Smółka - czym jest, jak wygląda. Z czym wiąże się brak smółki?

Smółka jest stosunkowo gęsta, lepka, do tego ma ciemnozielone zabarwienie. Takie stolce u nowo narodzonego dziecka utrzymują się do około czwartej doby życia. W skład smółki wchodzą przede wszystkim:

• wody płodowe
• maź płodowa
• złuszczony nabłonek śluzówki przewodu pokarmowego
• enzymy trawienne
• bilirubina
• biliwerdyna
• cholesterol

W kolejnych dniach życia dziecka, kiedy malec jest już regularnie karmiony, stolce stają brązowo-zielone, mogą się w nich pojawiać grudki mleka. Liczba wypróżnień w dużej mierze zależy od tego, w jaki sposób noworodek jest karmiony. Przy karmieniu naturalnym stolec może się pojawiać po każdym karmieniu. Zazwyczaj jest go jednak niewiele i bardzo szybko wsiąka w pieluszkę.

Brak smółki - o czym może świadczyć?

Brak stolca w pierwszych 24 godzinach życia noworodka może być sygnałem, że dziecko ma jakąś wadę wrodzoną i konieczne jest przeprowadzenie bardzo dokładnych badań i testów. Najczęściej jednak mówi się o dwóch schorzeniach:

• chorobie Hirschsprunga (Hirschsprung disease; HD)
• niedrożności smółkowej

Choroba Hirschsprunga u dzieci - objawy, diagnoza, leczenie

Choroba Hirschsprunga to choroba jelita grubego, a konkretnie jego końcowego odcinka, czyli okrężnicy. U maluchów z tym schorzeniem nie wykształciły się komórki nerwowe, ich brak sprawia, że masa kałowa nie może się prawidłowo przesuwać. W łagodniejszej postaci choroby pierwsze problemy mogą się pojawić u dziecka, które ma już kilka miesięcy, a czasem rozwija się u osoby dorosłej. Szacuje się, że choroba Hirschsprunga diagnozowana jest raz na 100 tysięcy urodzeń. Dlaczego u jednych dzieci choroba się pojawia a u innych nie? Na to pytanie lekarze nie potrafią udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Wiadomo jednak, że choroba ma podłoże genetyczne, może występować rodzinnie. Znacznie częściej rozpoznawana jest u chłopców, niż u dziewczynek. W grupie ryzyka znajdują się przede wszystkim te dzieci, które mają wrodzona wadę serca lub zespół Downa.

U starszych dzieci czy dorosłych najbardziej charakterystycznymi objawami choroby są przede wszystkim problemy z wypróżnianiem - biegunki, zaparcia oraz wymioty. Czasem choroba prowadzi do poważnego uszkodzenia jelit, dlatego tak ważne jest wczesne postawienie właściwej diagnozy. Noworodki z chorobą Hirschsprunga mogą mieć następujące objawy:

• niemożność wypróżnienia w pierwszym lub drugim dniu życia,
• obrzmiały brzuch, wzdęcie lub gazy,
• biegunka,
• wymioty, w których treści może pojawiać się zielona lub brązowa substancja.

U starszych dzieci obserwuje się obrzęk brzucha, zaparcia, trudności z przybieraniem na wadze, wymioty oraz gazy.

U dzieci z podejrzeniem choroby Hirschsprunga wykonuje się lewatywę z podaniem specjalnego środka kontrastującego, a następnie robi zdjęcie rentgenowskie. Jeśli dziecko jest chore - tam gdzie nie ma komórek nerwowych jelito będzie wyraźnie zwężone. W niektórych przypadkach konieczne może być pobranie materiału (specjalny aparat wprowadza się przez odbyt). W przypadku starszych dzieci wykonuje się np. manometrię. Przez odbyt dziecka wprowadza się specjalny balonik, aby sprawdzić, czy pozwoli to rozluźnić mięśnie odbytu. Jeśli nie - może to świadczyć o chorobie Hirschsprunga.

Najlepsze efekty daje leczenie chirurgiczne. Polega ono na usunięciu fragmentu, w którym nie ma komórek nerwowych i łączy z pozostałą częścią jelita. Jeśli chory jest w ciężkim stanie w pierwszej kolejności usuwa się chory odcinek i wyłania stomię. Dopiero kiedy stan pacjenta się ustabilizuje wykonuje się kolejny etap zabiegu.

Czym jest tzw. niedrożność smółkowa?

Inną przyczyną braku smółki u dziecka w pierwszej dobie życia może być tzw. niedrożność smółkowa, która bardzo często uznawana jest za pierwszy objaw mukowiscydozy. Taki objaw pojawia się u 5-20 proc. wszystkich noworodków z mukowiscydozą. Brak smółki w tym przypadku spowodowany jest brakiem enzymów trzustkowych, tym samym smółka nie może się rozpuścić, zmienia się w lepkie grudki, które zatykają ujście jelita. Schorzenie może stwierdzić już podczas badania USG płodu.

Poza brakiem smółki u dzieci z niedrożnością smółkową pojawiają się wymioty, brzuch jest wzdęty. Zatkanie światła jelita może doprowadzić do skrętu, uwięzieniu lub zarośnięciu jelita, perforacja oraz smółkowe zapalenie otrzewnej. Niedrożność smółkowa nie określa skali oraz ciężkości przebiegu mukowiscydozy.

To także może cię zainteresować:

• Ciemiączko przednie - charakterystyka, kiedy zanika, wielkość ciemiączka
• Lanugo u noworodka - kiedy powstaje i kiedy znika meszek płodowy
• Noworodek - pierwsze dni razem