Afty
Afty to stany zapalne w jamie ustnej, które pojawiają się na skutek zakażeń bakteryjnych lub wirusowych. Występują na śluzówce języka, w okolicach podjęzykowych, na wewnętrznej stronie policzków i na wargach. U dzieci pojawiają się w czasie choroby, tuż po niej lub w okresach obniżonej odporności. Afty to bardzo częsta dolegliwość niemowląt, bo ich układ odpornościowy nie jest jeszcze w pełni wykształcony. Mają postać okrągłych lub owalnych nadżerek. W środku są pokryte białym nalotem, a na brzegach zaczerwienione. Mogą mieć milimetr średnicy, ale zdarza się, że osiągają nawet rozmiar dwóch centymetrów. Choć nie są groźne, zwykle są bardzo bolesne, więc warto się postarać, żeby szybko się ich pozbyć. U dzieci można stosować płukanie jamy ustnej naparem z szałwii, rumianku lub sięgnąć po specjalne płyny albo aerozole z benzydaminą, dostępne w aptece bez recepty. Jeśli afty są wyjątkowo uciążliwe, powracają, pediatra może zalecić zastosowanie środków bakteriostatycznych i łagodzących ból. Żeby w przyszłości uniknąć pojawiania się aft, które często towarzyszą terapii antybiotykowej, warto podawać dziecku jednocześnie leki osłonowe z bakteriami kwasu mlekowego.
Pleśniawki
Bywają często mylone z aftami, jednak między tymi dwiema dolegliwościami istnieje zasadnicza różnica. Podczas gdy afty występują na skutek zakażeń bakteryjnych lub wirusowych, za pojawianie się pleśniawek odpowiada grzyb (drożdżak) Candida albicans (czasem też grzyby z rodziny Histoplasma, Blastomyces). Pleśniawki pojawiają się na dziąsłach, języku, na śluzówce pod nim, na podniebieniu i wewnętrznej stronie policzków. Przybierają postać białych plamek. Pleśniawki to najczęściej problem noworodków i niemowląt, ale czasem dokuczają też starszym dzieciom. Grzyby z grupy Candida bywają obecne w naszym organizmie i nie powodują żadnych zmian. Kiedy jednak dziecko się rozchoruje i dostaje antybiotyki, te mogą doprowadzić do zniszczenia części naturalnej flory bakteryjnej, która uniemożliwia zbyt duże namnażanie się tego gatunku grzyba. Z pleśniawkami dobrze radzą sobie napary z szałwii, rumianku i melisy - należy nimi płukać jamę ustną. U młodszych dzieci, które nie poradzą sobie z tą czynnością, zaleca się aerozole z benyzdaminą o działaniu przeciwzapalnym, znieczulającym, przeciwobrzękowym i antyseptycznym. Wygodny i precyzyjny aplikator umożliwia zastosowanie leku w miejsce, gdzie pojawiła się zmiana, można je używać nawet u dzieci, które osiągnęły 4 kg masy ciała.
Afty u dziecka NakoPhotography/ Shutterstock
Zajady
Zajady to zmiany, które pojawiają się w kącikach ust. To niewielkie ranki, w okolicach których tworzą się nadżerki. Początkowo dochodzi do pęknięcia skóry, później pęknięcia te zmieniają się w niewielkie, ale bolesne, trudno gojące się ranki, które następnie pokrywają strupki. Zajady pojawiają się u dzieci, u których dochodzi do obniżenia odporności organizmu, niedoboru witamin z grupy B, żelaza, często towarzyszą cukrzycy lub dokuczają osobom noszącym aparaty ortodontyczne lub protezy (podrażnienia mechaniczne). Do powstania zajadów przyczyniają się m.in. bakterie i grzyby, które szybko się mnożą w wilgotnym środowisku kącików ust. Sprzyja temu ślinienie się i częste oblizywanie ust u dzieci. Sposób leczenia zajadów zależy od powodu ich pojawiania się. Niedobór witamin lub żelaza należy uzupełnić suplementacją i zmodyfikować dietę dziecka, w przeciwnym wypadku problem zajadów będzie powracał. W każdym przypadku warto sięgnąć po preparaty na zajady dostępne w aptece bez recepty. Mają postać maści, żelów, kremów, a nawet pomadek, które zawierają składniki przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne, a oprócz tego nawilżają i odżywiają skórę (witamina E, B2, D-panthenol). W przypadku wszelkich problemów z jamą ustną u dzieci, w trakcie leczenia (przemywania, pędzlowania, aplikacji leków w postaci aerozolu preparatów) należy zachować szczególną dbałość o to, żeby wszystko się odbywało w higienicznych warunkach.