Czkawka u noworodka – przyczyny
Czkawka u noworodka jest czymś całkiem normalnym. Pierwsza czkawka może przydarzyć się dziecku już w łonie matki, szczególnie w ostatnim trymestrze ciąży, gdy nienarodzone dziecko uczy się odruchów przełykania. Czkawka u noworodka może trwać od kilku minut do nawet godziny i zazwyczaj nie jest powodem do niepokoju. Czkawka to mimowolne, choć regularne, skurcze przepony i mięśni oddechowych umieszczonych w klatce piersiowej. Skurcze te wywołują nagły wdech przy jednoczesnym zamknięciu głośni, co wiąże się z charakterystycznym odgłosem. Czkawka u noworodka pojawia się najczęściej tuż po jedzeniu, ale też w momencie, gdy dziecko jest podekscytowane, albo uległo przechłodzeniu.
Najczęstsze przyczyny czkawki u noworodka to:
- nagłe schłodzenie organizmu – spowodowane niską temperaturą powietrza, wychłodzeniem maluszka po kąpieli, niedostosowaniem ubioru do warunków panujących w otoczeniu, czy też narażeniem dziecka na działanie niższej temperatury podczas przewijania;
- mokra pieluszka – prowadząca do wychłodzenia organizmu;
- zbyt łapczywe przyjmowanie pokarmu i towarzyszące mu połykanie powietrza;
- połykanie powietrza spowodowane niewłaściwą techniką karmienia (złe ułożenie dziecka, zbyt duży otwór w smoczku itp.);
- pełny brzuszek (skutek łapczywego przyjmowania pokarmu);
- głośny śmiech dziecka, sprzyjający połykaniu nadmiernej ilości powietrza;
- nadmiar bodźców.
Zobacz też: Skóra noworodka - wygląd, pielęgnacja i najczęstsze problemy
Czkawka u noworodka po jedzeniu
Czkawka u noworodka pojawia się najczęściej po jedzeniu. Dzieje się tak dlatego, że dziecko podczas ssania zachłystuje się powietrzem, bądź też je połyka. Zazwyczaj spowodowane jest to zbyt łapczywym pochłanianiem jedzenia, ale może też wynikać z nieprawidłowego trzymania piersi, czy też butelki. Źle dopasowany smoczek lub niewłaściwe ułożenie dziecka w czasie karmienia również mogą wywołać czkawkę. Ponadto, jeśli maluszek je szybko i łapczywie (zwłaszcza w przypadku karmienia butelką, gdy mleko dostarczane mu jest zbyt szybko przez za duży otwór w smoczku), to nie tylko połyka przy okazji powietrze, ale też jego brzuszek ulega przepełnieniu pokarmem. Układ pokarmowy noworodka (a w szczególności wcześniaka) nie jest jeszcze w pełni dojrzały, przez co nie potrafi sobie poradzić ze zbyt dużą ilością pokarmu, który nagle znalazł się w żołądku, co sygnalizuje czkawką, a czasem także odbijaniem.
Aby zapobiec wystąpieniu czkawki po jedzeniu, warto karmić dziecko wówczas, gdy nie będzie bardzo głodne. W takiej sytuacji maluch będzie pić mleko bez pośpiechu. Trzeba więc podczas karmienia stworzyć przyjemną atmosferę i się nie spieszyć. Po karmieniu należy odczekać, by niemowlakowi się odbiło. Niewskazana jest energiczna zabawa bezpośrednio po jedzeniu.
Sposoby na czkawkę u noworodka
Warto poznać skuteczne sposoby na czkawkę u noworodka, by niepotrzebnie nie wpadać w panikę, gdy ta wystąpi. Czkawka jest tak naprawdę stanem fizjologicznym właściwym dla dziecka tuż po urodzeniu i jeśli ustępuje sama, bądź z delikatną pomocą rodzica, czy też opiekuna, to nie ma powodów do zmartwień. Jeśli czkawkę wywołało przepełnienie brzuszka, to wystarczy poczekać, aż organizm maluszka strawi część dostarczonego mu pokarmu i wówczas dolegliwość ustąpi samoistnie. Należy też pamiętać o tym, że po każdym posiłku dziecku powinno się odbić – w tym celu trzeba wziąć malucha na ręce i delikatnie poklepując go po plecach, utrzymywać w pozycji pionowej, z lekkim nachyleniem do przodu. W przypadku, gdy czkawkę wywoła zachłyśnięcie się powietrzem, warto również unieść dziecko do góry, by znalazło się w pozycji pionowej. Jeśli czkawki nie wywołało przejedzenie, warto maluchowi podać na chwilę pierś lub kilka łyków ciepłej wody. Terapeutycznie może zadziałać również przytulenie noworodka, bądź okrycie go kocykiem w przypadku, gdy atak czkawki mógł nastąpić z powodu wychłodzenia organizmu dziecka. Można też ułożyć niemowlaka na brzuszku i poklepywać po plecach dłonią ułożoną w taki sposób, by w środku znajdowało się miejsce na powietrze.
Co zrobić, kiedy noworodek ma czkawkę, a tradycyjne sposoby nie pomagają?
Jednym z najczęściej zadawanych pediatrom przez świeżo upieczonych rodziców pytań, jest – ''co zrobić, kiedy noworodek ma czkawkę?''. Lekarze i bardziej doświadczeni rodzice doradzą postępowanie uzależnione od przyczyn czkawki:
- okrycie, przytulenie bądź podanie ciepłego płynu do picia w przypadku, gdy czkawka jest wynikiem wychłodzenia;
- noszenie dziecka w pozycji pionowej i delikatne klepanie po pleckach, gdy czkawka jest wynikiem przejedzenia bądź nałykania się zbyt dużej ilości powietrza w czasie jedzenia;
- ułożenie niemowlęcia na brzuszku i lekkie oklepywanie pleców, gdy czkawka jest wynikiem zbyt głośnego śmiechu, czy też nadmiaru bodźców.
Jeśli jednak czkawka dokucza noworodkowi bardzo często i trwa bardzo długo, a dziecko jest przy tym niespokojne, nie może normalnie jeść i dodatkowo ma problemy ze snem, warto zasięgnąć opinii specjalisty. Konsultacja z lekarzem pediatrą pozwoli na wykluczenie takich przyczyn czkawki, jak refluks żołądkowo-przełykowy, choroby przewodu pokarmowego, zapalenie płuc czy zaburzenia neurologiczne.
Zobacz też: Otulacz dla noworodka. Jaki kokon dla noworodka wybrać?
