Przyczyna 1: Infekcja
Czasem wydaje nam się, że dziecko ciągle ma katar - pociąga nosem, później pokasłuje, za chwilę znów pociąga nosem… Około ośmiu infekcji rocznie u dzieci jest normą, w praktyce wygląda to tak, że często maluch z jednej wchodzi w drugą.
Jak pomóc dziecku, które przechodzi infekcję wirusową z katarem? Przede wszystkim - regularnie oczyszczać nosek. Jest to ważne, gdyż zalegająca wydzielina sprzyja namnażaniu się bakterii. Starszaka możemy uczyć samodzielnego oczyszczania nosa, maluchowi musimy pomóc. Aby ułatwić usunięcie wydzieliny, można zastosować np. izotoniczny roztwór soli mineralnych. Pomoże on także starszemu dziecku - łatwiej będzie wydmuchać to, co zalega w nosie. Ułatwione zadanie będzie miała też grawitacja i wydzielina sama będzie wypływać.
Im więcej infekcji, tym bardziej rozwinięta odporność - z czasem dziecko będzie chorować rzadziej. W nabieraniu odporności warto maluchowi pomóc, m.in. dbając o to, aby jego dieta była zdrowa i pełnowartościowa, wychodząc na spacery, ubierając stosownie do pogody (a przede wszystkim nie „przegrzewając”).
Przyczyna 2: Alergia
Przyczyną przewlekłego kataru może być także alergia wziewna. Najpopularniejsze alergeny to m.in. pyłki roślin, sierść i ślina zwierząt, pierze czy roztocza kurzu domowego.
Jak odróżnić katar alergiczny od tego związanego z infekcją? Wydzielina w przypadku alergii jest rzadka i przejrzysta, nie zalega w nosie (przeciwnie, stale z niego wypływa), pojawia się także napadowe kichanie. Katar nasila się, gdy działa alergen, może być silny w mieszkaniu (gdzie pełno jest sierści), a uspokajać się na świeżym powietrzu lub odwrotnie - w czterech ścianach wydzieliny może właściwie nie być, a z nosa zaczyna się lać po wyjściu z domu (gdzie akurat coś pyli).
Katarowi alergicznemu mogą towarzyszyć również inne objawy - mogą łzawić oczy, puchnąć powieki, a spojówki robić się zaczerwienione. Gdy stężenie alergenu jest duże lub gdy maluch jest ciągle wystawiony na jego działanie, mogą też pojawić się objawy mylnie sugerujące przeziębienie m.in. obrzęk gardła i ogólne rozbicie.
Postawienie trafnej diagnozy może być trudne, szczególnie, jeśli przewlekły katar łączy się z pierwszym rokiem w żłobku czy przedszkolu. Warto wybrać się do lekarza, który już zna małego pacjenta i jego historię chorobową.
Przyczyna 3: Smog i dym papierosowy
Zarówno smog jak i dym podrażniają śluzówkę nosa. Rozwiązanie w przypadku dymu papierosowego jest "łatwiejsze" - przestać palić. Nie wystarczy fakt, że nie palimy przy dziecku, już sam kontakt z palaczami ma na nie negatywny wpływ: utrzymujący się katar, częste infekcje czy zwiększona podatność na alergie.
Kolejnym istotnym problemem jest smog. Zła jakość powietrza bardzo wpływa na nasze życie, szczególnie odczuwają to osoby cierpiące na alergie i choroby dróg oddechowych. Problem najbardziej dokuczliwy jest zimą, gdy palimy w piecach. Smogowa mgła nasila się, gdy za oknem panuje mróz i brak wiatru. W domach jest ciepło, ale na zewnątrz jest coraz więcej toksycznych substancji: pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5 oraz benzo(a)pirenu.
Co możemy zrobić? Przede wszystkim sprawdzać komunikaty o stanie jakości powietrza i stosować się do zaleceń (czyli np. unikać wychodzenia z domu i otwierania okien, zrezygnować z wysiłku fizycznego na zewnątrz). Pomocne będą też oczyszczacze powietrza, które filtrują powietrze i zatrzymują szkodliwe pyły. Gdy musimy wyjść z domu warto założyć maseczkę antysmogową - koniecznie z filtrem (uwaga, masek nie zakładamy niemowlętom).
Podrażniony nos powinniśmy nawilżać, np. izotonicznym roztworem soli mineralnych.
Przyczyna 4: Przesuszona śluzówka
Za ciągłe pociąganie nosem może być też odpowiedzialne zbyt suche powietrze w mieszkaniu. Przesuszona śluzówka próbuje się sama ratować, dlatego pojawia się wydzielina. W tym przypadku problemowi można zaradzić - trzeba pamiętać o nawilżaniu powietrza, utrzymywaniu odpowiedniej temperatury (nie wyższej niż 20 stopni Celsjusza) i regularnym wietrzeniu mieszkania.
Przyczyna 5: Ciało obce
Nawet jeśli wydaje nam się niemożliwe (bo ciągle mamy dziecko "na oku"), przyczyną kataru może być ciało obce, które blokuje nos. Dzieciom nie trzeba wiele, wystarczy chwila nieuwagi, a w nosku może znaleźć się to, co akurat wpadło w maleńkie rączki - koraliki, ziarenka, fragmenty zabawek… Dlatego tak ważne jest nie tylko pilnowanie dziecka, ale i wręczanie mu bezpiecznych zabawek, które nie mają elementów, które można łatwo odczepić, są dobrej jakości itp. Ważna jest też wielkość.
Jak poznać, że to ciało obce odpowiada za katar? Ciało obce może być przyczyną infekcji. W tym przypadku towarzyszy jej ropna wydzielina, która brzydko pachnie. Należy zgłosić się wtedy do laryngologa, który zweryfikuje nasze podejrzenia i udrożni nos. Podobnie gdy zauważymy, że dziecko włożyło sobie coś do noska, od razu skonsultujmy się z lekarzem. Ciała obcego nie próbujmy usuwać sami, bo możemy osiągnąć skutek odwrotny do zamierzonego.
Niezależnie od tego, co jest przyczyną kataru, gdy trwa on długo, powinniśmy skonsultować się z lekarzem. Do gabinetu wybierzmy się także, gdy katar pojawił się u noworodka lub małego niemowlęcia, nie ustępuje, a wręcz przeciwnie, towarzyszą mu inne objawy - m.in. gorączka, ropna wydzielina, ból ucha.
*Numer medyczny: DSN-2018-0019
