt umożliwia certyfikat zgodności WE.

EN 71 - ta europejska norma określa wymogi bezpieczeństwa dla zabawek. Podzielona jest ona na trzynaście części, każda z nich dotyczy czego innego.

EN 71-1: Właściwości mechaniczne i fizyczne
EN 71-2: Palność
EN 71-3: Specyfikacja migracji niektórych pierwiastków
EN 71-4: Zestawy do wykonywania doświadczeń chemicznych i podobnych
EN 71-5: Zabawki chemiczne(zestawy), które nie są przeznaczone do wykonywania doświadczeń
EN 71-6: Graficzne symbole oznaczania wiekowego
EN 71-7: Farby do malowania palcami
EN 71-8: Huśtawki, zjeżdżalnie i podobne zabawki do użytku wewnątrz i na zewnątrz budynków
EN 71-9: Związki chemiczne organiczne - wymagania
EN 71-10: Związki chemiczne organiczne - Przygotowywanie próbek i ekstrakcji
EN 71-11: Organiczne związki chemiczne - metody badań
EN 71-12: N-nitrozoaminy i substancje N-nitrylujące
EN 71-13: gry planszowe z zapachami, zestawy kosmetyczne i gry smakowe
Normy polskie opisane są jako np. PN-EN 71-1. Szczególnej kontroli poddawane są zabawki przeznaczone dla najmłodszych (tj. do 3 r.ż.).

PEFC (The Programme for Endorsement of Forest Certification) - to oznaczenie możemy spotkać na drewnianych zabawkach.  Znaczy, że zabawki wykonano z drewna pochodzącego z certyfikowanych lasów, pochodzenie surowca jest znane

FSC (Forest Stewardship Council) - również pojawia się na zabawkach drewnianych, także ma związek z pozyskiwaniem surowca z wiadomych, certyfikowanych źródeł

Fair Trade - czyli Sprawiedliwy Handel, najważniejsze założenie to to, że człowiek jest ważniejszy od zysku. To m.in. fakt, że ludzie, którzy pracują na każdym etapie tworzenia zabawki za swoją pracę są wynagradzani, do pracy nie zatrudnia się dzieci

GOTS (Global Organic Textile Standard) - to oznaczenie pojawia się na tekstyliach, zapewnia nas m.in. o tym, że do wykonania użyto ekologicznej bawełny

Safe Toys - zabawki są bezpieczne dla dzieci - wykonane są z bezpiecznych produktów, są dopasowane do wieku dziecka

0+, 1+, 3+ itp. - oznaczenie to informuje, dla dzieci od jakiego wieku dana zabawka się nadaje

Powinno cię również zainteresować: Na pozór niewinne. 7 potencjalnie niebezpiecznych zabawek. Co się w nich kryje?


fot: archiwum prywatne JB

Więcej o:
Copyright © Agora SA