Ciemiączko problemy. Czym jest ciemiączko?
Ciemiączko jest luką pomiędzy kośćmi na sklepieniu czaszki noworodka. Choć zwykle koncentrujemy się na ciemiączku, które zlokalizowane jest na czubku głowy, tak naprawdę dziecko ma ich kilka. Najważniejsze jest ciemiączko przednie i tylne.
Ciemię przednie ma kształt rombu, jest miękkie i płaskie. Ciemię tylne położone jest za czubkiem głowy, ma kształt trójkąta. Ciemię przednie zarasta między 9. a 18. miesiącem, a tylne pomiędzy 6. a 8. tygodniem życia, choć bywa, że jest zrośnięte od urodzenia. Maluchy mają również ciemiączka boczne, usytuowane w okolicach skroni. Najczęściej jednak występują one u wcześniaków.
Kości czaszki noworodka nie są ze sobą w pełni zrośnięte nie bez przyczyny. Dzięki elastycznym połączeniom kości czaszki główka dziecka może przejść przez kanał rodny podczas porodu naturalnego, a po narodzinach głowa może rosnąć. Ciemiączko umożliwia również wykonanie USG przezciemiączkowego, dzięki któremu lekarz może obejrzeć wnętrze główki dziecka i ocenić jego mózg, gdy zajdzie taka konieczność (na przykład po ciężkim porodzie).
Ciemiączko znajduje się na poziomie kości czaszki i jest okryte wytrzymałą i elastyczną błoną, która stanowi dobrą osłonę mózgu. Ponieważ jest mocne na tyle, że nie zostanie uszkodzone podczas zabiegów pielęgnacyjnych, nie należy się bać go dotykać podczas mycia, czesania, głaskania główki dziecka czy smarowania jej na przykład oliwką (w przypadku ciemieniuchy).
Ciemiączko problemy - co powinno niepokoić?
Na podstawie wyglądu ciemienia przedniego można wnioskować o stanie zdrowia niemowlęcia. Każda zmiana w jego obrębie może sugerować chorobę. Jakie objawy zawierają się w kwestii "ciemiączko problemy"? Zwykle rodziców i lekarzy niepokoi ciemię tętniące (pulsujące), wypukłe oraz zapadnięte.
- zapadnięte ciemiączko może być objawem odwodnienia. Mogą o nim świadczyć również suche śluzówki oraz fakt, że niemowlę mało i rzadko oddaje mocz,
- wypukłe ciemiączko, które tętni, towarzyszy mu gorączka i ciężki stan ogólny dziecka, można wskazywać na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Kiedy ciemiączko pulsuje i jest mocno napięte, a u dziecka pojawiła się wysoka gorączka, konieczna jest wizyta u pediatry,
- wypukłe ciemiączko, któremu nie towarzyszy gorączka i pulsowanie, wskazuje na wzrost ciśnienia wewnątrz czaszki. Może to być objaw wodogłowia lub krwiaka podtwardówkowego,
- pulsujące ciemiączko nie jest zwykle powodem to niepokoju. Zwykle obserwuje się je, gdy dziecko płacze.Wówczas ciemię zaczyna tętnić i się napinać. Kiedy niemowlę się uspokoi, sytuacja oraz wygląd ciemienia wracają do normy,
- tętniące ciemiączko, a także występujące drgawki, senność i apatia dziecka wskazują na rozwój infekcji,
Ciemiączko problemy - tempo zrastania się ciemiączka
Zdarza się, że problemem jest tempo zrastania się ciemiączka. Uwagi i badań wymaga zarówno ciemię, które zarasta zbyt wolno, jak i zbyt szybko.
Gdy ciemiączko jest zbyt szybko zrastające, wówczas można podejrzewać tak zwaną kraniostenozę - chorobę, która uniemożliwia powiększanie się obwodu głowy. To niebezpieczne, ponieważ w konsekwencji dochodzi do wzrostu ciśnienia śródczaszkowego, a zbyt mała czaszka uniemożliwia prawidłowy wzrost i rozwój mózgu. W przypadku, gdy ciemiączko zarasta zbyt szybko, konieczna jest wizyta u neurologa dziecięcego oraz wykonanie badania gospodarki wapniowo-fosforanowej.
Ciemiączko może zarastać za szybko, ponieważ w organizmie jest zbyt dużo witaminy D. Analogicznie – jeśli ciemiączko zarasta zbyt wolno, być może dziecko cierpi na krzywicę, której przyczyną jest niedobór witaminy D. Stan dziecka zdecydowanie należy skonsultować z lekarzem.
Dobra wiadomość jest taka, że ciemiączko i problemy z jego zbyt szybkim bądź zbyt wolnym zrastaniem nie zawsze muszą być powodem do niepokoju. Kluczowe są pomiary obwodu główki dziecka, a także to, czy rozwija się ono prawidłowo. Niemniej nie wolno ciemiączka bagatelizować. Ponieważ jego wygląd i rozmiary mogą wskazywać na różne problemy zdrowotne, pediatra powinien sprawdzać je podczas każdej wizyty, a rodzice - zgłaszać lekarzowi każdy niepokojący objaw.
