Pleśniawki występujące w jamie ustnej u niemowląt można łatwo pomylić z pozostałościami mleka. Zdarza się, że zwraca na nie uwagę dopiero pediatra podczas badania kontrolnego. Zwykle występują u bardzo małych dzieci, których układ immunologiczny jest jeszcze słabo rozwinięty i nie radzi sobie z odpowiednią ochroną organizmu. Z kolei afty występują zwykle u nieco starszych maluchów, w wieku żłobkowym oraz przedszkolnym. To niewielkie nadżerki lub małe owrzodzenia w błonie śluzowej jamy ustnej. Występują głównie na języku, policzkach, podniebieniu oraz dziąsłach. Zazwyczaj są owalne lub okrągłe, pokryte białym nalotem. W artykule wyjaśniamy, co jest przyczyną takich zmian i o czym powinni pamiętać rodzice, aby im zapobiec.
Pleśniawki - co jest przyczyną?
Pleśniawki wywołuje zakażenie grzybem Candida. Jest kilka czynników wpływających na ich rozwój, które można podzielić na miejscowe: zmiana flory bakteryjnej czy złe warunki higieniczne jamy ustnej oraz ogólnoustrojowe jak awitaminoza, niedożywienie czy antybiotykoterapia. Zdarza się, że do zakażenia pleśniakami dochodzi w czasie bezpośredniego kontaktu z zainfekowaną osobą, chociażby przez pocałunek lub nawet podczas porodu fizjologicznego.
Pleśniawki najczęściej występują u małych dzieci i niemowląt z uwagi na niedojrzałość układu odpornościowego. Zazwyczaj tworzą białe naloty, często mylone z pozostałością mleka, pojawiające się na języku, jak również na dziąsłach podniebiennych i na wewnętrznej stronie policzków. W przypadku starszych dzieci do zakażenia może dojść również w wyniku lizania i wkładania do buzi brudnych przedmiotów.
W procesie leczenia zakażonym dzieciom podaje się miejscowo leki przeciwgrzybiczne, a dyskomfort w postaci pieczenia i bólu można złagodzić się preparatami z benzydaminą, które działają wielokierunkowo: antyseptycznie, przeciwzapalnie i znieczulająco.
Afty - co jest przyczyną?
Podobnie, jak w przypadku pleśniawek występowanie aft jest często spowodowane niedostateczną higieną jamy ustnej (u dzieci często spowodowane wprowadzeniem do jamy ustnej zabrudzonych przedmiotów) oraz obniżoną odpornością. Maluch chcący odkrywać świat i badać wszystko wokół, często wkłada do buzi różne, brudne przedmioty, co w rezultacie skutkuje zakażeniem. Afty są wyjątkowo uciążliwe dla dziecka, gdyż oprócz nieestetycznego wyglądu ich wadą jest także to, że są mocno bolesne. Malec może odczuwać dokuczliwe pieczenie podczas jedzenia i picia, przez co straci apetyt. Występowanie aft wiąże się z uciążliwymi objawami, dlatego dzieci stają się nerwowe, płaczliwe i mają problemy ze snem.
Czynnikiem wywołującym rozwój afty (ubytków błony śluzowej) jest wirus opryszczki lub grzyby z rodzaju Candida. Zakażeniu sprzyjają także niedobory witamin np. żelaza, B12 i kwasu foliowego.
W procesie leczenie ważne jest, aby zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu. Maluch może odmawiać jedzenia ze względu na ból, gdyż posiłki stałe będą podrażniać błonę jamy ustnej. Dlatego warto podać mu potrawy płynne lub półpłynne np. jogurt, budyń, czy zmiksowaną zupę, unikając ostrych i kwaśnych przypraw. Z uwagi na uciążliwość objawów, w walce z aftami stosuje się preparaty doraźne, o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym oraz miejscowo znieczulającym.
Higiena to podstawa
Zarówno w przypadku występowania aft, jak i pleśniawek, należy zgłosić się do lekarza, który dokładnie zdiagnozuje problem i zaleci odpowiednią metodę leczenia. Aby zapobiegać tego typu dolegliwościom rodzice, powinni dbać o dokładną higienę jamy ustnej, już od pierwszych dni życia dziecka. W przypadku noworodków obejmuje ona przemywanie usty dziecka gazą nasączoną przegotowaną, przestudzoną wodą, nawiniętą na wskazujący palec. U niemowląt ważne jest przemywanie bezzębnych wałów dziąsłowych, a około 5. miesiąca życia dziecka można wprowadzić delikatny masaż dziąseł, który będzie pomocny w procesie ząbkowania. Należy wykonywać go przeznaczoną dla niemowląt sylikonową szczoteczką, zakładaną na palec rodzica lub miękką szczoteczką, przeznaczoną specjalnie do masażu dziąseł. Jamę ustną należy powinno się czyścić po każdym posiłku, a obowiązkowo trzeba robić to przed spaniem.