Zabieg Credégo u noworodków - na czym polega, czy rzeczywiście jest potrzebny?

Zabieg Credégo wykonywany jest u noworodków tuż po porodzie, by chronić je przed groźnym w skutkach rzeżączkowym zapaleniem spojówek. Czy jest to zasadne?

Na czym polega zabieg Credégo ?

Zabieg Credégo stosuje się u noworodków po porodzie (tak siłami natury, jak i w wyniku cesarskiego cięcia). Polega on na podaniu do worka spojówkowego każdego oka po jednej kropli roztworu azotanu srebra. Zabieg Credégo to standardowy zabieg zakraplania oczu noworodka, który ma zapobiegać rzeżączkowemu zapaleniu spojówek.

Czym jest rzeżączkowe zapalenie spojówek?

Rzeżączkowe zapalenie spojówek to ostry, ropny stan zapalny, który nieleczony lub źle leczony prawie zawsze prowadzi do rozwoju ciężkiego zapalenia rogówki i ślepoty.
Chorobę wywołuje dwoinka rzeżączki, która ma zdolność przenikania przez nabłonek rogówki. Do zakażenia może dojść podczas porodu, kiedy dziecko, przechodząc przez kanał rodny, narażone jest na kontakt z wieloma drobnoustrojami.

Objawy towarzyszące rzeżączkowemu zapaleniu spojówek pojawiają się pomiędzy drugą a czwartą dobą życia. Choroba objawia się:

  • obrzękiem powiek i spojówek, uniemożliwiającym otwarcie oczu,
  • obfitą wydzieliną ropną, często podbarwioną krwią,
  • owrzodzeniami w rogówce,
  • przekrwieniem spojówek,
  • dużą dynamiką zmian.

Ciężkie zapalenie może prowadzić do perforacji rogówki, zmętnienia rogówki i ślepoty.
Rzadko, ale zdarza się, że rzeżączkowe zapalenie spojówek wywołuje: posocznicę, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub zapalenie stawów.

Zabieg Credégo - historia

Zabieg Credégo został wprowadzony przez profesora Carla Credégo w 1880 roku, kiedy to rzeżączkowe zapalenia spojówek było częstą przyczyną ślepoty u małych dzieci. Wówczas do zakraplania oczu noworodków stosowano dwuprocentowy roztwór azotanu srebra, co radykalnie zmniejszyło częstotliwość występowania choroby. W Polsce zabieg Credego wprowadzono do standardów opieki okołoporodowej w 1933 roku. Do dziś jest on czynnością rutynową i polega na podaniu do oczu dziecka:

  • jednoprocentowy roztworu azotanu srebra, który niestety nie chroni przed wirusami i chlamydią, obecnie najczęstszą przyczyną zapaleń oczu noworodków. Azotan srebra może wywołać chemiczne zapalenie spojówek, które ustępuje po dobie.
  • erytromycyny w maści (0,5 proc.), która chroni także przed chlamydią,
  • jednoprocentowy roztwór tetracykliny.

Trwają badania nad stosowaniem jodopowidonu, który ma chronić przed rzeżączką i bakteriami.

Zabieg Credégo u noworodków - czy stosowanie jest zasadne?

Rzeżączkowe zapalenie spojówek w wyniku zakażenia dwoinką rzeżączki podczas porodu zdarza się często w krajach rozwijających się. W krajach o wyższym poziomie rozwoju występuje rzadko. To dlatego od kilku lat dyskutuje się o konieczności jego stosowania.

Argumentem jest również fakt, że przyszła mama w ciąży wykonuje wiele badań, w tym także badanie krwi w kierunku chorób wenerycznych (w tym rzeżączki). Skoro więc wiadomo, że ciężarna nie ma rzeżączki, to po co leczyć na nią profilaktycznie dziecko?
Okazuje się jednak, że w krajach, które wycofały się ze stosowania zabiegu Credégo jako obowiązkowej procedury po porodzie (Niemcy, Dania, Szwecja, Wielka Brytania) odnotowuje się wzrost liczby zarażeń rzeżączkowym zapaleniem spojówek u noworodków. To dlatego, choć ryzyko infekcji dotyczy stosunkowo niewielkiego procenta noworodków, zdaniem specjalistów zabieg Credégo wciąż jest najlepszym sposobem, by zapobiegać rzeżączkowemu zapaleniu spojówek u noworodków.

Zabieg Credégo u noworodków - powikłania

Azotan srebra może spowodować chemiczne zapalenie spojówek, które najczęściej mija samoistnie po jednej dobie. Zaczerwienienie oczu nie wymaga leczenia. Jeśli podrażnienie utrzymuje się, maluchowi trzeba przemywać oczy przegotowaną wodą. Zabieg należy powtarzać kilka razy dziennie. Oko należy przecierać czystym gazikiem (można go użyć tylko raz), ruchem od zewnątrz do wewnątrz oka (od kącika oka w kierunku nosa).

Przeczytaj także:

Bilanse zdrowia dziecka

Więcej o: